Հայաստան խորհրդարանական խմբակցության ղեկավար, պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը ի պատասխան վարչապետ Փաշինյանի այս շաբաթ խորհրդարանում իրենց ուղղված հարցադրման հայտարարել է, որ այո՝ Սանասար է, ոչ թե Կուբաթլու: Սեյրան Օհանյանն իր պատասխանին տվել է պատմա-քաղաքական համատեքստ: Պատասխանը հստակ է, որը սակայն հարց է առաջացնում, թե այդ դեպքում ինչպե՞ս է Սեյրան Օհանյանը տարիներ շարունակ բարձրաստիճան զինվորական պաշտոն զբաղեցրել մի նախագահի ենթակայության ներքո, որը միջազգային միջնորդների առաջ պատասխանատվությամբ բանակցել է Սանասարը Ադրբեջանին հանձնելու շուրջ: Այդ հարցի պատասխանը եղել է մոտավորապես հետևյալ իմաստով՝ բանակցել ենք, ձգձգել, մանևրել, որ չլինի պատերազմ, իսկ ստատուս-քվոն՝ պահպանվի: Այդ պատասխանը կարող էր և լինել տրամաբանական, առաջին հայացքից, եթե առաջնորդվեինք այն կանխավարկածով, որ՝ կամ միջնորդ համանախագահներն էին հիմա Ադրբեջանի հետ միասին, կամ Հայաստանի հետ միասին նրանք հիմարի տեղ էին դնում Ադրբեջանին:
Ցավոք սրտի, իրավիճակի զարգացումը վկայեց, որ հիմար քաղաքական վիճակում է հայտնվում Հայաստանը, սկսած 2012-13 թվականներից, երբ Ադրբեջանը ակնհայտորեն անցավ պատերազմի հասունացման ռազմական դիվանագիտության ռեժիմին՝ Մինսկի խմբի համանախագահների լռության, «հավասարության նշան» պարունակող հայտարարությունների ուղեկցությամբ: Դրան էլ զուգահեռ, հայկական կողմը ստանում էր ավելի աննպաստ բանակցային բովանդակություն և դիրք: Այդ ամենը հետևանք էր հենց դրան, որ հայկական իշխանությունը Ռոբերտ Քոչարյանի և Սերժ Սարգսյանի նախագահության շրջանում անցավ «երկվության» քաղաքականության: Դրսում Հայաստանը փոխզիջող էր, այդ թվում Սանասարը, դրսի համար Հայաստանի պաշտպանության նախարարը հայտարարում էր, որ «Աղդամը մեր հայրենիքը չէ», իսկ ներսում խրախուսվում ու հավատացվում էր իշխանության մակարդակով, որ Աղդամն Ակնա է, իսկ Կուբաթլուն՝ Սանասար: Իսկ դա ոչ թե դիվանագիտական հմտության ու իմաստնության, այլ պարզապես ինքնախաբեության, կամ ավելի վատ՝ միջուկային տերություն միջնորդներին խաբելու «մանր շուստրիության» դրսևորում էր, ինչի համար վաղ թե ուշ պատասխան են տալիս կամ այդ խաբողները, կամ պետությունը՝ որ ներկայացրել են նրանք: Եվ առաջին ուժգին ահազանգերը սկսեցին դեռևս 2014 թվականից, երբ օրինակ Ադրբեջանը խոցեց ուսումնավարժական թռիչք իրականացնող հայկական ուղղաթիռը, օրեր շարունակ թույլ չէր տալիս դուրս բերել զոհերի դիերը, իսկ միջազգային հանրությունը անգամ մարդասիրական նկատառումներից ելնելով որևէ ճնշում չբանեցրեց Բաքվի այդ անմարդկային վարքագիծը փոխելու համար:
Հաջորդ ուժգին ահազանգերը եղան 2015-ին, և 2016-ի ապրիլյան քառօրյային, որը հայկական կողմի առաջին նկատելի կորուստն էր: Ընդ որում, պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանն ասում է, որ քաղաքական ղեկավարները դրսում բանակցում էին Կուբաթլուի համար, ներսում իրենց հրահանգում պահել և ուժեղացնել Սանասարի պաշտպանությունը: Բայց չգիտես ինչու, այդ պաշտպանությունն ուժեղ չէր և 2016-ի ադրբեջանական «հետախուզական հարձակումը» ցույց տվեց հայկական պաշտպանության խոցելիությունը: Որովհետև, պատմա-քաղաքական արժեք Սանասարը ամրացնելու փոխարեն, հայկական ռազմա-քաղաքական վերնախավի բարձրաստիճան ներկայացուցիչները Երևանում զբաղված էին դղյակների ամրաշինությամբ, անձնական և ընտանեկան շքեղ կյանքի կառուցմամբ, այդ կյանքի բիզնես երաշխիքների բյուրեղացմամբ, իսկ այդ ամենի քաղաքական միջոց դիտարկվող իշխանությունը ապահովում նաև Արցախի հարցում ներսի ու դրսի այդ տրամագծորեն հակառակ «երկվությամբ», պետությունը մտցնելով աշխարհաքաղաքական փակուղի:
