Լեռնային Ղարաբաղի հարցի լուծման պարամետրերը 2016-ին տեղափոխվել են ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդ: Այս մասին հայտարարեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն իր առցանց ասուլիսում՝ անդրադառնալով հարցին՝ արդյոք ՀՀ-ն քայլեր է ձեռնարկում ԼՂ ինքնավոր մարզի տարածքային ամբողջականության հարցը բանակցությունների մաս դարձնելու վերաբերյալ և եթե բանակցությունները երբևէ մեկնարկեն ՀՀ-ն բարձրացնելու արդյոք է Շուշիի և Հադրութի դեօկուպացիայի հարցը
«Բանակցային ողջ գործընթացի ընթացքում երբեք, ոչ մի անգամ ոչ մի իշխանության և ոչ մի բանակցողի կողմից երբեք չի վիճարկվել Լեռնային Ղարաբաղում ապրած ադրբեջանցիների իրավունքների հարցը: Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզը երբեք ոչ մի անգամ բանակցային գործընթացում չի դիտարկվել որպես զուտ և միայն հայկական միավորում, բանակցային սկզբունքներում արձանագրված է, որ ԼՂԻՄ-ում ապրել են նաև ադրբեջանցիներ, և նրանց իրավունքների պաշտպանությունը եղել է բանակցային թեմայի մեջ»,-ասաց Փաշինյանը:
Նրա խոսքով՝ այն բանակցային բովանդակության մեջ, որում խոսվում էր ԼՂ-ի վերջնական կարգավիճակի ճշգրտման համար նախատեսվող հանրաքվեի մասին, խոսք էր գնում ԼՂ ողջ բնակչության մասին, ինչը նշանակում է ոչ միայն հայկական, այլ նաև ադրբեջանական բնակչություն: « Այդ հանրաքվեն երբեք հայկական մեկնաբանությամբ տեղի չէր ունենալու, բայց, ենթադրենք, եթե հայկական մեկնաբանությամբ տեղի ունենար, հայկական մեկնաբանությունը երբեք չի ժխտել, որ այդ պոտենցիալ հանրաքվեին պետք է մասնակցեն նաև ԼՂ ադրբեջանցիները: Ենթադրենք ադրբեջանցիները պետք է մասնակցեին այն չափով, ինչ չափով մեկնաբանում է հայկական կողմը: Հիմա, երբ ինքնորոշման իրավունքը, ենթադրենք, իրացվում էր հայկական կողմի մեկնաբանությունների շրջանակում, իսկ ԼՂ-ի ադրբեջանցիներն այդ համատեքստում իրենց հերթին կարո՞ղ էին արդյոք բարձրացնել իրենց ինքնորոշման սկզբունքը: Եվ այս պարագայում ինչպիսի՞ հարաբերություններ պետք է առաջանային»,-ասաց վարչապետը՝ շեշտելով, որ ազատ մեկնաբանություններ չի անում, խոսում է բանակցային եղած բովանդակության նրբությունների մասին, որոնք մինչև օրս ոչ մի անգամ հրապարակային չեն քննարկվել:
Փաշինյանը հարց բարձրացրեց՝ այս համատեքստում Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի տարածքային ամբողջականության ի՞նչ պատկեր պետք է արձանագրվեր: Ըստ նրա՝ այսօր հնչում են մտքեր, արվում են հայտարարություններ, որոնք իրականում 2018 թվականի դրությամբ առկա բանակցային բովանդակության հետ ոչ մի իրական կապ չունեն, կամ էլ դրանից մի նախադասություն է վերցված, բայց այդ փաթեթը մի նախադասությունից, նույնիսկ մի փաստաթղթից չի ձևավորված:
«Եվ, երբ ասում եմ, որ 2016-ին բանակցային գործընթացում տեղի է ունեցել աղետ, հենց այս համատեքստը նկատի ունեմ, որը մի շերտանի չէ: ԼՂԻՄ-ը երբեք,երբեք չի դիտարկվել այդ բանակցային բովանադակությունում որպես զուտ հայկական միավորում: Այն ընկալվել, դիտարկվել և արձանագրվել է որպես հայկական և ադրբեջանական միավորում, առնվազն բնակչության մասով նկատի ունեմ»,-ասաց Փաշինյանն ու հավելեց՝ այն, որ հայկական կողմը բանակցություններում ընդունել է այդ իրողությունը, ինքը կարող է դա ապացուցել:
Իսկ, թե 2016-ին բանակցություններում ինչ աղետ է տեղի ունեցել, վարչապետն ասաց, որ տեղի է ունեցել շատ կարևոր մի բան: «2016 թվականին ներկայացվել է առաջարկությունների 3 փաթեթ, որտեղ 2011-ից ի վեր առաջին անգամ չի ներառվել նախադասություն այն մասին, որ ԼՂ-ն ստանում է միջանկյալ կարգավիճակ: Հայկական կողմից շատ լայնորեն քարոզվում է, թե նորմալ է, որ ասում է, թե ԼՂ-ն այդ բանակցային փաթեթում ունի օրենսդիր մարմին, դատական իշխանություն և այլն: Բայց ոչ մեկ չի ասում, որ ԼՂ-ի այդ ժամանակավոր իրավիճակը և կարգավիճակը ճշգրտելու հարցը, ըստ այդ բանակցային բովանդակության, տեղափոխվել է ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդ, և ասվել է, որ ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն, խորհրդակցելով Ադրբեջանի, Հայաստանի, համանախագահների, ԵԱՀԿ նախագահողների հետ, որոշում է կայացնում իմ նշած համակարգերի իրավական և պրակտիկ կիրառման նրբությունների վերաբերյալ:
Բանակցային ողջ գործընթացում հայկական կողմից դիրքորոշումը եղել է՝ ամեն ինչ անել, որպեսզի հարցի վերջնական լուծումը լինի Մինսկի խմբի համանախագահության տիրույթում: 2016-ին, ըստ էության, հարցի լուծման պարամետրերը տեղափոխվում են ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդ»,-ասաց վարչապետը:
Անդրադառնալով հարցին, թե արդյոք կանխատեսելի է, թե ինչ որոշում է կայացնելու այդ հարցով ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն՝ Փաշինյանն ասաց. «Այստեղ լուծվելու է մի հարց, որ մինչև վերջնական կարգավիճակը լինելը ի վերջո, թեկուզ միջանկյալ կարգավիճակով, Ղարաբաղը ո՞ր երկրի մաս է կազմում: Երբ սա ՄԱԿ-ի ԱԽ-ում է, դա դառնում է շատ կանխատեսելի մի լուծում, որովհետև 1993-ին ՄԱԿ-ի ԱԽ-ն ընդունել է բանաձև, որտեղ ասվում է՝ Ադրբեջանի Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջան, ասվում է, որ ճանաչում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը և սահմանների անխախտելիությունը: Այս աղետն է տեղի ունեցել 2016-ին բանակցային գործընթացում: Սա կարևոր է նրանով, որ եթե ԼՂ այդ կարգավիճակն արձանագրվում է, նշանակում է՝ նրա վերջնական կարգավիճակի ճշգրտումը պետք է տեղի ունենա Ադրբեջանի սահմանադրության համաձայն»,-ասաց Փաշինյանը:
