ԵԽԽՎ հայկական պատվիրակության ղեկավար Դավիթ Հարությունյանն իր երեկվա ասուլիսում հայտարարել էր, թե քաղբանտարկյալ բառը շահարկվում է աշխարհաքաղաքական նպատակներով: Ըստ նրա` ԵԽ-ում քննարկում են, որ հստակ սահմանեն, թե ով է համարվում քաղբանտարկյալ: Դավիթ Հարությունյանի հայտարարությունների վերաբերյալ զրուցեցինք ԵԽԽՎ-ում հայկական պատվիրակության անդամ, «Ժառանգություն» խմբակցության պատգամավոր Զարուհի Փոստանջյանի հետ:
– Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք Դավիթ Հարությունյանի հայտարարությունները, որ քաղբանտարկյալ բառը շահարկվում է աշխարհաքաղաքական նպատակներով:
– Ես չգիտեմ, թե ում նկատի ունի Դավիթ Հարությունյանը` այս հայտարարությունն անելով: Միգուցե իշխանությունների կողմից է ինչ-որ բան շահարկվում` իրենց անբարո նպատակների համար, բայց դա չի վերաբերում այն մարդկանց, ովքեր իրապես պայքարում են հանուն մարդու իրավունքների: Իսկ եթե նա մտածում է, որ միջազգային հանրությունն է շահարկում այդ հարցը, ապա ես միայն կարող եմ ասել, որ ՀՀ-ում, այո, կան իրենց քաղաքական հայացքների համար բանտախցում գտնվող մարդիկ: ՀՀ-ն ստանձնել է մի շարք պարտավորություններ, որոնց համաձայն մեր երկիրը չպետք է նման արատավոր երևույթներ ունենա, մեր երկրում չպետք է լինեն մարդիկ, որ իրենց կարծիքն արտահայտելու համար կարող են գտնվել բանտախցում: Այս պարտավորությունները մենք ստանձնել ենք կամովին, ոչ ոք մեզ չի ստիպել: Ու եթե հիմա որևէ մեկը այդ պարտավորությունների շրջանակներում ՀՀ իշխանություններից պահանջում է վերացնել արատավոր երևույթները, ես չեմ կարող ասել, որ դա շահարկում է: Եթե շահարկվում է, ապա թող բարի լինեն` այդ արատավոր երևույթները վերացնեն: Մենք կամովին ենք դարձել միջազգային կազմակերպությունների անդամ, կամովին ենք ստանձնել այդ պարտականությունները:
– Վերջին շրջանում կարծես թե սկսել են ազատ արձակել քաղբանտարկյալներից ոմանց` Աշոտ Մանուկյանին, Մուշեղ Սաղաթելյանին: Ձեր կարծիքով, այս գործընթացը շարունակական բնույթ կկրի՞, մանավանդ որ` շատ է խոսվում մինչև հունվար քաղբանտարկյալներին ազատ արձակելու մասին:
– Ես իշխանություններին հորդորում եմ լինել խոհեմ ու խելացի, որ շարունակական բնույթի տեսքով մինչև հունվար ազատ արձակեն քաղբանտարկյալներին: Եթե Դավիթ Հարությունյանն ինչ-որ շահարկումների մասին է խոսում, ապա ես ուզում եմ հիշեցնել, որ ՀՀ-ին սկսելու են ժողովրդավարության դասեր տալ և պահանջներ ներկայացնել ոչ այնքան դեմոկրատական պետությունների ներկայացուցիչները` նկատի ունեմ ԵԽԽՎ նախագահ, Թուրքիայի պատվիրակության անդամ Մևլութ Չավուշօղլուին ու ԵԽ նախարարների կոմիտեի ղեկավար, Թուրքիայի ԱԳ նախարար Ահմեդ Դավութօղլուին: Նրանք իշխանություններից պահանջելու են ազատ արձակել քաղբանտարկյալներին: Եվ ես կարծում եմ` ճիշտ կլինի, եթե իշխանություններն ինքնակամ ազատեն քաղբանտարկյալներին, այլ ոչ թե նրանց պահանջով: Համենայնդեպս, հորդորում եմ գտնվել խելամիտ և մինչև տարեվերջ լուծում տալ հարցին, որպեսզի օրակարգից դուրս գա ՀՀ հարցը:
– Իսկ եթե այդ հարցին լուծում չտան, ապա, ձեր կարծիքով, ի՞նչ կհետևի:
– Այդ հարցը կշարունակի մնալ օրակարգում, և կշարունակեն այդ օրակարգի համաձայն ՀՀ իշխանությունների առջև պահանջներ դնել: Միևնույն է, մենք չենք կարող ասել, որ այդ հարցը գոյություն չունի:
– Ձեր կարծիքով, քաղբանտարկյալների գոյությունն արդյո՞ք «կշահարկվի» նաև Աստանայում կայանալիք ԵԱՀԿ գագաթնաժողովին: Մասնավորապես, փորձեր կարվեն Սերժ Սարգսյանից դրա դիմաց ինչ-որ զիջումներ կորզել:
– Ցանկացած իշխանություն պետք է փորձի խնդիրները հարթել առաջին հերթին երկրի ներսում: Իսկ այնպիսի խնդիրներ, ինչպիսիք 2008թ. ընտրություններն ու հետընտրական իրադարձություններն էին, դրա հետևանքով առաջացած ճգնաժամը, ապա ՀՀ-ն ներկայացնող անձն ունենալու է բավական խոցելի կարգավիճակ: Ես այստեղ չեմ առանձնացնում միայն քաղբանտարկյալների հարցը, այլ` ընդհանրապես, բոլոր խնդիրները: Սերժ Սարգսյանը լեգիտիմ չէ, նա ընտրված նախագահ չէ, և այդ ամենն իրեն խոցելի է դարձնում:
– Ինչպե՞ս եք վերաբերվում իշխանությունների հայտարարություններին, որ քաղբանտարկյալների հարցը քաղաքական խնդիր չէ, այլ` իրավական է, և իրավական լուծում պետք է ստանա:
– Եթե իրավական հարց է, ապա իրավական մոտեցման դեպքում այդ մարդիկ ընդհանրապես բանտախցերում չպետք է հայտնվեին, քանի որ որևէ հանցանք չեն գործել: Իրավական հարթության մեջ չեն այս մարդկանց դատավարությունները, կայացված դատավճիռները: Բազմաթիվ ոտնահարումներով տեղի ունեցած դատավարություններից հետո արձակվել են ապօրինի դատավճիռներ, և այդ մարդիկ ապօրինի կերպով պահվում են բանտերում: Այնպես որ, այդ հարցը իրավական որակելն աբսուրդ է: Իհարկե, սա քաղաքական հարց է և քաղաքական լուծում պետք է տրվի հարցին, իսկ քաղաքական լուծում տվողները իշխանություններն են:
