«Առաջին լրատվականը» զրուցել է համաճարակաբան Դավիթ Մելիք-Նուբարյանի հետ։
Ինչպիսի՞նն է համավարակային իրավիճակը Ձեր գնահատմամբ։ Վարակի տարածման թվերը նվազում են կարծես։ Ինչո՞վ է պայմանավորված։ Ի՞նչ դեր ունի կանոններիխստացումն ու պատվաստումների աճը։
-Այս պահի դրությամբ բուժվողների թիվը 16500 է, որը փաստացի կրկնակի պակաս է՝ համեմատած 20 օր առաջվա ցուցանիշներից։ Բացի այդ՝ իջել է նաև վարակի տարածման տեմպը։ Մեր վերլուծությունները ցույց են տալիս, որ ցանկացած ալիք տևում է 10-12 շաբաթ, որի ըթացքում բնականոն կերպով ընթացքում ծայրահեղ վիճակից սկսում է նվազել ավելի կայուն վիճակի։ Մյուս կողմից՝ իր դերն ուներ նաև միառժամանակ դպրոցների և բուհերի փակումը, հեռավար կրթությունը։ Ավելի քիչ ազդեցություն կարող է ունենալ այս արդյունքների վրա պատվաստումների թիվը, որը դեռ հեռու է բավարար լինելուց։ Բանն այն է, որ նշված 20 տոկոսը դեռ չի ապահովագրում, քանի որ երկու շաբաթ պետք է անցնի երկրորդ պատվաստումից,որ վակցինացիան լիարժեք լինի։
Ինչի՞ց է, որ մահվան թվերը այդքան էլ չի նվազել։
Մահացության շատ լինելը մի քանի պատճառներով է։ Առաջին հերթին կապված է դելտա շտամի հետ։ Այն շատ ավելի սուր է ու մահաբեր՝ համեմատած նախորդի։ Մենք նույնիսկ ունեցանք հակառեկորդ՝ օրվա մեջ ունենալով մինչև 70 մահ։ Երկրորդը պատճառը՝ համակարգի գերծանրաբեռնված աշխատանքն էր՝ կապված լարվածության աճի հետ։ Երբ շատ մարդ է կարիք զգում հոսպիտալացվելու, բնականաբար համակարգը չի կարող արդյունավետությամբ սպասարկել հիվանդներին։ Մյուս կողմից՝ պատճառներից մեկն է քիչ պատվաստված լինելը, ինչպես նաև մարդկանց վերաբերմունքը հիվանդության հանդեպ, ավելի շուտ՝ նրանց անպատասխանատու վարքագիծը։
–Ըստ վիճակագրության՝ Հայաստանում հակաբիոտիկների կիրառումը անկառավարելի է դարձել հատկապես COVID 19-ի համավարակի ընթացքում։ Ի՞նչ վտանգներ են պարունակում այս արդյունքները։
Ինչպես ցանկացած հիվանդության, այնպես էլ Կովիդի դեպքում, հակաբիոտիկները չեն օգնում։ Այն ցուցված է միայն բակտերիալ վարակման ժամանակ։ Բոլոր միջազգային ցուցումները ևս դրա մասին են վկայում, որ միայն անհրաժեշտության դեպքում պետք է կատարել հակաբիոտիկային բուժում։ Հետևաբար պետք չէ անհարկի հակաբիոտիկ ընդունել, որը կարող է առաջացնել կողմնակի վատ ազդեցություններ, բարդություններ, բացի այդ՝ կարող է առաջացնել կայունություն հակաբիոտիկների նկատմամբ, որի պատճառով էլ հետագայում կարող է առաջանալ լուրջ խնդիր, այն է՝ բիոտիկների օգտագործումը այլևս չի օգնի հիվանդին։ Ես խորհուրդ եմ տալիս, որ բոլոր մասնագետները, հատկապես Առողջության պահպանման առաջնային օղակի բժիշկները առաջնորդվեն միայն նախարարության ցուցումներով, ինչպես մենք ենք անում։ Իսկ քաղաքացիները պարզապես չպետք է զբաղվեն ինքնաբուժությամբ։
–Պատվաստված բնակչության թիվը կազմում է 20 տոկոսը։ Ի՞նչ կարծիքի եք և ինչպե՞ս կանդրադառնա կորոնավիրուսի հաջորդ ալիքի բռնկման ժամանակ։ Ձեր խորհուրդ-կոչը այս առումով։
Միանշանակ օգնելու, նպաստելու է, որ հաջորդ ալիքը թեթև լինի։ Ի դեպ,հինգերորդը կլինի 8 -10 շաբաթից արդեն և նրա ուժգնությունը կախված կլինի բացառապես մեր վարքագծից։ Եթե պատվաստման տեմպը պահենք, հաստատապես լավ արդյունքներ կունենանք։ Կարող ենք կանխատեսել, որ այն էական ադեցություն չի թողնի երկրի, մարդկանց կյանքի, առողջության և հատկապես մահացածության աճի վա։ Մենք համալսարանում մշտադիտարկում ենք անում պարբերաբար այս առումով պատվաստման ամենաբարձր և ամենացածր ցուցանիշն ունեցող երկրների միջև։ Ամենաշատ պատվաստող երկրների և ամենաքիչ պատվաստված երկրների միջև,համեմատում ենք հիվադացության և մահացածության թվերը, և հստակ ֆիքսել ենք,որ ավելի բարձր պատվաստավածության ցուցանիշներ ունեցող երկրներրում մահացությունն ու ծանր ընթացքը էականորեն պակաս է։ Այդ իսկ պատճառով խորհուրդ եմ տալիս շարունակել նույն ակտիվությամբ պատվաստվել, տուրք չտալ անհիմն, ինչ-որ քաղաքական կամ այլ խմբային շահեր, թիրախներ հետապնդող հակապատվաստումային քարոզչությանը։