Հայաստանի անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հեռախոսազրույց է ունեցել ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Ստանիսլավ Զասի հետ: Ըստ պաշտոնական հաղորդագրության հեռախոսազրույցի ընթացքում դիտարկվել է հայ-ադրբեջանական սահմանին առկա իրավիճակը և Հայաստանի ԱԽ քարտուղարը նշել է 1991 թվականի ՀԱՊԿ համաձայնագիրը, որով արձանագրվում է հայ-ադրբեջանական գոյություն ունեցող սահմանը:
Ըստ Գրիգորյանի, համաձայնագիրը վավերացրել են թե Հայաստանը, թե Ադրբեջանը: Ըստ տեղեկության, քննարկվել է նաև ՀԱՊԿ Հայաստանի նախագահության հետ կապված հարցեր: Արմեն Գրիգորյանի և Զասի հեռախոսազրույցը տեղի է ունենում թե մեկի, թե մյուսի բավականին ուշագրավ հայտարարություններից հետո, և իհարկե բավականին բարդ և պարված աշխարհաքաղաքական ժամանակաշրջանում, որի «էպիկենտրոնային» գոտին Ուկրաինան է, բայց «ցնցումները» կարող են զգացվել շատ հեռու, ընդհուպ Կովկասի իրավիճակի վրա: Ստանիսլավ Զասը Ռուսաստանում Վալդայ միջազգային փորձագիտական ակումբում տեղի ունեցած քննարկմանը նշել էր, որ Հայաստանի դիմումի դեպքում ՀԱՊԿ-ը կցուցաբերի ռազմական օգնություն:
Միևնույն ժամանակ, Զասը հայտարարել էր նաև, որ ՆԱՏՕ դեպի Արևելք ընդլայնումը ռիսկեր է ստեղծում ՀԱՊԿ գոտու համար: Այդ հայտարարությունը անհանգստացնող է այն իմաստով, որ կարող է դիտարկվել ՆԱՏՕ-ՀԱՊԿ դիմակայության շարունակության տեսքով: Իսկ դա նշանակում է, որ Հայաստանը կարող է ոչ միայն ֆորմալ, այլ նաև դե ֆակտո, իրական քաղաքական ռեժիմում կանգնել այդ դիմակայության մեջ ներքաշվելու վտանգի առաջ: Այդ համատեքստում կարևոր էր Հայաստանի ԱԽ քարտուարի նախօրեին արած հայտարարությունը, որ Հայաստանի օրակարգում չկա միութենական պետության հարց և օրակարգում Հայաստանի սուվերենությունն է: Տողատակում թերևս հնարավոր է արձանագրել, որ Երևանը դեմ է ՆԱՏՕ-ՀԱՊԿ հակադիր դիտարկումների մեջ ներքաշվելուն:
Գրիգորյան-Զաս զրույցի համատեքստում կա սակայն թերևս ևս մի շերտ, որ արժանի է ուշադրության: Ադրբեջանը վերջին օրերին առնվազն երկու տեղեկություն է տարածել իբրև թե Հայաստանի սահմանին ադրբեջանական դիրքերի ուղղությամբ կրակոցների մասին: Հայաստանի ՊՆ-ն հերքել է այդ տեղեկությունները: Արդյո՞ք Բաքվի այդ տեղեկատվական սադրանքի նպատակն է Հայաստանի սահմանի հանդեպ որևէ ռազմական սադրանքի նախապատրաստումը: Այդ համատեքստում էլ ուշագրավ է, որ Հայաստանի ԱԽ քարտուղարի և ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի զրույցում շոշափվել է հայ-ադրբեջանական սահմանի իրավիճակը: Վերջին օրերին Բաքուն մի քանի հայտարարություն արեց սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը սկսելու անհրաժեշտության մասին, ասելով, թե կողմ է այդ գործընթացը առանց նախապայմանի արագ սկսելուն: Երևանը հայտարարում է, որ չունի այդ գործընթացին առնչվող որևէ նախապայման:
Միաժամանակ, Հայաստանի դիրքորոշումը հայտնի է՝ երկուստեք զորքի հայելային հետքաշում, որը կստեղծի սահմանագծման և սահմանազատման գործընթացը առանց ռազմական սադրանի ռիսկերի անցկացնելու նախադրյալ: Բաքուն համաձայն չէ դրան, բայց միևնույն ժամանակ չենք կարող բացառել, որ ի վերջո այդ տարբերակին գալու համար փորձի Հայաստանի սահմանի որևէ հնարավոր հատվածում գալ առաջ, հետո այսպես ասած «զրոյական խաղադրույքի» տրամաբանությամբ «հետ քաշվելու» համար, ինչի հանրագումարում կարող է ստացվել, որ դե ֆակտո հետ է քաշվել միայն Հայաստանը: Հնարավո՞ր, թե՞ ավելի տեսական ու երևակայական է այդ սցենարը, բարդ է ասել, սակայն Հայաստանի ԱԽ քարտուղարի և ՀԱՊԿ ԳՔ զրույցում սահմանային իրավիճակի դիտարկումը հուշում է, որ այստեղ այդուհանդերձ կան մտահոգություններ: Կունենա՞ զրույցը այդ իմաստով կանխարգելիչ նշանակություն, ազդելով Ադրբեջանի որևէ սադրանքի մտադրության վրա: Միևնույն ժամանակ, իրավիճակն իհարկե ունի նաև բավականին լայն համատեքստ հենց ուկրաինական իրադարձությունների բերումով: Այդ առումով, անկախ իհարկե հայ-ադրբեջանական սահմանում սադրանքների պրակտիկ վտանգի առկայությունից կամ աստիճանից, եթե Ուկրաինայի ուղղությամբ Ռուսաստանը մտադիր է ավելացնել խաղի ինտենսիվությունն ու անգամ մոտենալ ռազմական սցենարի գործադրման հավանական որոշման, ապա Կովկասում, այլ կերպ ասած թիկունքում կայունություն ապահովելը ՌԴ համար դառնում է կարևոր խնդիր և այստեղ գուցե Զաս-Գրիգորյան հեռախոսազրույցն ունի այդ գործին ուղղված «պրոֆիլակտիկ» նշանակություն:
