Հոկտեմբերի 27-28-ը պաշտոնական այցով Հայաստան ժամանեց Սուրբ Աթոռի պետքարտուղարի ընդհանուր հարցերով փոխանորդ Էդգար Պենյա Պառան: Նա մասնակցեց Հայաստանում Սուրբ Աթոռի առաքելական նվիրակության պաշտոնական բացման արարողությանը: Այլ կերպ ասած, Վատիկանի բարձրաստիճան պաշտոնյան ժամանեց Հայաստան Սուրբ Աթոռի դիվանագիտական ներկայացուցչության բացմանը մասնակցելու համար: Վատիկանի այդ մտադրության մասին հայտնի դարձավ օրեր առաջ, երբ Սուրբ Աթոռ էր այցելել Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Երկրորդը: Հայաստանում Վատիկանի ներկայացուցչության բացումը անկասկած նոր մակարդակ է Հայաստան-Սուրբ Աթոռ հարաբերությունում, և խոսքն այստեղ անշուշտ լոկ հոգևոր հարթության մասին չէ, այլ նաև քաղաքական: Այդ հանգամանքը ինքնին լինելով ուշադրության արժանի, առավել ուշագրավ է դառնում մի հայտարարության ֆոնին, որ այս օրերին հնչեց Բաքվից: Այդ երկրի խորհրդարանի իշխող կուսակցության պատգամավորներից մեկը հայտարարեց,, որ Բաքուն մտադիր է դեսպանատուն բացել Վատիկանում: Այդ հարցը ադրբեջանական պառլամենտում քննարկվելու է առաջիկա օրերին:
Այնպես չէ, որ Բաքուն նոր է դիվանագիտական հարաբերություն հաստատում Վատիկանի հետ: Պարզապես, Բաքու-Վատիկան դիվանագիտական կապն ապահովվել է Փարիզի դեսպանատան միջոցով: Այլ կերպ ասած, Բաքուն փորձում է ձևավորել Վատիկանի հետ անմիջական աշխատանքի կոմունիկացիա, ինչը իր հերթին նշանակում է, որ Ադրբեջանը տեսնում է Սուրբ Աթոռի հետ աշխատանքի ինտենսիվացման անհրաժեշտություն և դնում է այդպիսի նպատակ: Ինչո՞վ է դա պայմանավորված: Ադրբեջանի այդ նպատակը և անհրաժեշտությունը կարող է պայմանավորված լինել ամենատարբեր գործոններով: Ի վերջո, միանգամայն հասկանալի է Վատիկանի դերը միջազգային հարաբերություններում, միջազգային քաղաքական կյանքում որքան էլ Սուրբ Աթոռը այսպես ասած աշխարհաքաղաքական ուժային կենտրոն չէ: Այն հոգևոր-քաղաքակրթական կենտրոն է և դրանով իսկ ապահովում է իր ահռելի ներուժը նաև միջազգային քաղաքականության մեջ որոշակի, շոշափելի ազդեցության իմաստով: Հետևաբար, Վատիկանի հետ հարաբերությունը յուրաքանչյուր երկրի համար է անհրաժեշտություն, հատկապես այն պարագայում, երբ երկիրը էական առնչություն ունի միջազգային նշանակության առանցքային հարցերի և գործընթացների: Ահա այդ համապատկերում էլ անկասկած է, որ Ադրբեջանի՝ Վատիկանի հետ հարաբերության և աշխատանքի ինտենսիվացման անհրաժեշտությունների շարքում անկասկած իր տեղն ունի արցախյան հարցը: Ահա այս համատեքստում էլ բազմակի ուշադրության է արժանի, որ Երևանում դիվանագիտական ներկայացուցչություն բացելու Վատիկանի քայլին զուգահեռ՝ ինչը իր հերթին նշանակում է հայ-վատիկանյան հարաբերության ինտենսիվացում, Ադրբեջանը հայտարարում է Վատիկանում դեսպանատուն բացելու մտադրության մասին:
Թերևս վստահաբար հնարավոր է ասել, որ կարճ ժամանակ անց Ադրբեջանը փորձելու է հասնել նրան, որ Վատիկանը ներկայացուցչություն բացի նաև Բաքվում: Այլ կերպ ասած, ակնառու է Ադրբեջանի «մրցակցության» ձգտումը՝ հայ-վատիկանյան հարաբերությանը հակակշռելու հարցում: Դա նոր չէ անշուշտ, սակայն դրսևորում է նոր միտումներ հետպատերազմյան փուլում, ինչը իր հերթին նշանակում է ոչ միայն այն, որ այս փուլում Սուրբ Աթոռը թերևս կարող է ունենալ որոշակի առավել ընդգծված ազդեցություն նաև արցախյան, հայ-ադրբեջանական հակամարտության ծիրում, այլ նաև այն, որ Ադրբեջանը չնայած հարցը փակած լինելու ալիևյան հրապարակային հայտարարություններին, այդուհանդերձ «խոստովանում» է, որ ոչինչ էլ փակ չէ և շատ հարցեր գուցե նոր են միայն կանգնելու Բաքվի առաջ:
