Անկարայում մարտի 10-ին տեղի ունեցած Էրդողան-Ալիև հանդիպումը տևել է մոտ 4 ժամ, ինչը թերևս վկայում է այդ հանդիպման ընթացքում քննարկված թեմաների առատության և բարդության մասին: Ադրբեջանա-թուրքական տիրույթում տարածված տեղեկկություններում կան ուշադրության արժանի շեշտադրումներ: Մասնավորապես, ըստ դրանց, Ալիևն ու Էրդողանը հանդիպմանը ընդգծել են Շուշիի հռչակագրի կարևորությունը, ինչը վկայում է թերևս այն մասին, որ Թուրքիային մտահոգել է փետրվարի 22-ին Մոսկվայում ստորագրված «մոսկովյան» ռուս-ադրբեջանական դաշնակցային հռչակագիրը: Ըստ ամենայնի, Ալիևը Թուրքիա է մեկնել Էրդողանին հավատարմության երդում կամ հավաստիացումներ տալու: Ի դեպ, այդ համատեքստում պետք չէ բացառել և այն, որ Արցախում ռուսական խաղաղապահ մանդատի գոտում իրավիճակի սրման ադրբեջանական գործողությունները ունի Էրդողանին այդ երդումը ավելի համոզիչ դարձնելու նպատակ: Սուլթանը թերևս չի հավատում Ալիևի միայն բանավոր հավաստիացումներին և պահանջում է հավատարմության ակտ, ինչը կարող է լինել Արցախում սրացման միջոցով ռուսական խաղաղապահության վարկին հասցվող հարվածը:
Ուշադրության արժանի մյուս հանգամանքը այն է, որ Էրդողան-Ալիև հանդիպմանը քննարկվել է այսպես կոչված «զանգեզուրյան միջանցքի» իրենց համար «ավանդական» հարցը, ինչի համատեքստում էլ խոսվել է Կարս-Նախիջևան երկաթուղու կառուցման կարևորության մասին: Սա էլ թերևս Ալիևի համար է այսպես ասած «երաշխիք», որ Անկարան Երևանի հետ քննարկումներում չի գնա Ադրբեջանի հետ չհամաձայնեցված քայլերի: Բանն այն է, որ հայ-թուրքական սահմանի բացման պարագայում Կարս-Նախիջևան երկաթուղու կարևորությունը թերևս մեծ չէ՝ Կարսը կարող է Նախիջևանի հետ կապվել Կարս-Գյումրի երկաթուղային անցման միջոցով: Եթե խոսվում է Կարս-Նախիջևանի մասին, ապա դա կարող է դիտվել հայ-թուրքական սահմանի և հաղորդակցության բացման հարցում Թուրքիայի իրական մտադրությունների բացակայության մասին, կամ Ադրբեջանը այդպիսի օրակարգեր քննարկելով, փորձում է առնվազն հայ-թուրքական պրոցեսում ներկա լինել ոչ միայն թուրքական պաշտոնյաների «բանավոր հավաստիացումներով», այլ նաև որոշակի «օրակարգային» ազդեցությամբ: Թերևս այդ համատեքստում է նաև հանդիպման մասին տեղեկատվության մեջ շեշտվում նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունների կատարման ընթացքի մասին, ինչը թերևս Ալիևի «պայմանն» է Թուրքիայի առաջ՝ չգնալ Հայաստանի հետ որևէ համաձայնության, քանի դեռ բավարարված չեն Ադրբեջանի պայմանները: Միով բանիվ, Անկարայում Էրդողան-Ալիև քառաժամ բանակցությունը վկայում է, որ թուրք-ադրբեջանական հարաբերությունը ներկայումս այդքան էլ պարզ չէ: Այդօրինակ տևական բանակցություն վարվում է այն դեպքում, երբ բավականին բարդ է ընդհանուր եզրերի մոտենալը, ինչն օրինակ մենք տեսնում ենք ուկրաինական «ճակատում», թե ինչպես էին Մակրոնի կամ Շոլցի՝ Պուտինի հետ բանակցությունները տևում մի քանի ժամ:
Բանն այն է, որ ադրբեջանա-թուրքական եղբայրությունը «հաստատվելով» Արցախի դեմ պատերազմի վրա, դրա ավարտից հետո հայտնվել է «բաժանման» ռեժիմում այն առումով, որ Թուրքիայի համար Ադրբեջանն այլևս դիտվում է անմիջական միջոց ավելի լայն խնդիրներ լուծելու համար, իսկ Բաքուն այդքան էլ ոգևորված չէ այդ հանգամանքով: Սա բոլորովին չի նշանակում, որ Հայաստանի համար այլևս չկա թուրք-ադրբբեջանական հավակնությունների սպառնալիք կամ ռիսկ: Այդ իմաստով, Բաքվի խնդիրներն ու մտահոգությունները ամենևին չեն չեղարկում Հայաստանի համար եղած ռիսկերը և Հայաստանի հանդեպ թուրք-ադրբեջանական ընդհանուր հավակնությունների էքզիստենցիալ ու անգամ ընթացիկ քաղաքական սպառնալիքները: Պարզապես, թուրք-ադրբեջանական տրամաչափային «անհամամասնության» մեծացումը կարող է Հայաստանի համար բացել քաղաքական խաղի որոշակի տարածություն, որն անշուշտ պետք է օգտագործել մեծ զգուշությամբ և առանց ավելորդ ոգևորության ու պատրանքի: Հատկապես, որ այդ բացվող տարածությունը կարող է լինել նաև ծուղակ: Պարզապես Երևանի համար առաջանում են դիտարկելի հավելյալ գոտիներ:
