Երեկ տեղի է ունեցել Սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի անդրանիկ նիստը, որը գլխավորում է արդարադատության նախարար Կարեն Անդրեասյանը: Նա, իր խոսքում ներկայացրել է իր անձնական նկատառումները՝ կապված սահմանադրական փոփոխությունների հետ՝ նշելով. «Ես ուզում եմ, որ քննարկենք այդքան չարչրկված վեթինգի հնարավորությունները սահմանադրական բարեփոխումների համատեքստում, ես ցանկանում եմ՝ իշխանության թևերի բալանսավորում տեղի ունենա մեր Սահմանադրության մեջ: Պետք է դատական իշխանությունների համակարգի վերանայում իրականացնենք, բայց չունեմ վերջնական պատկերացումը, թե դա ինչպես պետք է տեղի ունենա, որ դատարանը որին պետք է միավորվի»:
Հատկանշական է, որ խորհրդարանական ընդդիմությունը հրաժարվեց մասնակցել սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդին մասնակցելուց: Ընդդիմադիրներից ոմանք կարծիք են հայտնել, որ չի կարելի այդքան հաճախակի փոխել Սահմանադրությունը, առնվազն 10 տարին մեկ պետք է դա տեղի ունենա;
ԱԺ պետական-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ, «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգմավոր Վահագն Հովակիմյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում՝ անդրադառնալով խորհրդարանական ընդդիմության՝ այս խորհրդին մաս չկազմելուն, նշեց. «Իհարկե, ցանկալի կլիներ, որ իրենք մասնակցեին, թեկուզ հենց քննադատող դիրքերից հանդես գալով: Ամենակոշտ դիրքերից թող քննադատեին, որովհետև դա բոլոր դեպքերում իր մեջ օգտակար էր լինելու: Բայց եթե հիմա հրաժարվել են մասնակցությունից, դրա համար չենք կարող ողջ գործընթացը կանգնեցնել: Դա իրենց իրավունքն է: Իրենց մասնակցությամբ քննարկումներն, իհարկե, ավելի հարուստ կլինեին, բայց միևնույն է այդ քննարկումները լինելու են և ամեն ինչ արվելու է, որ այն համապարփակ լինի»:
Տեսակետին, որ Նիկոլ Փաշինյանն, ի վերջո, չի գնալու սահմանադրական փոփոխությունների, և արդյոք հնարավո՞ր է, որ այսքան քննարկումներից հետո պարզվի, որ ոչ ցանկություն չկա փոփոխելու Սահմանադրությունը և այս ամենն իմիտացիա է, ՔՊ-ական պատգամավորն ասաց. «Ստեղծվել է սահմանադրական բարեփոխումների խորհուրդ, որի կազմում են արտախորհրդարանական ուժեր, ՀԿ-ների ներկայացուցիչներ, ՄԻՊ, ԲԴԽ-ի ներկայացուցիչ, այսինքն մեր հանրային կյանքի ամբողջ սպեկտրը այն ներառում է: 99,9 տոկոսով բացառվում է, որ խորհուրդը որոշի, որ կարիք չկա փոխել Սահմանադրությունը: Այսօրվա առաջին նիստն էլ ցույց տվեց, որ այդ խորհրդի անդամների 99 տոկոսը սահմանադրական բարեփոխումների կարիքը տեսնում է: Վարչապետը և մյուսները այս թեմային անդրադառնալուց զգուշավոր են, որովհետև չենք ուզում ստացվի, որ մենք ենք պարտադրում սահմանադրական փոփոխություններ: Երբ մենք ասում ենք՝ պատրաստ ենք այդ քննարկումներին, բոլորն ասում են՝ սահմանադրական ինչ-որ փոփոխություններ են պարտադրելու: Երբ ասում ենք ՝ թող սահմանադրական խորհուրդը որոշի, այդ դեպքում էլ ասում են՝ ահա, հետքայլ են անում, չեն ուզում փոխել Սահմանադրությունը: Բարեփոխումների շրջանակը, ուղղություն և մնացած ամեն բան որոշելու է սահմանադրական բարեփոխումների խորհուրդը»:
Վահագն Հովակիմյանը նկատեց, որ այս ընթացքում բազմաթիվ խնդիրներ են ի հայտ եկել, որոնք լուծման կարիք ունեն. «Նույն դատական համակարգի հետ կապված, նախագահի լիազորությունների հետ կապված, այդ ամենը պետք է կարգավորվի: Հաշվի առնելով, որ դրանք այն գլուխներն են, որոնք պարտադիր հանրաքվեով պետք է ընդունվեն, ակնհայտ է, որ Սահմանադրությունը հանրաքվեի է դրվելու: Բայց շատ ցանկալի է, որ այդ փոփոխություններն այնքան մեծ հասարակական կոնսենսուս ունենան, որպեսզի պետություն-քաղաքացի պայմանագիրը, այսինքն Սահմանադրությունը, մի անգամ կայանա 100 տոկոս լեգիտիմությամբ»:
Իր հերթին Սահմանադրական բարեփոխումների խորհրդի անդամ, «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ ծրագրերի համակարգող Դանիել Իոաննիսյանն անդրադառնալով խորհրդարանական ընդդիմության կողմից խորհրդի աշխատանքը բոյկոտելուն, ասաց. «Խորհրդարանական ընդդիմությունը բացի իրենց տասնամյակներով թալանածը պաշտպանելուց և դրա սահմաններում «Նիկոլ դավաճան» գոռալուց, ուրիշ օրակարգ ունի՞: Ո՞րն է իրենց օրակարգը: Իրենք ընտրվել են Ազգային ժողով, որ ի՞նչ անեն, որ ՍԴ-ում վիճարկեն ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման օրե՞նքը: Ինչի՞ համար են ընտրվել, եթե մայր օրենքի մշակմանը չեն մասնակցում, մնացած պրոցեսներին չեն մասնակցում»:
Դիտարկմանը, որ ընդդիմությունը պնդում է, որ Սահմանադրությունը կարելի է փոխել ոչ շուտ, քան տասը տարին մեկ, Իոաննիսյանն արձագանքեց. «Իրենք 10 տարին մեկ սահմանադրական հանրաքվե էին կեղծում: Ես ուզում եմ իրենց հիշեցնել, որ սահմանադրական բարեփոխումների պրոցեսը ժամանակատար է և ես կարծում եմ, հավանաբար, 2024 թվականին նոր կունենանք հանրաքվե: Դա գալիս է մոտ 9 տարի: Ես 2020 թվականին 7 ամիս աշխատել եմ սահմանադրական փոփոխությունների հանձնաժողովում, և տեսել եմ, թե ինչ դանդաղ է գնում պրոցեսը: Եթե 2020-ի տեմպով գնանք, 2030 թվականին նոր կվերջացնենք: Հուսով եմ, որ հիմա մի քիչ ավելի արագ կգնանք առաջ»:
Անդրադառնալով կառավարման մոդելի հավանական փոփոխությանը, նա նշեց, որ իրենց ՀԿ-ն կողմնակից է խորհրդարանական համակարգը պահպանելուն, սակայն էական փոփոխություններ կատարել դրանում. «Ես չեմ կարող ասել, թե քննարկումներն ինչպես կգնան, ձեռնպահ կմնամ կանխատեսում անելուց: Թափանցիկ պրոցես է, կաշխատենք կտեսնենք: Մենք համարում ենք, որ խորհրդարանական մոդելն ավելի լավն է, բազմաթիվ հիմնավորումներ ունենք դրա համար, բայց Հայաստանում առկա խորհրդարանական մոդելը, մեղմ մասած, լիքն է թերություններով, որոնք պետք է վերացնել: Մենք մեր առաջարկներից շատերն արդեն ունենք գրած, մի մասը 2020-ին արդեն ներկայացրել ենք հանձնաժողովին: Մի մասը նորից ենք ներկայացնելու, մի մասը գրել էինք, չէինք հասցրել ներկայացնել, մի մասը մտքներումս ունենք, չենք հասցրել գրել: Իրականում մենք բավականին առաջ ենք պրոցեսից: Մենք հետաքրքիր քննարկումներ ենք ունենում կապված միայն ՀՀ քաղաքացի հանդիսանալու պահանջի մասով մի շարք պաշտոնների համար: Շատ պաշտոններ կան, որոնք զբաղեցնելու համար դու պետք է միայն ՀՀ քաղաքացի լինես: Խնդիրն այն է, որ կան երկրներ, որտեղ մենք մեծ Սփյուռք ունենք և որտեղ մարդը չի կարող քաղաքացիությունից հրաժարվել: Այդ պարագայում մենք այդ մարդուն ասում ենք՝ դու որևիցե պարագայում, երբեք չես կարող Հայաստանում պատգամավոր ընտրվել կամ բարձրաստիճան զինվորական դառնալ միայն այն պատճառով, որ ծնվել ես Մերձավոր Արևելքի որևէ երկրում: Կարող է ծնվելուց հետո մի ամիս էլ չի անցկացրել այդ երկրում, իր ողջ կյանքն ապրել է Հայաստանում, բայց ունի ծնված երկրի քաղաքացիություն, որից չի կարող հրաժարվել»,-ընդգծեց Դանիել Իոաննիսյանը:
