Ադրբեջանում տեղի է ունեցել Հարավային գազային միջանցք ծրագրի Խորհրդակցական մարմնի շրջանակում անցկացված նախարարական նիստը: Դրան մասնակցել է ԱՄն պետքարտուղարության էներգետիկ անվտանգության հարցերի խորհրդականը, Եվրամիության էներգետիկ հարցերի և հարևանության քաղաքականության հանձնակատարները, այլ պաշտոնյաներ: Այդ նիստի ընթացքում խոսվել է Եվրոպայի էներգետիկ անվտանգության համար Ադրբեջանի կարևորության մասին, Հարավային գազային միջանցք ծրագրի նշանակության, դրանով ավելի շատ գազ տեղափոխելու հնարավորության, ինչպես նաև էներգետիկ գործակցության այլ հեռանկարների մասին:
Ի դեպ, այդ շրջանակում նաև հայտարարվել է, որ Եվրամիությունը Ադրբեջանին կհատկացնի 2 միլիարդ եվրոյի ֆինանսական ներդրումային փաթեթ: Իհարկե սա Եվրամիության Արևելյան գործընկերության ծրագրով նախատեսված աջակցությունը չէ, համենայնդեպս կարծես թե խոսքն այդ մասին չէ, սակայն, փաստացի ստացվում է, որ այդ իմաստով Եվրամիությունը «հավասարեցնում» կամ «մերձեցնում» է Կովկասի երկրների համար ֆինանսական հատկացումների մտադրությունները կամ ծրագրերը: Ինչպես հայտնի է, նախորդ տարի ամռանը Եվրոպայի Խորհրդի նախագահի կովկասյան ռեգիոնալ այցի ընթացքում հայտնի դարձավ, որ Վրաստանն ԱԳ ծրագրի շրջանակում կստանա մոտ 3 միլիարդ եվրոյի աջակցություն, Հայաստանը՝ մոտ 1,6 միլիարդ եվրոյի աջակցություն, իսկ Ադրբեջանը՝ 160 միլիոն եվրոյի: Ալիևը անգամ դժգոհեց «անհավասար» վերաբերմունքի համար: Ավելի ուշ, Եվրամիությունը հայտնեց Հայաստանին ու Վրաստանին լրացուցիչ վարկային մեկական միլիարդ եվրոյի օժանդակության պատրաստակամության մասին: Այդպիսով, Երևանի համար փաթեթը կազմելու է մոտ 2,6 միլիարդ եվրո, իսկ Վրաստանի համար՝ մոտ 4 միլիարդ եվրո: Իհարկե դեռ հստակ չէ, թե ինչ ժամանակացույցով է մեկնարկելու այդ հատկացումների հնգամյա գործընթացը:
Մինչ այդ, փաստորեն Բաքվում էներգետիկ հարցերի նախարարական նիստի ընթացքում հայտնի է դառնում, որ Բաքուն կստանա 2 միլիարդ եվրոյի ններդրումային օժանդակության հնարավորություն: Կասկած չկա, որ այդ փողը կգնա հենց էներգետիկ ծրագրերի: Այստեղ իհարկե ուշադրության առանցքային հանգամանքը այն է, որ ակնառու է դառնում Ադրբեջանի կարևորության աճը ուկրաինական ճգնաժամի ֆոնին: Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակը հանգեցրել է Եվրոպայի համար բազմաթիվ ռիսկերի, այդ թվում էներգետիկ անվտանգության: Ավելին, դրանք արդեն իսկ գազի գինը Եվրոպայում հասցրել են գրեթե «աստղաբաշխական» աստիճանի: Իրավիճակը կարող է սրվել, եթե սրվի դիմակայությունն Ուկրաինայի շուրջ: Եվրոպան ինտենսիվորեն պատրաստվում է էներգետիկ այլընտրանքի աղբյուրների որոնմանը: Այդ գործընթացը բերել է իրավիճակի, երբ Ադրբեջանը դառնում է ԵՄ համար այդ այլընտրանքի կարևոր ուղղություններից մեկը, ինչի մասին եվրապաշտոնյաներն ու անգամ ԱՄՆ պաշտոնյաները խոսում են բաց կերպով: Այդ հանգամանքը անշուշտ մարտահրավեր է Հայաստանի համար, հաշվի առնելով այն բարդ ռեգիոնալ իրադրությունն ու հայ-ադրբեջանական խնդիրների հանգույցը, որ առկա է Հայաստանի և Արցախի շուրջ: Ընդ որում, այստեղ կա ռիսկի նվազագույնը երկու շերտ: Մեկն ինքնին այն, որ Ադրբեջանը կարող է փորձել կապիտալիզացնել իր կարևորությունը նաև այդ հարցերում և պարզ չէ, թե ինչ արձագանքի կարող է արժանանալ Արևմուտքում, իսկ մյուսը ՌԴ հետ հարաբերության հանգամանքն է:
Ադրբեջանը փաստորեն հայտնվում է ՌԴ հանդեպ մրցակցային իրավիճակում: Սա կարող է բերել նրան, որ Մոսկվան կարող է փորձել կամ սիրաշահել, կամ պատժել Ադրբեջանին: Կամ՝ պատժել, իսկ հետո պայմանավորվել: Իսկ այդ «մեխանիկան», ինչպես ցավալիորեն հայտնի է, գործում է հայ ժողովրդի «մաշկի վրա»: Ըստ այդմ, առկա իրավիճակը Հայաստանից պահանջում է զգոնություն ու սառնասրտություն, ավելորդ պաթետիկայից և պատմա-քաղաքական պատրանքներից զերծ մնալու խոհեմություն, թե Արևմուտք-Ադրբեջան, թե Ռուսաստան-Ադրբեջան որևէ հարաբերության «մանրադրամ» չդառնալու համար: Իսկ սովորաբար, այդպիսին դարձնելու ճանապարհին Հայաստանն ու Արցախը «սնուցվում» են պատրանքային սպասումներով, լինի այդ սպասումը Արևմուտքի, թե Ռուսաստանի հանդեպ:
