ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը հեռախոսազրույց է ունեցել Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարար Մևլութ Չավուշօղլուի հետ: Այդ հեռախոսազրույցից առաջ Չավուշօղլուն Մոսկվայում էր, որտեղ բանակցել է ՌԴ արտգործնախարար Լավրովի հետ, իսկ ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենը հեռախոսազրույցներ է ունեցել նախ Հայաստանի վարչապետի հետ, իսկ մեկ օր անց՝ Ադրբեջանի նախագահ Ալիևի: Իհարկե դժվար է միարժեք ասել, թե Բլինքեն-Չավուշօղլու խոսակցությունը պայմանավորված է հենց այդ դիվանագիտական պտույտով և ԱՄՆ ու Թուրքիայի արտգործնախարարները քննարկել են փոքր ցիկլի որոշակի արդյունք կամ ամփոփել այն: Բայց կասկած չկա, որ նրանց հեռախոսազրույցում շոշափվել են թե Չավուշօղլուի ռուսական այցը, թե ԱՄՆ պետքարտուղարի զրույցները Երևան և Բաքու: Այստեղ հնարավոր է նաև ներառել Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումը և դրա շրջանակում տեղի ունեցած Միրզոյան-Չավուշօղլու հանդիպումը:
Վերջին օրերին բավականին նկատելի է Կովկասի հանդեպ ուշադրության աճը: Սա թերևս տալիս է հարցի հիմք, թե արդյո՞ք մեծ խաղի օրակարգում՝ որը մինչ այժմ գերինտենսիվ տրամաբանությամբ ծավալվեց Ուկրաինայի շուրջ, սկսում է նկատելի տեղ ունենալ Կովկասը: Այն, որ Կովկասը չէր կարող չունենալ այդ տեղը և չլինել շղթայի մաս, թերևս քննարկելի էլ չէ: Տարբեր առիթներով նշել եմ, որ Կովկասի հանդեպ ուշադրությունը լինելու է վաղ թե ուշ և հարց այն է, թե ինչ տրամաբանությամբ է հարցը հայտնվելու ԱՄՆ-Ռուսաստան այն քննարկումների օրակարգում, որոնց պայմանական գերակտիվ շրջափուլի մեկնակետ կարող ենք դիտարկել 2021 թվականի հունիսին Շվեյցարիայում Բայդեն-Պուտին առաջին հանդիպումը: Ընդ որում, ուշադրության է արժանի այն, որ նկատվում է թուրքական դիվանագիտական ջանքի ակտիվացում, ինչը ևս կարող է վկայել Կովկասի թեմայի ակտիվացման միտումների մասին: Ուկրաինայում գերինտենսիվ ծավալումների շրջանում Թուրքիայի դերը չխրախուսեց թե Վաշինգտոնը, թե Մոսկվան:
Այժմ արդեն, երբ Ուկրաինայում պատերազմի «գիծը» թերևս աստիճանաբար սկսում է «հանձնել» էստաֆետը կամ վերադարձնել այն դիվանագիտական-քաղաքական գծին, որի շրջանակում արդեն ձևավորվել է ուկրաինա-ռուսական բանակցային բարդ, բայց կարծես թե կայուն գործընթաց, նկատվում է Թուրքիայի հանդեպ թե Վաշինգտոնի, թե Մոսկվայի ուշադրություն: Դա հիմք է տալիս եզրակացնելու, որ քննարկման օրակարգում են հայտնվում կովկասյան հարցեր, որտեղ Թուրքիան անմիջական և թերևս անբեկանելի դերակատար է: Իհարկե, հարցերը շաղկապվելու են ուկրաինական իրականությանը, սակայն թուրքական գործոնը թերևս դիտարկվելու է հենց կովկասյան ելակետով: Ընդ որում, կովկասյան հարցի հանդեպ ուշադրության աճի նկատելի միտումների ֆոնին է հատկապես ուշագրավ Մինսկի խմբի համանախագահներին Երևանի դիմումը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցություն կազմակերպելու մասին: Եթե Կովկասի հերթը հասնում է դիվանագիտական-քաղաքական գործիքակազմի գերակայությամբ, ապա այստեղ չնայած նաև եղած մեծ մարտահրավերներին, այդուհանդերձ առավել նախընտրելի տարբերակ է, քան այն, երբ այստեղ հարցեր լուծելու միջոցը վերստին դիտվի պատերազմը: