«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է «Արդար Հայաստան» կուսակցության ղեկավար, փաստաբան Նորայր Նորիկյանը
Պարոն Նորիկյան, ինչպե՞ս եք գնահատում դատավոր Բորիս Բախշիյանի նկատմամբ իրականացվող քրեական հետապնդումը: Դատավորների միությունը հայտարարություն է տարածել, որտեղ իր մտահոգություններն է հայտնել այս առնչությամբ: Կա՞ն այս գործընթացում որոշակի քաղաքական հետապնդման տարրեր, թե ոչ:
Եթե Հայաստանի բոլոր ժամանակների մեծ ու փոքր հանցագործները, թալանչիները, կոռուպցիոնիստները պլստացել են քրեական պատասխանատվությունից և առ այս պահը գտնվում են ազատության մեջ, ինչո՞ւ պետք է Սյունիքի մարզի առաջին ատյանի դատավոր Բորիս Բախշիյանի նկատմամբ այսպիսի վարքագիծ դրսևորվի: Ես ինքս անձամբ ճանաչում եմ այդ դատավորին, մինչև դատավոր նշանակվելն աշխատել է որպես դատախազ, մի քանի գործերով էլ մրցակիցներ ենք եղել: Ի դեմս իրեն, ես տեսել եմ բավականին պատրաստված դատավորի: Բայց ես ընդգծում եմ, որ եթե ինքը հանցանք էր կատարել, պետք է միանշանակ ենթարկվի պատասխանատվության, այստեղ որևէ խնդիր չկա: Բայց արդյոք այս պայմաններում, երբ իմ նշած մեծ ու փոքր հանցագործները ազատության մեջ են, հնարավոր չէ այս գործով այդ դատավորին թողնել ազատության մեջ՝ առանց կալանավորելու, ու թող օբյեկտիվ քննություն գնա: Եթե մեղավոր է, ապա պետք է պատասխանատվություն կրի, քանի որ մեր պայքարը եղել է հենց դա, որ անկախ նրանից, թե անձն ինչպիսի սոցիալական կարգավիճակ ունի՝ դատավոր կլինի, վարչապետ կլինի, փաստաբան կլինի, նախարար կամ նախագահ կլինի, որևէ մեկը չպետք է խուսափի քրեական պատասխանատվությունից: Այստեղ երկրորդ կարծիք լինել չի կարող: Եթե հանկարծ պարզվի, որ այդ գործում առկա է քաղաքական բաղադրիչ, ես ինքս կհամարեմ, որ առանց այդ էլ ճգնաժամում հայտնված դատական համակարգը էլ ավելի խորը ճահճի մեջ է գտնվում: Ես ինքս ունեմ խորը համոզմունք այն մասին, որ անկախ նրանից, թե անկախ նրանից, թե ինչպիսի քաղաքական վարչակազմ է իշխում ՀՀ-ում, եթե մենք շարունակենք ունենալ գործադիր իշխանության կրկնկի տակ գտնվողն դատական իշխանություն, մենք որևէ առաջընթաց չենք ապրի այս ոլորտում, և ընդհանրապես, մեր պետությունը չի զարգանա: Ավելին, դատական իշխանությունը պետք է զերծ պահել ոչ միայն գործադիր, օրենսդիր իշխանության ազդեցությունից, այլ որևէ այլ կողմնակի ազդեցությունից: Նախկիններ կլինեն, օլիգարխների կլինեն, հանցագործներ կլինեն, նախկին նախագահներ կլինեն, իրենց մերձավոր շրջապատ կլինի, որևէ մեկը չպետք է ունենա հնարավորություն մեր դատական համակարգի նկատմամբ որևէ կողմնակի ազդեցություն ունենալու: Ավելին, ես խորապես համոզված եմ, որ մեր երկրին իսկապես անհրաժշետ է անաչառ, անկաշառ, ազնիվ դատական համակարգ, և ես հույս ունեմ, որ մեր դատական համակարգում առկա եզակի անկաշառ, անաչառ դատավորները, իրականում շատ են: Իրենք կվերցնեն իրենց վրա պատասխանատվություն, քաղաքացիական վարքագիծ կդրսևորեն և կփորձեն ապահովել անկախ ու անաչառ դատական համակարգի կայացումը:
Դատավորների միությունը որոշել է դատավոր Բախշիյանին աջակցող հայտարարությամբ հանդես գալ, ինչի՞ կհանգեցնի այս գործընթացը:
Ես գործի նյութերին ծանոթ եմ այնքանով, որքանով հրապարակվում է: Ես չգիտեմ՝ ինչ վերջնական եզրակացության կգան, բայց մի բան ինձ համար մտահոգիչ է: Տեսեք, ԲԴԽ-ն համաձայնություն է տվել, որ ոչ միայն դատավորի նկատմամբ քրեական հետապնդում իրականացնեն, այլև նրան կալանավորեն: Ու հիւմա վարույթն իրականացնող մարմինը համապատասխան միջնորդություն է ներկայացնելու դատարան: Իմ մտահոգությունն այն է, որ, ըստ էության, ԲԴԽ-ն արդեն իսկ կանխորոշել է այդ դատավորի հետագա կարգավիճակը կամ ճակատագիրը: Որովհետև այս պայմաններում չգիտեմ՝ ի՞նչ դատավոր է լինելու, որը մերժելու է կալանավորման միջնորդությունը: Այստեղ նաև օրենսդրական շատ լուրջ խնդիր կա: Պետք է լրջորեն վերլուծել այդ խնդիրը: Ես մնում եմ իմ կարծիքին, որ եթե մարդիկ հանցագործություն են կատարել, անկախ նրանից դատավոր են, դատախազ են, նախկին ու ներկա են, պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն: Իմ մտահոգությունը պայմանավորված է միայն ընտրովիությամբ: Հանկարծ չստացվի, որ ընտրովի արդարադատություն է իրականացվում և որևէ քաղաքական ենթատեքստ կա այս ամենի մեջ: Եթե պարզվի, որ այս ամենի մեջ քաղաքական ենթատեքստ կա, սա լուրջ ճգնաժամի մասին կարող է վկայել:
Ստացվում է, որ ԲԴԽ-ի և դատավորների միության միջև հակամարտություն կա:
Այո, ես այդպիսի բան նկատում եմ: ԲԴԽ-ի նկատմամբ խուլ դժգոհությունն էլ է ակնհայտ: Հիշում եք, որ մոտ 20 օր առաջ որոշ դատավորներ էլ էին հանդես գալիս և իրենց մտահոգությունն էին հնչեցնում ԲԴԽ-ի կողմից կարգապահական վարույթներ հարուցելու վերաբերյալ: Բնականաբար, կա խուլ հակամարտություն: Եթե այդ ամենը միտված է դատական համակարգի առողջացմանը, ես միայն կողջունեմ: Եթե փորձ է արվում տարբեր հակահշիռների միջոցով կամ ամբողջությամբ իրավական նորմերին համահունչ գործելուն հորդորելու միջոցով փորձել վերականգնել դատական իշխանության հեղինակությունը: Բայց եթե այդ ամենը միտված է էլ ավելի վարկաբեկելու, հեղինակազրկելու դատական իշխանությունը, միայն մի բան կարող եմ արձանագրել, որ սկսված քայլերը, որոնք իբր թե միտված էին դատական իշխանության հեղինակության վերականգնմանը, չեն տալիս իրենց արդյունքը:
Խոշոր հաշվով, պետք է հասնենք նրան, որ օրենքից վեր որևէ մեկը չլինի:
Միանշանակ, և այստեղ երկրորդ կարծիք լինել չի կարող: ՀՀ-ում իրավունքի գերակայությունը, օրենքի գերիշխանությունը պետք է անքննելի լինի: Հայաստանում անձեռնմխելի սուբյեկտներ չպետք է լինեն, որ կատարեն հանցանք ու մնան անպատիժ: Հենց այստեղ է, որ խնդիր է առաջանում, և հենց այստեղ է իմ մտավախությունը, որ այդ ինչպե՞ս պատահեց, որ Հայաստանի բոլոր ժամանակների մեծ ու փոքր հանցագործները վխտում են ազատության մեջ, չեն ենթարկվում քրեական պատասխանատվության, ավելին, իրենց՝ ՀՀ-ից դուրս գտնվելու հաշվին ուղղակիորեն նվաստացնում են մեր պետականության արժանապատվությունը: բառացիորեն օրեր առաջ մամուլը հրապարակեց, որ նախկին գլխավոր դատախազին տեսել են Կրեմլում, մարդ, որը հետապնդվում է Հայաստանի իրավասու մարմինների կողմից, մարդ, որի նկատմամբ քրեական հետապնդում է իրականացվում: Ինչպես չասեմ՝ մարդու ծիծաղ է գալիս: Ինչպես կարող է մի դեպքում Հայաստանը ծպտուն չհանի, վախենա իրականացնել իրեն վերապահված գործառույթները, բայց մեկ այլ դեպքում մարդուն կալանավորել ու հետապնդում իրականացնել: Այստեղ է, որ մարդկանց մոտ հարցեր են առաջանում: Մենք պետք է ստեղծենք մի երկիր, մի համակարգ, որտեղ բոլորը ենթակա լինեն պատասխանատվության իրենց ենթադրյալ հանցավոր արարքների համար: