«Առաջին լրատվականը» զրուցել է քաղաքագետ Մովսես Հարությունյանի հետ:
Իլհամ Ալիևն իր վերջին հայտարարությունում, այնուհետև իր թվիթերյան գրառմամբ հայտարարել է, թե իբրև Զանգեզուրյան միջանցքի հետ կապված իրենց ցանկությունները կարճ ժամանակ անց կյանքի են կոչվելու: Ինչի՞ հիման վրա է Ալիևը նման վստահությամբ արտահայտվում։
Մենք տեսել ենք, որ ՀՀ բարձրաստիճան պաշտոնյաները տարբեր ժամանակահատվածներում հայտարարել են, որ միջանցքների մասին քննարկումներ չկան, և բանակցությունները ընթանում են միայն կոմունիկացիաների ապաշրջափակման հարցի վերաբերյալ: Վերջին շրջանում նման տեսակետներ են հայտնել փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը և Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը, ինչը վկայում է, որ Հայաստանի պաշտոնական դիրքորոշման մեջ փոփոխություն տեղի չի ունեցել։ Չմոռանանք, որ միջանցքի շուրջ բանակցությունների վերաբերյալ խոսակցությունները հերքեց նաև ՌԴ փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը: Կարևոր է ուշադրութուն դարձնել նաև ադրբեջանական կողմի պաշտոնական հայտարարություններին եռակողմ հանդիպումներից հետո։ Մասնավորապես օրեր առաջ Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարար Ջեյհուն Բայրամովը հայտարարել էր, որ Ադրբեջանը պատրաստ է կարգավորել հարաբերությունները Հայաստանի հետ` ապաշրջափայելով կոմունիկացիաները և նույնն էլ ակնկալում է Հայաստանից։ Ըստ էության՝ Իլհամ Ալիևը, խոսելով միջանցքի մասին, իրականում նկատի ունի հենց տրանսպորտային ուղիների ապաշրջափակումը, և իր ձևակերպումներով պարզապես մանիպուլացնում է փաստերը՝ ցանկալին ներկայացնելով որպես իրողություն:
Ո՞ւմ են ուղղված Ալիևի հայտարարությունները և ի՞նչ նպատակ ունեն դրանք:
Ակնհայտ է, որ Ալիևի հայտարարությունն ուղղված է ադրբեջանական լսարանին։ Հասկանալով, որ բանակցությունները չեն ընթանում իր ուզած սցենարով, և քանի որ նա ադրբեջանական հասարակությանը կերակրել էր միջանցքային սպասումներով, Բաքվի բռնապետը փորձում է ճանապարհների ապաշրջափակման վերաբերյալ բանակցությունները ներկայացնել որպես միջանցքի տրամադրման մասին բանակցություններ։ Այսինքն, եթե իքս փուլում հնարավոր լինի կյանքի կոչել նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունով ամրագրված ճապարհների ապաշրջափակման դրությը, Ալիևը հող է նախապատրաստում դա ներկայացնել որպես իր ասած միջանցքի խոստման իրագործում։ Այնինչ, պետք է արձանագրել, որ միջանցքի և ճանապարհների ապաշրջափակման միջև էական տարբերություններ կան: Միջանցքը ենթադրում է տվյալ տարածքի նկատմամբ սուվերեն իրավունքների զիջում, մինչդեռ ճանապարհների ապաշրջափակումը այդպիսի բան չի ենթադրում, քանի որ լինելու են հայկական անցակետեր:
Զանգեզուրյան միջանցքի հարցում մեր կարմիր գիծը ո՞րն է: Ի՞նչ զարգացումներ սպասել ապաշրջափակման հարցերի առնչությամբ վերջին ակտիվ քննարկումներից, և արդյոք կունենանք հանգուցալուծում:
Ճիշտ նշեցիք, վերջին շրջանում թեման ավելի ինտենսիվ կերպով է քննարկվում. փոխվարչապետերի մակարդակով եռակողմ հանդիպումներ, հարցի վերաբերյալ հայ, ռուս և ադրբեջանցի պաշտոնյաների հայտարարություններ։ Այս ամենը համադրելով կարող ենք եզրակացնել, որ տեսանելի ապագայում այս հարցի վերաբերյալ կլինեն գործնական զարգացումներ, և հանրությունը կիմանա, թե ինչ պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել փոխվարչապետերի եռակողմ հանդիպումներում: Իմ տպավորությամբ՝ կողմերը մոտ են կոնսենսուսային տարբերակով հանգուցալուծման։ Այնուամենայնիվ,վստահ եմ՝ մենք մեր կարմիր գիծը պահում ենք ու պահելու ենք դեպի Նախիջևան միջանցքի հարցում՝ հակառակ Ադրբեջանի պահանջների:
