Կրեմլը ազդարարել է, որ Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Պուտինն ու Բաքվի ղեկավար Ալիևը փետրվարի 22-ին Մոսկվայում հանդիպման արդյունքում կստորագրեն դաշնակցային գործակցության մասին հռչակագիր, որը ըստ Կրեմլի հաղորդագրության՝ երկու երկրների հարաբերությունը կբարձրացնի «դաշնակցային մակարդակի»: Այդպիսով, փաստացի գործ ունենք «մոսկովյան հռչակագրի» ստորագրման ազդարարման մասին, որը դե ֆակտո հնարավոր է դիտարկել Մոսկվայի պատասխանը թուրք-ադրբեջանական «Շուշիի հռչակագրին»: Ի դեպ, այդ հռչակագիրը Բաքուն և Անկարան վավերացրին օրերս: Դրա քաղաքական տողատակի վերաբերյալ գնահատականս արտահայտել եմ նախորդ հոդվածում, այդ համատեքստում դիտարկելով նաև Հայաստանում խորհրդարանական ընդդիմության նախաձեռնությունը՝ Շուշիի հռչակագրի վավերացումը դատապարտող հայտարարություն, որը չընդունեց կամ որին չմիացավ խորհրդարանական մեծամասնությունը: Այդ առումով խիստ հետաքրքիր է, թե Մոսկվայի ռուս-ադրբեջանական «հռչակագրին» ինչպես է վերաբերելու Հայաստանի խորհրդարանական ընդդիմությունը: Նախաձեռնվելո՞ւ է Ադրբեջանի հետ դաշնակցության մասին Կրեմլի հռչակագիրը, թե՞ այդ հռչակագիրը դիտարկելու է որպես Հայաստանի փրկության հռչակագիր, կամ ավելի կոնկրետ՝ դեպի «միութենական պետություն» տանող մի քայլ: Չէ՞ որ խորհրդարանի Հայաստան խմբակցության առաջնորդ Ռոբերտ Քոչարյանն ընդամենը օրեր առաջ հայտարարեց, որ այդ գաղափարը առնվազն քննարկելի է՝ իր պլյուսներով և մինուսներով: Իսկ բանն այն է, որ մոսկովյան հռչակագիրը անկասկած արվում է «միութենական պետության» գաղափարի շրջանակում: Պարզապես, Հայաստանի հարցում այդ գաղափարը գործնական քաղաքականության օրակարգ բերելը Մոսկվայի համար իմաստ կունենա միայն մի դեպքում, երբ այդ «գաղափարի» գործնական դաշտ բերվի Բաքուն:
Հասկանալի է, որ այսօր դա ըստ էության թվում է անհնարին, աներևակայելի, չէ՞ որ կա Թուրքիան, ու ընդհանրապես Ադրբեջանը ունի դիմադրության բավականին շոշափելի ռեսուրս, գոնե առերևույթ: Սա անկասկած է, բայց, միևնույն ժամանակ հենց այդ ամենը հաշվի առնելով է, որ Մոսկվան Ադրբեջանի պարագայում դիտարկում է թերևս քայլ առ քայլի տարբերակը և առայժմ գոնե հասնում «մոսկովյան հռչակագրին», եթե այդուհանդերձ վերջին պահին ինչ որ բան չարգելակի դրա ստորագրումը: Մնացյալն արդեն, երևի թե, Էրդողանի հետ՝ առաջիկա հնարավոր հանդիպմանը, որի վերաբերյալ ընթանում են Մոսկվա-Անկարա քննարկումներ:
