«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է իսրայելցի հրապարակախոս, քաղաքագետ Ավիգդոր Էսկինը։
-Պարոն Էսկին, ինչպես հայտնի է ռուս-թուրքական ջանքերով փորձ է արվում գործարկել այսպես կոչված «3+3» նախաձեռնությունը։ Թեպետ Իսրայելն այդ ձևաչափում ընդգրկված պետությունների ցանկում չէ, ի՞նչ դիտարկումներ կան սրա վերաբերյալ քանի որ նախագծի պոտենցիալ անդամ երկրների հետ Իսրայելը ունի թե բարեկամական և թե նույնիսկ թշնամական քաղաքականություն։
Նախևառաջ, հարկ է նշել, որ բանակցությունների համար տարածաշրջանային ձևաչափ ստեղծելու գաղափարը, որը ներառում է Ռուսաստանը, Թուրքիան և Իրանը, ինչպես նաև Վրաստանը, Հայաստանը և Ադրբեջանը, անիրատեսական է թվում։ Ռուսաստանն ու Թուրքիան տնտեսական համագործակցության ոլորտում գրանցել են ամենաբարձր շրջանառությունը։ Այժմ խոսքը նաև ատոմակայանի կառուցման և զենքի մատակարարման մասին է։ Միևնույն ժամանակ Մոսկվայի և Անկարայի միջև առկա է բաց մրցակցություն և քաղաքական տարաձայնություններ։ Մենք դա տեսնում ենք Սիրիայի, Լիբիայի և բուն Կովկասի օրինակով։ Այսօր դժվար է պատկերացնել նաև Ռուսաստանի և Վրաստանի փոխգործակցությունը, առանց որի 3 + 3-ը չի կարող գործել։ Եվ արդյոք դա անհրաժեշտ է հենց Հայաստանին, Վրաստանին և Ադրբեջանին, եթե նրանց դիմաց նստեն տասնյակ անգամներ իրենց հզորությամբ և բնակչությամբ գերազանցող երկրների ներկայացուցիչներ։
Ինչ վերաբերում է Իսրայելին, ապա մեր երկիրն ուշադիր հետևում է տարբեր տարածաշրջաններում Թուրքիայի և Իրանի ազդեցության տարածմանը։ Բայց Երուսաղեմն իր հարաբերությունները կառուցում է առանձին երկրների հետ։ Կովկասում մեզ սկզբում հաջողվեց Վրաստանի հետ հաստատել սերտ և բարեկամական հարաբերություններ, հետո բարելավեցինք փոխգործակցությունը Ադրբեջանի հետ, իսկ հիմա սպասում ենք Թել Ավիվում Հայաստանի դեսպանին։
-Անկասկած է, որ նախագծի իրականացման պարագայում Թուրքիայի դերակատարությունը մեր տարածաշրջանում կմեծանա, որոշակիորեն նաև՝ Իրանինը։ Սա չի՞ մտահոգում Իսրայելին։
-Քանի որ 3 + 3 ձևաչափը դեկլարատիվ նախագիծ է և ոչ ավելին, դրա կարևորությունը չափազանցելու պատճառ չկա։ Ինչ վերաբերում է Իսրայելի մտավախություններին, ապա դրանք այս դեպքում դրանք սահմանափակ բնույթ կկրեն։ Կովկասում թուրքական էքսպանսիան պետք է մտահոգի Հայաստանին ու Վրաստանին, ինչպես նաև Ռուսաստանին, եթե հիշենք Չեչնիանյի և Թուրքիայի դերը իննսունականներին։ Միևնույն ժամանակ, չպետք է մոռանալ, որ Թուրքիան ապրում է ծանր տնտեսական ճգնաժամի շրջան, որը կարող է վերածվել քաղաքական ճգնաժամի։
