«Առաջին լրատվականը» զրուցել է տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանի հետ
-Ֆինանսների նախարարությունը Թուրքիայից ներկրվող ապրանքների վրա դրված արգելքը նորից երկարաձգել է։ Տնտեսագետների կարծիքով, սակայն, այդ արգելքը լիարժեք չի գործում, քանի որ շատ հաճախ ապօրինի, զարտուղի ճանապարհներով շարունակում են ներկրումներ կատարել ։ Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչն է հիմնական պատճառը և ի՞նչ քայլեր են հարկավոր։
–Ես կարծում եմ, որ ճիշտ էր Թուրքիայից ապրանքների ներկրման արգելքի երկարաձգումը, քանի որ վերջինս հրաժարվում է հանել արգելքը հայկական ապրանքների վրայից, ինչի պատճառով միակողմանի ներկրողի կարգավիճակով մենք անհավասար և ոչ արդարացի պայմաններում ենք հայտնվում։ Թուրքիայից ապրանքների ներկրման ծավալը նվազել է 70-75 տոկոսով։ Սա նշանակում է՝ արգելքը ամբողջությամբ չի գործում․կա որոշակի ստվերային ներկրում, կան ապրանքատեսակներ, հատկապես հումքատեսակներ,որ դեռ բերվում են Թուրքիայից։ Այս երևույթն էլ իր հերթին ազդակ է, որ կա վերահսկողության խնդիրներ և պետք է խստացնել այն։ Հնարավոր է՝ այսպիսի խնդիրներից խուսափեինք, եթե այդ ապրանքատեսակներին փոխարինող հայկականը ունենայինք և վաղուց, բայց, քանի որ չենք ստեղծել, հիմա էլ պետք է ինտենսիվ աշխատել այդ ծրագրերի մշակման վրա։ Պետք է մտածենք առաջին հերթին թեթև արդյունաբերության, գյուղմթերքի, նաև հագուստի,կոշիկի արտադրություն ստեղծելու,այսպիսով շուկան հավասարակշռելու ուղղությամբ։ Իմ ասածը միայն Թուրքիային չի վերաբերվում, այլ՝ ընդհանրապես մյուս երկրներին, որտեղից ներկրում ենք իրականացնում։
-Այս գնաճի,տնտեսական դանդաղ զարգացման պայմաններում ի՞նչ լուծումներ եք տեսնում։
-Ներկայումս պետք է աշխատել ներդրումային քաղաքականության վրա՝ այն դարձնելով ավելի կազմակերպված, համակարգված։ Դրա համար, ըստ ինձ, պետք է ստեղծվի հատուկ հանձնաժողով, որը, ուսումնասիրելով շուկան, հնարավորությունները, ներդրողներին շահագրգռելու և ռեալ օգնելու համար պատրաստի մշակած տարբերակներ, լուծումներ առաջարկի, նույնիսկ տեխնիկական առումով խորհրդատվական առաջարկներ անի։ Հաճախ ներդրողները, ունենալով մեծ ցանկություն այստեղ ներդրումներ անելու, մեր շուկայում չեն կարողանում կողմնորոշվել՝ կոնկրետ որ ուղղությամբ ներդրում կատարեն, որպեսզի հաջողեն, չհիասթափվեն արագ, որը և տեղի է ունենում հաճախակի։ Հաշվի առնելով, որ Հայաստանում ներդրումային հոսքը այդքան ակտիվ չէ, կարելի է այդ հանձնաժողովը, առանց մեծ դժվարությամբ, հնարավորինս շուտափույթ ստեղծել և աշխատացնել։ Գալով գների աճի խնդրին՝ դրանք այնքան էլ կապված չեն Թուրքիայի դեմ արգելքով, քանի որ կոնկրետ այդ ապրանքները, որ ներկրվում էին Թուրքիայից, բարձր գնաճ չեն արձանագրել։ Բարձր են ավելի շատ սննդի և պարենային ապրանքների գները, որը հետևանք է դոնոր երկրների գների բարձրացման կամ գնային քաղաքականության։ Ընդհանրապես գլոբալ գնաճը պայմանավորված է գերազանցապես արտաքին՝ համաշխարհային շուկաների գների աճից, որն արդեն կազմում է շատ բարձր՝մոտ 16 տոկոս, ինչպես նաև դրամի արժութային տատանումներից, աճից, դրան գումարած՝ փոխադրման, ճանապարհների լոգիստիկ խնդիրներով։ Գնաճից խուսափել անհնար է, քանի որ պետությունը չունի այդքան ռեսուրս այն կառավարելու։ Ի դեպ, այս պարագայում, հակառակ որոշ տնտեսագետների կարծիքի, սխալ եմ համարում պետության կողմից գնաճը հավասարակշռելու փորձերը, որովհետև այդ միջոցառումներով տնտեսության զարգացումը ավելի է դանդաղելու։ Ինչքան էլ ցավոտ է սպառողների համար, և կա տնտեսական անկայունության ռիսկ, պետք է հնարավորինս ազատ թողնել շուկան։ Մյուս կողմից, սակայն, միջամտության կարիք կա դրամի արժույթի հարցում։ Չպետք է թույլ տալ, որ դրամը շատ արժևորվի, տատանումները կտրուկ լինեն, որովհետև դա ազդելու է արտահանման ծավալի, տնտեսության զարգացման վրա։
Լուսանկարը՝ Photolure-ի
