Իրանը սատարում է Հայաստանի ինքնիշխանությունն իր տարածքով անցնող ճանապարհների նկատմամբ, ըստ այդ երկրի նախագահի պաշտոնական կայքի հայտնել է Իրանի նախագահ Իբրահիմ Ռայիսին Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ հունվարի 3-ին տեղի ունեցած հեռախոսազրույցի ընթացքում: Ըստ իրանական աղբյուրի, Իրանի նախագահը խոսել է նաև տարածքային ամբողջության սկզբունքի կարևորության մասին, նշելով, որ Իրանը սատարում է հայ-ադրբեջանական բանակցությունը խաղաղության և ապաշրջափակման հասնելու ուղղությամբ:
Հետաքրքիր է, որ հայկական կողմի տարածած հաղորդագրության մեջ չէր հիշատակվում ճանապարհների հանդեպ հայկական ինքնիշխանության մասին Իրանի նախագահի դիտարկումը: Մյուս կողմից սակայն, այդօրինակ հիշատակումը կնշանակի, որ այդուհանդերձ կա «հակառակ» որևէ տարբերակի քննարկում, իսկ Երևանը հայտարարում է, որ ոչ մի այդպիսի քննարկում չկա և լինել չի կարող: Բոլոր դեպքերում, իրանական կողմի շեշտադրումները արժանի են ուշադրության, մասնավորապես նաև Կապանում Իրանի հյուպատոսություն բացելու մասին որոշման ֆոնին: Օրեր առաջ այդ թեմային անդրադարձի մեջ նշեցի, որ Իրանը այդ որոշումով թերևս պատրաստվում է ռեգիոնալ հաղորդուղիների ապաշրջափակման հարցում որևէ որոշման կամ նոր իրավիճակի: Ռուսաստանի փոխարտգործնախարար Ռուդենկոն հունվարի 3-ին հայտարարել էր, որ այդ հարցում մշակվում է միասնական փաթեթ: Փաթեթի մանրամասները հայտնի չեն:
Միաժամանակ, արդյո՞ք այդ առնչությամբ որևէ բան է հայտնի իրանական կողմին և Փաշինյան-Ռեյիսի հեռախոսազրույցում իրանական կողմմի շեշտադրումները պայմանավորված են դրանով: Չի բացառվում իհարկե, որ Իրանի նախագահը պարզապես հերթական անգամ արձանագրել է իր երկրի դիրքորոշումը, առանց որևէ հրատապ առիթի կամ անհրաժեշտության, այլ պարզապես ելնելով ռեգիոնալ իրողություններից, որոնք զարգանում են բավականին բազմավեկտոր տրամաբանությամբ և Իրանը մեծ հաշվով լինելով ռեգիոնում, այնուհանդերձ կարծես թե հայտնվել է այդ զարգացումների «լուսանցքում»:
«Լուսանցքում» իհարկե բառի ոչ բուն իմաստով, սակայն հետաքրքրական է, որ հիմնական վեկտորներ կամ հարթությունները չեն ներառում Թեհրանը, բացառությամբ թերևս 3+3 կամ 3+2 ձևաչափի: Ընդ որում, այդ իմաստով թերևս նկատելի է մի բան, որ այդ ձևաչափը լինելով գուցե ամենից քննարկվողը կամ հիշատակվողը, իրական քաղաքական ռեժիմում պրոցեսների առումով թերևս ամենամակերեսայինն է առայժմ, իսկ բուն շարժերը տեղի են ունենում այլ մեխանիզմների շրջանակում:
