Արցախի դեմ սանձազերծված 44-օրյա պատերազմում ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրի` Թուրքիայի դերակատարությունը նվազեցրել է տարածաշրջանում կայունության և խաղաղության պահպանման գործում ՆԱՏՕ-ի հանդեպ վստահությունը: Այդ մասին խոսել է Հայաստանի պաշտպանության նախարար Արշակ Կարապետյանը, Երևանում ընդունելով ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցիչ Խավիեր Կոլոմինա Պիրիսին և նրա հետ քննարկելով Հայաստան-ՆԱՏՕ գործակցության հեռանկարները: Պիրիսը ռեգիոնալ այցով է Հայաստանում, մինչ այդ եղել է Բաքվում և Թբիլիսիում: Հայաստանի պաշտպանության նախարարը շոշափում է Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերության թերևս առանցքային հարցը՝ Թուրքիան և դրա դերակատարությունը թե պատերազմի շրջանում, թե հետպատերազմական ռեգիոնում:
ՆԱՏՕ-ն որևէ կերպ չի արտահայտել իր վերաբերմունքը այդ հանգամանքի հանդեպ, թե պատերազմի ժամանակ, թե պատերազմից հետո: Ինչպե՞ս է գնահատում դաշինքը իր անդամ Թուրքիայի դերը Կովկասում և արդյո՞ք որևէ պատասխանատվություն ստանձնում է այդ դերակատարման բովանդակության, բնույթի, որակի համար: Ընդ որում, այս հարցադրումները անշուշտ բոլորովին այն համատեքստում չեն, թե ՆԱՏՕ որևէ բան է պարտք Հայաստանին: Պարզապես Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերության հեռանկարը հասկանալու, պատկերացնելու համար շատ կարևոր է փոխըմբռնումը առանցքային հարցի՝ Թուրքիայի առումով: Իհարկե, ՆԱՏՕ-ն էլ իր հերթին Հայաստանի առաջ կարող է դնել իր համար առանցքային դիտվող Ռուսաստանի հարցը: Այստեղ սակայն, այսպես ասած մաթեմատիկական հավասարության սկզբունքով առաջնորդվելը համարժեք չէ քաղաքականապես: Որովհետև ՆԱՏՕ-Թուրքիա հարաբերակցությունը բացարձակապես համեմատելի չէ Հայաստան-Ռուսաստան հարաբերակցությանը: Ավելին, Հայաստանի և Արցախի հարցում անվտանգային ռիսկերի, մարտահրավերների կառավարման խնդիրն է այն ելակետը, որ ձևավորում է Հայաստանի ռազմա-քաղաքական դիրքավորման շրջանակը և վեկտորները:
Ինչ խոսք, Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերության շրջանակը չպետք է և չի կարող կազմել միայն թուրքական խնդիրը, սակայն այն ելակետային է, ընդ որում ընդհանրապես հայկական պետականության համար, հետևաբար այս դեպքում խաբկանք կլինի մտածել արդյունավետ հեռանկարի մասին, եթե բացակայելու է արդյունավետ փոխըմբռնումը առանցքային խնդրի վերաբերյալ: Ընդ որում, դա ցույց է տվել նաև ժամանակը: Իհարկե, ի տարբերություն պաշտպանության նախարարի, ՆԱՏՕ հատուկ ներկայացուցիչը Հայաստանի արտգործնախարարի հետ հանդիպմանը նշել է, որ ՆԱՏՕ-ի համար Հայաստանը վստահելի գործընկեր է: Եվ դա իհարկե կարևոր ազդակ է, թեև ստացվում է, որ ՆԱՏՕ-ն այդ ազդակին, որ հնչել է արտաքին քաղաքական գերատեսչությունում, պաշտպանական գերատեսչությունից Երևանը պատասխանում է ավելի սառը կերպով, փաստացի խոսելով վստահության ճգնաժամի մասին: Մյուս կողմից սակայն, այստեղ գերատեսչական հարթակների տարբերությունը ամենևին երկրորդական չէ, որովհետև թուրքական սպառնալիքի առաջնագծում ի վերջո կանգնած է բանակը: