Նոյեմբերի 9-ին Հայաստանը և Ադրբեջանը Մոսկվայում երկու նոր փաստաթուղթ են ստորագրելու: «Ալիք Մեդիայի» փոխանցմամբ, երկու փաստաթղթերը, որոնք գրեթե ավարտական տեսք են ստացել, կստորագրեն Նիկոլ Փաշինյանն ու Իլհամ Ալիևը՝ Վլադիմիր Պուտինի միջնորդությամբ և մասնակցությամբ, եթե վերջին պահին չլինեն ֆորսմաժորային իրավիճակներ:
Առաջին փաստաթուղթը վերաբերում է Հայաստան-Ադրբեջան պետական սահմանների սահմանազատմանը և սահմանագծմանը, որով Երևանն ու Բաքուն ճանաչելու են միմյանց սահմաններն ու տարածքային ամբողջականությունը՝ հիմք ընդունելով 1920-ական թվականների Խորհրդային Միության պաշտպանական գերատեսչության Գլխավոր շտաբի քարտեզները: Այդ քարտեզների մասին այսօր, ոչ պատահական կերպով, հիշեցրել է Վլադիմիր Պուտինը:
Երկրորդ փաստաթուղթը, որի շուրջ ևս գրեթե վերջնական պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել հայ-ռուս-ադրբեջանական՝ փոխվարչապետների մակարդակով վերջին հանդիպման արդյունքներով, վերաբերում է տարածաշրջանում հաղորդակցությունների ապաշրջափակմանը, մասնավորապես ճանապարհ-միջանցքների, այդ թվում՝ Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև հաղորդակցության հաստատման մանրամասներին:
Այս առնչությամբ, քաղաքագետ Էմիլ Օրդուխանյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նկատեց, որ այս տեղեկատվությանը նախորդեց Վլադիմիր Պուտինի հայտարարությունն այն մասին, որ սահմանազատման ու սահմանագծման համար քարտեզները իրենց գլխավոր շտաբում են և առանց Ռուսաստանի հնարավոր չէ այդ պրոցեսն իրականացնել. «Հետևապես, նախօրեին տարածված տեղեկատվությունը միանշանակորեն վերաբերելու է հենց այդ իրողությանը: Պուտինը միաժամանակ խոսեց նաև փոխզիջումների մասին: Այստեղ կրկին ենթադրաբար խոսքը վերաբերելու է տարածքային զիջումների, և այս պարագայում առաջին պլան են մղվելու, այսպես կոչված, անկլավները, որոնք, ըստ խորհրդային քարտեզների, Հայաստանի տարածքում ավելի շատ են, քան Ադրբեջանի: Այսինքն մենք այնտեղ ունենք մի Արծվաշեն, և բազմաթիվ անկլավներ կան Հայաստանի տարածքում: Ի տարբերություն Արծվաշենի, մեզ մոտ այդ անկլավները ռազմավարական նշանակություն ունեն: Հիմա եթե ինչ-որ բան ստորագրվելու է, ես կդժվարանամ ասել, որ այդ փաստաթղթի մեջ մեր պետական շահերը լիարժեքորեն ներկայացված են լինելու: Դրա համար թող մեր իշխանավորները տասը անգամ մտածեն, նոր որևէ գործողություն իրականացնեն, որովհետև նախ նման ձևով սահմանազատումը մեզ ստրատեգիական իմաստով ավելի խոցելի է դարձնելու և այդ ադրբեջանական սպառնալիքներն ուղիղ կախվելու են մեր գլխին, հետևապես մենք լինելու ենք շատ ավելի վերահսկելի, շատ ավելի կառավարելի և Ռուսաստանի, այդ «փրկչի» դերն ու նշանակությունը միշտ զգալու ենք»:
Նրա խոսքով, զարմանալի է, որ 30 տարի անկախ պետություն լինելով Հայաստանը չունի իր սահմաններին վերաբերող քարտեզները, դրանք Ռուսաստանի գլխավոր շտաբում են. «Մենք էլ ունենք գլխավոր շտաբ, հետաքրքիր է, մեր ԳՇ-ն քարտեզներ ունի՞ Հայաստանի սահմաններին վերաբերող, թե ոչ: Այս իրավիճակում ես չեմ կարծում, որ մեր շահերից բխող, մեզ համար նպաստավոր քարտեզներ կլինեն, որովհետև Ադրբեջանը մտել է Հայաստանի Հանրապետության տարածք, խախտել է սահմանները: Այդ փաստը չի ճանաչել Ռուսաստանը, երևի չի ճանաչել, որովհետև իր ունեցած քարտեզներով այդպես պետք է լիներ: Երևի թե Ադրբեջանն էլ նախնական պայմանավորվածությամբ է այդ ամենը արել, որովհետև հավանաբար իմացել է, որ հետո երբ սահմանազատման հարց լինի, իրենք հետ չեն քաշվելու: Դրա համար էլ ամրաշինական աշխատանքներ են իրականացնում, իրենց համար ճանապարհներ են կառուցում»,-ընդգծեց նա:
Ինչ վերաբերում է ստորագրվելիք երկրորդ փաստաթղթին, որը վերաբերում է ճանապարհների ապաշրջափակմանը, Էմիլ օդրուխանյանն ասաց. «Նախ, մինչև այս պահը ինչ ապաշրջափակվել է Ադրբեջանի համար է ապաշրջափակվել: Թեկուզ Ադրբեջան-Նախիջևան օդային տարածքը, որ իրենք նշեցին՝ դե իրենք չէին ուզում, չէին օգտվում, բայց մեկ էլ հանկարծ որոշեցին, որ պետք է օգտվեն: Եթե այս ամենն արվում է Ռուսաստանի հովանու ներքո, ես համոզում ունեմ, որ այդ ճանապարհները լինելու են ռուսական վերահսկողության տակ: Այստեղ էլ հենց նրանք շահագրգռվածություն ունեն: Այսինքն ապաշրջափակում ռուսական վերահսկողության տակ: Ես կդժվարանամ ասել, թե մեր շահը որն է լինելու: Ենթադրենք Ադրբեջանով ճանապարհ է բացվում դեպի Ռուսաստան, մենք իմանալով նրանց թշնամական վերաբերմունքը, որն այսօր էլ չեն թաքցնում, այդրոք օգտվելու ենք այդ ճանապարհներից այնքանով, որքան իրենք օգտվելու են մեր պետության տարածքով անցնող ճանապարհներից: Ես խիստ կասկածում եմ, որ այդ ճանապարհներն իրականում կլինեն անվտանգ, որոնք Ադրբեջանի տարածքով կտանեն դեպի Ռուսաստան»: