Գոնե մինչև վերջերս, թեկուզ և վերջին տարիներին ընդամենը ձևականորեն, առանց կոնկրետ քայլերի և խոսքից գործի անցնելու, բայց իշխանությունը գոնե ընդունում էր, որ ուժեղ և պաշտպանված Ղարաբաղի երաշխավոր կարող է լինել միայն ուժեղ և պաշտպանված Հայաստանը: Այսինքն` թեկուզ միայն խոսքի մակարդակով, բայց ընդունվում էր, որ Հայաստանը պետք է հզոր և զարգացած լինի, որ զարգանա և հզորանա Ղարաբաղը: Այժմ իշխանությունն այլևս նույնիսկ խոսքով կարիք չի զգում պահել այդ մոտեցումը: Դրա պատճառը հենց այն է, որ պետք է Արցախի զարգացման անհրաժեշտության ելակետով բացատրել, թե ինչու են բզկտում Հայաստանը: Այսինքն` այլևս Արցախն էլ վարչախմբի համար բացահայտորեն դառնում է իշխանության լեգիտիմացման միջոց, ինքնահաստատման օբյեկտ, հասարակության բերանը փակելու գործիք:
Եթե առաջ Ղարաբաղի կարգավորումն էր ծառայում այդ նպատակին, ապա այժմ Ղարաբաղն ինքը` իր կենցաղով և կենսամակարդակով: Այժմ, ով կխոսի Հայաստանի թերզարգացածության, տնտեսական անկման, ցածր կենսամակարդակի և այլ այդօրինակ խնդիրների մասին, նրան կհայտարարեն հայության թշնամի, քանի որ չի գիտակցել հայության համար Արցախի կարևորությունը, որ պետք է ամեն ինչ անել, որ Արցախը զարգանա, ոչ թե Հայաստանը: Մի առիթով վարչապետ Տիգրան Սարգսյանն Արցախում ունեցած ելույթի ժամանակ մոտավորապես հետևյալ հարցադրումն էր արել՝ թելԼավ կյա՞նք եք ուզում, տնտեսության զարգացո՞ւմ, կենսամակարդակի ա՞ճ: Իսկ դուք, որ ուզում եք այդ ամենը, գիտե՞ք, արդյոք, որ կա Արցախ: Համաձա՞յն եք, արդյոք, Արցախի հաշվին զարգանալ, աճել, բարգավաճել:
Որ մի հայն այդ դեպքում կասի` այո: Այսինքն` իշխանությունը ձեռնամուխ է լինում, թերևս, սեփական անվտանգության և ալիբիի ապահովման ամենահուսալի, բայց միաժամանակ ամենավտանգավոր միջոցներից մեկին` Արցախի և Հայաստանի քաղաքացիների շահերի հակադրմանը: Սրանից հետո, երբ Հայաստանի որևէ քաղաքացի Հայաստանի կյանքի հետ կապված որևէ դժգոհություն ներկայացնի Հայաստանի կառավարությունից, ապա կնշանակի, որ նա դժգոհում է նրանից, որ կառավարությունն ամեն ինչ անում է ոչ թե Հայաստանի, այլ Արցախի զարգացման համար: Պատկերացնո՞ւմ եք, արդյոք, այն խորը վտանգը, որ պարունակում է իր մեջ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի նախադասությունը, որ նա արտաբերել է Ղարաբաղում:
Ռոբերտ Քոչարյանը պաշտոնից հրաժարվելուց օրեր առաջ հայտարարում էր, որ պետք է քրեական պատասխանատվության օրենսդրական հիմքեր ստեղծել այն դեպքերի համար, երբ սեպ կխրվի Հայաստանի և Ղարաբաղի միջև: Նա դրանով, իհարկե, փորձում էր ևս մի առիթ ստեղծել ընդդիմության ներկայացուցիչներին հետապնդելու համար` ներկայացնելով, թե նրանք ղարաբաղյան կլանին քննադատելով սեպ են խրում Հայաստանի և Ղարաբաղի միջև: Սակայն Ռոբերտ Քոչարյանի գաղափարը, թերևս, լիովին կիրառելի է Տիգրան Սարգսյանի պարագայում, որն ըստ էության իրար հակադրելով Հայաստանի և Ղարաբաղի զարգացման ու կենսամակարդակի աճի հեռանկարները` փաստացի սեպ է խրում Հայաստանի և Ղարաբաղի, հայաստանցիների ու ղարաբաղցիների միջև, այդպիսով փորձելով ալիբի ապահովել Հայաստանի իշխանության համար:
Այնպես որ, իսկական ժամանակն է, որ Ռոբերտ Քոչարյանը շատ հանգիստ կարող է մի հայց ներկայացնի դատարան, այս անգամ ոչ թե մամուլի, այլ Տիգրան Սարգսյանի դեմ` պահանջելով, որ նա պատասխան տա իր այդ և նմանօրինակ այլ հայտարարության համար: Սակայն, մյուս կողմից, երևի թե դեռ պետք է սպասել: Սպասել, մինչև որ Տիգրան Սարգսյանն իր ենթահայտարարություններով ամբողջությամբ կբացահայտի «հայկական աշխարհի» մասին իր «գլխավոր» հայտարարության բոլոր երանգներն ու կողմերը: Արցախի և Հայաստանի հակադրության այդ դրույթը, որ փաստացի առաջ է քաշում Տիգրան Սարգսյանը, թերևս տեղավորվում է «հայկական աշխարհի» մասին նրա պատկերացումներում: Թեև ավելի ու ավելի սարսափելի է դառնում պատկերացնելը, թե ինչ է պատկերացնում Տիգրան Սարգսյանը «հայկական աշխարհ» ասելով, բայց երևի թե ժամանակն է, որ հասարակությունն էլ նրա այդ պատկերացումներին լրջորեն հակադրվի իր պատկերացումներով:
Բանն այն է, որ այդ ամենը սարսափելի չէր լինի, եթե լիներ միայն Տիգրան Սարգսյանի պատկերացումը: Բանն այն է, որ դա Հայաստանի ներկայիս իշխանության պատկերացումն է` անէացնել ամեն ինչ, ինչ շրջապատում է իշխանական բուրգը: Եվ դա արվում է լիովին գիտակցված ու հաշվարկված, հասկանալով, որ խնդիրը այժմ դրված է շատ հստակ` կամ բուրգի գոյությունն է դառնում վիրտուալ, կամ` Հայաստանի ու հասարակության գոյությունը: Սա է խնդիրը, որը լուծելու համար իշխանությունը կանգ կառնի միայն հասարակության իրական հակազդեցության առաջ: Ընդ որում` Հայաստանի և Արցախի հասարակության:
