
Հայաստանի կառավարությունում հունվարի 24-ին տեղի է ունեցել խորհրդակցություն, որին մասնակցել են Հայաստանի վարչապետն ու Արցախի նախագահը: Խորհրդակցությունը վերաբերել է Արցախում սոցիալ-տնտեսական ծրագրերի իրագործմանը: Նիկոլ Փաշինյանը նշել է, որ 2022 թվականին Հայաստանը Արցախին կտրամադրի ռեկորդային ծավալի ֆինանսական աջակցություն՝ 144 միլիարդ դրամի բյուջետային վարկ: Ինչ խոսք, 44-օրյա պատերազմի և դրա ծանրագույն հետևանքի ֆոնին, այդ թվում տնտեսական հետևանքի, 144 միլիարդ դրամը գործնականում շատ փոքր ծավալ է: Սակայն, որքան էլ պատերազմն ու հետևանքը ծանր է, այդուհանդերձ իրավիճակը պահանջում է ոտքի կանգնել և թեկուզ քայլ առ քայլ շարժվել առաջ: Այդ ճանապարհին, 44 միլիարդ դրամի աջակցությունը շոշափելի, էական օժանդակություն է: Սրան զուգահեռ, Արցախում սոցիալ-տնտեսական ծրագրերի հանգամանքը Հայաստանում շատ առումներով համադրվում է կամ համեմատվում քաղաքական խնդիրների հետ և դրանց ֆոնին թերագնահատվում: Մասնավորապես, շատ են գնահատականները, որ Երևանն ու Ստեփանակերտը չեն քննարկում կարգավիճակի հարց, չեն քննարկում տարածքների դեօկուպացիայի հարց, չեն բարձրաձայնում դրանք: Ասել, որ այդ հարցերը կարևոր են, նշանակում է չասել ոչինչ: Ամբողջ հարցն այն է, թե դրանց բարձրաձայնումը ինչ հեռանկար ունի միջազգային համատեքստի իմաստով, այն պարագայում, երբ տեսնում ենք, թե այսօր ինչպես են աշխարհաքաղաքական ուժային կենտրոնները գերկենտրոնացել ուկրաինական ուղղությամբ, որտեղ կարծես թե վճռվում է մինչև անգամ նոր աշխարհակարգի ճակատագիրը: Դրա մասին լավագույնս վկայում է այն, որ հունվարի 24-ին տեղի է ունենալու ԱՄՆ ու ՌԴ նախագահների նոր հեռախոսազրույց, որն ըստ տեղեկության լինելու է Պուտինի նախաձեռնությամբ:
Բայդենը նրա հետ խոսելու է ոչ թե Սպիտակ տանից, այլ Դելավեր նահանգի Ուիլմինգթոն քաղաքի ընտանեկան նստավայրից, որտեղ գտնվում է ըստ իր ժամանակացույցի: Հեռախոսազրույցի մասին նախապես հայտարարված չէր, ինչը նշանակում է, որ տեղի է ունենում չպլանավորված, հետևաբար թերևս հրատապ անհրաժեշտության զրույց: Սա էլ իր հերթին վկայում է, թե որքան է գերլարվել իրավիճակը այդ ուղղությամբ: Այս պայմաններում պատկերացնել, թե որևէ մեկը հետաքրքրված է արցախյան խնդրով և դրանում հայկական կողմի քաղաքական ու ռազմա-քաղաքական շեշտադրումներով, թերևս մոլորություն է: Միաժամանակ, դրանք կարևորագույն շեշտադրումներ են, որ պետք է լինեն հայկական օրակարգի առաջնահերթություն: Սակայն ամբողջ հարցն այն է, թե ինչպես, ինչ մարտավարական և մեթոդաբանական մոտեցմամբ դրանք պետք է սպասարկվեն այս շրջափուլում: Եվ այստեղ է, որ առանցքայինը դառնում է թերևս ոչ թե պարբերաբար բարձրաձայնել մի բան, որն աշխարհում չի լսվելու, փոխարենը այդ համատեքստում նաև «առիթ» է տալու Բաքվին, այլ Արցախում հայկական կյանքի ամրապնդմանն ուղղված աշխատանքը: Ի վերջո, այդ աշխատանքն է կարգավիճակի հիմքը: Հայկական կյանքն է, որ պետք է նոր իրավիճակում դառնա Արցախի կարգավիճակի հիմքը: Ըստ այդմ, ներկայումս այդ հիմքը գործնականում ձևավորելու, սոցիալ-հոգեբանական, դեմոգրաֆիական մակարդակներում այն ամրապնդելու ժամանակն է: Ընդ որում, այդ խնդրի լուծումը պետք է լինի ոչ միայն պետական, այլ նաև հնարավոր հասարակական-քաղաքական մակարդակներում, ինչպես նաև՝ վերկուսակցական, համահայկական մակարդակում սպասարկվելիք խնդիր: Մոտ երեք տասնամյակ ժամանակը գործնականում ծառայել է կենացներին և պաթետիկ ճառերին: Եկել է ավելի շատ աշխատելու ժամանակը, միաժամանակ սակայն լրջագույն հետևելով այդ աշխատանքի որակին, թե մասնագիտական, կառավարչական արդյունավետության, թե նաև վարքագծային որակի առումով: Այլ կերպ ասած, 144 միլիարդ դրամի յուրաքանչյուր լուման Արցախում պետք է ծախսվի ամենաբարձր արդյունավետությամբ, կասկածի գրեթե զրոյական առիթներով: