Ղազախստանի իրադարձությունների վերաբերյալ շարունակում են հնչել տարբեր գնահատականներ և վերլուծություններ, այդ թվում այն հարցադրումների շրջանակում, որոնք առնչվում են հնարավոր արտաքին միջամտությանը կամ հենց արտաքին «նախաձեռնությանը»: Այդ կապակցությամբ վերլուծություններ դեռ կլինեն, միաժամանակ անկասկած է, որ, եթե անգամ ոչ հենց սկզբից, ապա առնվազն իրադարձությունների որոշակի պահից առկա է արտաքին դերակատարների թե բացահայտ, թե որոշակիորեն ստվերային միջամտության ու ներգործության իրողությունը: Եվ սա նաև հասկանալի է, եթե անգամ ընդունելի չէ պետական ինքնիշխանության ու ազգային արժանապատվության տեսանկյունից: Աշխարհը գտնվում է վերաբաժանումների, վերադասավորումների, աշխարհակարգի ձևավորման բարդագույն փուլում և խպոշոր կենտրոնները գտնվելով ուժեղ դիմակայության մեջ, միաժամանակ վարում են բավականին ինտենսիվ պրոքսի պատերազմներ թե ռազմական, թե քաղաքական բնույթի:
Հետևաբար, առանցքային ռեգիոնների և պետությունների տիրույթում որևէ այդօրինակ առիթ, որևէ այդօրինակ պատճառ անմիջականորեն դառնալու է նաև այդ խոշոր պայքարի կիզակետ, եթե չի բռնկվել հենց այդ պայքարի շրջանակում: Ըստ այդմ, Ղազախստանի իրադարձությունները հերթական անգամ տալիս են գլխավոր դասը՝ որևէ պետություն, անգամ հաստատուն կայունության տպավորություն թողնող, ինչպես Ղազախստանն էր, այդօրինակ ցնցումներից խուսափելու համար պետք է կառավարվի ոչ թե կոռուպցիոն ամբողջատիրական կլանային, այլ ժողովվրդավարական, մասնակցային, ներկայացուցչական սխեմայով: Դա է առավելագույնս նվազ խոցելիության գրավականը, դա է արտաքին միջամտության ռիսկից առավելագույնս խուսանավելու հնարավորությունը:
Հանրությունը պետք է ունենա ազատ խոսքի, հանրային դժգոհության և բողոքի ազատ արտահայտման և իշխանությունն ազատ և օրինական ընտրության միջոցով ձևավորելու հնարավորություն: Այդ պարագայում է, որ գրեթե զրոյացվում է իշխանությունից հանրային դժգոհությունը որևէ ավելի մեծ քաղաքական նկատառումներով օգտագործելու արտաքին վտանգը: Ահա, թե ինչու է Հայաստանի անվտանգության և ինքնիշխանության համար կարևոր հասարակական համակեցության և պետական կառավարման այդ մոդելը: Այն իհարկե չի կարող լինել բացարձակ անվտանգ և անխոցելի, ինչպես որևէ մոդել, սակայն այն թերևս ամենաօպտիմալն է, որ կապահովի համեմատաբար փոքր պետությունների կայուն ճկունությունը: Ու այդ համատեքստում է նաև, որ չափազանց վտանգավոր և հակապետական է, եթե որևէ ուժ փորձում է ընտրությամբ ձևավորված լեգիտիմ իշխանությունը վիճարկել փողոցում, այլ ոչ պետական ինստիտուտներում: Տվյալ երևույթն է դառնում ժողովրդավարական ներկայացուցչական կարգի պայմաններում պետական կայունությունը ճեղքելու արտաքին հնարավորություն:
