ՀԱՊԿ շրջանակներում Ղազախստան զորք ուղարկելու ՀՀ կառավարության որոշումը հասարակական-քաղաքական դաշտում լայն քննարկման առիթ դարձավ։ Մի կողմից հնչում էր տեսակետ, թե ՀԱՊԿ անդամության և առավել ևս նախագահության պայմաններում Հայաստանն այլ որոշում կայացնել չէր կարող։ Սակայն մյուս կողմից էլ փորձագիտական և քաղհասարակության մակարդակներում առաջ քաշվող հիմնական թեզն այն էր, որ Հայաստանը չպետք է խոչընդոտեր ՀԱՊԿ զորք ուղարկելուն, սակայն ինքը նման բան անելուց ձեռնպահ մնալ՝ հաշվի առնելով պատերազմում կրած պարտությունը և ինչու ոչ մեր սահմանների նկատմամբ ագրեսիայի պայմաններում նույն ՀԱՊԿ անդամ երկրների պրոադրբեջանական վերաբերմունքը։
Ինչևէ՝ ՀՀ վարչապետն այս հարցի շուրջ կայացրեց, կարելի է ասել միանձնյա որոշում՝ Ղազախստան ուղարկելով շուրջ հարյուր զինվորական։ Օրերս Ղազախստանի նախագահ Տոկաևը հայտարարեց, որ երկրում իրավիճակը կայունացել է, ՀԱՊԿ-ի կարիքն այլևս չկա, ինչին հաջորդեց երկրից ՀԱՊԿ զորքերի՝ այդ թվում նաև Հայաստանի զինվորական անձնակազմի դուրս բերումը։
Հայաստանում, սակայն, շատերը, վստահ են, որ չնայած իրականացված կարճատև առաքելությանը, մեր այս որոշումն անհետևանք չի մնա։
Հայաստանի Եվրոպական կուսակցության նախագահ Տիգրան Խզմալյանը գտնում է, որ Եվրոպան մեր այս քայլն անհետևանք չի թողնի։ Եթե ԱՄՆ-ը վերաբերմունքը մեր այս որոշմանն ավելի մեղմ էր, Եվրոպան այդքան հանդուրժող չի լինի․«Պետք է ճիշտ դիվանագիտական ջանքեր գործադրվեն, որպեսզի այդ վտանգը նվազեցվի։ Միացյալ Նահանգներն ավելի մեծահոգ գտնվեց։ Հենց այդ ընթացքում Միացյալ Նահանգների Պետքարտուղարությունից Արարատ Միրզոյանին զանգ եկավ, դա Պետդեպարտամենտի Եվրոպայի ու եվրասիական երկրների պատասխանատուն էր։ Սրանից կարելի է դատել, որ լուրջ խոսակցություն է տեղի ունեցել, մենք կարող ենք եզրակացնել, որ Միացյալ նահանգները որոշեց չդադարեցնել Հայաստանի հետ հարաբերությունները՝ հասկանալով մեր պատանդի կարգավիճակը։ Եվրոպայում իհարկե այդքան հեշտ չի անցնի>>,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Ըստ Խզմալյանի՝ Ադրբեջանն ու Թուրքիան արդեն օգտվում են այդ քաղաքական որոշումից․<<Մենք այդ մասին զգուշացնում էինք։ Եվ հիմա պետք է պատրաստ լինել ամեն սխալ քայլի համար քաղել դառը պտուղներ»։
Ինչ վերաբերում է ֆինանսական փաթեթների հնարավոր կրճատմանը, մեր զրուցակիցն ասաց․«Ես կարծում եմ՝ ֆինանսական փաթեթները ճկուն գործիք է և հույս ունեմ, որ դա ընդհանրապես չի ընդհատվի, թեպետ որոշակի դանդաղեցում ու սառեցում կլինի։ Մենք հիմա ավելի շատ մտահոգված ենք ոչ այնքան Եվրոպայի դիրքորոշումից, այլ Հայաստանի դիրքորոշումից։ ՍԵՊԱ-ի շրջանակներում ֆինանսական օգնություն ստանալու համար նախաձեռնող պետք է լինի Հայաստանը։ Մենք շատ կրավորական ու պասիվ դիրք ենք գրավել։ Դա մեզ շատ է մտահոգում, Հայաստանի Եվրոպական կուսակցությունն այդ առումով առաջարկներ է արել կառավարությանը ու հենց այդ հարցերով՝ նաև Եվրոպայի կողմից ֆինանսական աջակցության թեմայով, շուտով կլինեն որոշակի քաղաքական որոշումներ»,-եզրափակեց նա։
Քաղաքագետ Լևոն Շիրինյանի կարծիքով՝ հնարավոր է լինեն որոշակի արտաքին դրսևորումներ․ բայց լուրջ հետևանքներ չեն լինի․«Հարցն այն է, որ Հայաստանը կատարել է իր միջպետական պարտավորությունը, որի ակունքները գողապետության շրջանակներում են։ Հայաստանը ՀԱՊԿ հիմնադիրներից է, նոր չի դարձել այդ կառույցի անդամ։ Պետք է նկատի ունենալ, որ Հայաստանի դեմոկրատական իշխանությունը գործող օրենքի շրջանակներում է գործել, ստորագրողը Սերժ Սարգսյանն է եղել։ Այս հանգամանքը արևմուտքը պետք է հաշվի առնի։ Հայաստանը պատերազմից նոր է դուրս եկել, ծանր վիճակում է, անվտանգային խնդիրներն առաջնահերթ են․․ ու այս ամենը պետք է արևմուտքին թույլ տա մտածել, որ Հայաստանն այլ կերպ վարվել չէր կարող»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Ըստ Շիրինյանի՝ կարևոր հանգամանք է նաև այն, որ Հայաստանը ՀԱՊԿ նախագահության շրջանակներում է այդ որոշումը կայացրել․«Այս ամենով հանդերձ գտնում են, որ հայկական կողմը պետք է արևմուտքի հետ բացատրական աշխատանք տանի։ Տեղեկացնի, որ որ ինքն իր ժողովրդավարական կուրսը չի փոխել, հակառակը՝ այդ ուղղությամբ անխափան աշխատելու է։ Տեսնու՞մ եք ռևանշիստները ոնց են գրոհում իշխանությանը։ Կա երկու Հայաստան։ Մեկը՝ անցյալի Հայաստան իր օրենքով ու պարտավորոթյուններով և նոր Հայաստան, որը կռիվ է տալիս։ Պարզապես արևմուտքը պետք է համոզված լինի, որ Հայաստանը շարունակում է գնալ դեպի ժողովրդավարացում։ Մեր կուսակցության և անձամբ իմ տեսակետն այն է, որ մենք պետք է սկսենք գործընթացից ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու մասին, իսկ ԵԱՏՄ-ում ունենանք միայն դիտորդի անդամ։ Այդ կառույցներին մեր լիարժեք անդամակցությունը ՀՀ շահերից չի բխում»։