Ռուսաստանը տվեց վերջին շաբաթներին ամենաքննարկվող հարցի՝ Ուկրաինայի դեմ ռուսական լայնածավալ պատերազմի հավանակության կոնկրետ պատասխանը. Փետրվարի 23-ի լույս 24-ի գիշերը Մոսկվան սկսեց լայնածավալ գրոհ Ուկրաինայի դեմ, նախ հեռահար հրթիռային հարվածներով փորձելով շարքից հանել ուկրաինական ռազմական և ռազմա-քաղաքական կառավարումն ու պաշտպանական ենթակառուցվածքները, իսկ հետո արդեն անցնելով ցամաքային ներխուժման: Այդ ամենի վերաբերյալ տեղեկատվությունը չափազանց ինտենսիվորեն տարածվում է թե ռուսական, թե ուկրաինական ռեսուրսներով, պատերազմներին հատուկ տեղեկատվա-քարոզչական պատերազմի բոլոր կանոնների համաձայն: Ըստ այդմ, առայժմ չափազանց բարդ է գնահատել ռազմական ներխուժման առաջին ժամերի հետևանքը և պատկերը, հատկապես, որ ռազմական գործողությունները շարունակում են ծավալվել: Շատ բարդ է նաև գնահատել կամ արձանագրել, թե որն է Ռուսաստանի կոնկրետ խնդիրը՝ սահմանափակվել Լուգանսկի և Դոնեցկի շրջանների ամբողջական սահմանի վերականգնումով, թե՞ շարժվել ավելի առաջ և ազդեցություն հաստատել Խարկովի, Դնեպրոպետրովսկի և Օդեսայի շրջաններում, որոնք անմիջապես սահմանակից են Դոնեցկին ու Լուգանսկին: Համենայն դեպս կան տեղեկություններ, որ Ռուսաստանն արդեն իսկ ռազմական գործողություններ է իրականացնում այդ շրջաններում: Իսկ արդյո՞ք կարող է լինել ավելի լայն, ընդհուպ Կիևը ազդեցության տակ վերցնելու նպատակ: Այդ ամենը թվում է խելահեղություն, սակայն ռազմական ագրեսիան իրականություն է և դատելով Ռուսաստանի նախագահի վերջին օրերի և ընդհուպ հարձակման անցնելու որոշմանը նախորդած ելույթներից, Մոսկվայի համար կա ամբողջ Ուկրաինայի խնդիր, որն էլ իհարկե իր հերթին շատ ավելի լայն աշխարհաքաղաքական խնդրի մաս է:
Անկասկած է, որ Ուկրաինայում վճռվում է նոր աշխարհակարգի, համաշխարհային անվտանգության համակարգի նոր բաժանումների չափազանց բարդ հարցը և այստեղ Ռուսաստանի գործողություններից զատ առկա է հարց, թե ինչ գործողություններ է իրականացնելու Արևմուտքը: ԱՄՆ և ՆԱՏՕ նրա դաշնակիցները հայտարարում են, որ լինելու է շատ խիստ պատասխան, սակայն խոքը գոնե առայժմ ռազմական պատասխանի մասին չէ, այլ տնտեսա-քաղաքական պատժամիջոցների: Սակայն կասկած չկա, որ դրանք որքան էլ լինեն խիստ, այդուհանդերձ թերևս հաշվարկված են գրոհի որոշումը կայացրած Պուտինի համար, հաշվարկված է դրանց հետևանքը: Կա՞ այնպիսի տնտեսա-քաղաքական հետևանք, որը Պուտինը չէր կարող հաշվարկել կամ չի հաշվարկել, ունի՞ Արևմուտքն այդպիսի պատասխան: Միաժամանակ նաև մեծ հարց է Արևմուտքի ամբողջությունը, եթե հաշվի առնենք ՆԱՏՕ-ում օրինակ այնպիսի երկրների առկայությունը, ինչպիսին Թուրքիան և Հունգարիան:
Այսօր առաջանում են հարցեր, թե ինչո՞ւ Արևմուտքը չփորձեց սպառազինության մատակարարումից բացի, անմիջական ռազմական ենթակառուցվածքային ներկայությամբ պաշտպանել կամ կանխարգելել հարձակումը Ուկրաինայի վրա: Համարում էին, որ Պուտինի հետ հնարավոր է պայմանավորվե՞լ, թե՞ պայմանավորվել են, սակայն գլոբալ իմաստով՝ Ուկրաինայի վրա: Այս ամենն այսօր կարող է թվալ կոնսպիրոլոգիա, սակայն Հայաստանն ու հայ ժողովուրդը իր մաշկի վրա անմրջապես է զգացել, թե ինչ է նշանակում գլոբալ խաղացողների մակարդակում պայմանավորված պատերազմ: Այժմ Ուկրաինայի և ուկրաինացի՞ ժողովրդի հերթն է: Այս ամենում իհարկե հայ ժողովրդի համար այսօր գլխավորը մի բան է՝ չդառնալ այս պատերազմի մասնակից և անուղղակի թիրախ:
Այդ համատեքստում փետրվարի 24-ին թերևս կարևոր նշանակություն են ստանում մի կողմից պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի այցը Մոսկվա, մյուս կողմից Վիեննայում սպասվող հայ-թուրքական հատուկ բանագնացների երկրորդ հանդիպումը: Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն էլ ապրիլի 24-25-ին Աստանայում մասնակցում է ԵՏՄ երկրների վարչապետների հավաքին: Հայաստանի համար հույժ կարևոր է ապահովել բալանսավորված և արդյունավետ շփում ու աշխատանք Ուկրաինայի վրա արդեն պատերազմի ձևով դրսևորվող աշխարհակարգային ճգնաժամի բոլոր խաղացող կողմերի հետ, Հայաստանն այդ ճգնաժամի որևէ նոր ազդեցությունից զերծ պահելու համար: Հայաստանի համար բացարձակապես ընտրության կամ կողմնորոշման ժամ չէ, Հայաստանի համար ակտիվ չեզոքության ժամանակն է: Այդ համատեքստում նաև մեծապես կարևոր է Հայաստանի ներքին կայունությունը:
