«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է «Բազմազգ Վրաստան» նախաձեռնության ղեկավար Առնոլդ Ստեփանյանը։
-Պարոն Ստեփանյան, մամուլն ուշադրության կենտրոնում է պահում նախորդ շաբաթ Թբիլիսիում տեղի ունեցած բողոքի ցույցը, երրորդ նախագահ Սաակաշվիլու ազատ արձակման պահանջով։ Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ զարգացումներ կարող են լինել Վրաստանի ներքաղաքական կյանքում, որոնք անկասկած անդրադարձ կունենան և նաև այդ երկրի տարածաշրջանային քաղաքականության վրա։
–Ես կարծում եմ, որ հարցը միայն հանրահավաքը չէ։ Տարբեր գնահատականներով նշվում է, որ հանրահավաքին մասնակցել է 30․000-50․000 մարդ։ Կարծում եմ՝ ավլի հավանական է, որ եղել է 35․000 մարդ, որովհետև այդ պողոտան ավելի շատ մարդ չի տեղավորում։ Դա Սաակաշվիլու կուսակցության օգտին քվեարկած մարդկանց հինգ տոկոսն է։ Բայց ոչ ոքի չի զարմացրել, որ միայն հինգ տոկոսը դուրս եկավ փողոց։ Թե ինչքանով կկարողանա այդ հինգ տոկոսն ազդել իրավիճակի վրա՝ Վրաստանի նորագույն պատմության մեջ եղել են դեպքեր, երբ այդ ազդեցությունը եղել է, բայց եղել են նաև դեպքեր, երբ որևէ ազդեցություն չի եղել։ Իմ կարծիքով՝ հարցն այն չէ, որ հիմա Սաակաշվիլու համար ցույց են անում, հարցն այն է, թե հետագայում ինչ է տեղի ունենալու մրցակցող քաղաքական ուժերի միջև, ինչքանով են նրանք կարողանալու մոբիլիզացնելու հանրությանը, ինչքանով են կարողանալու իրենց միջազգային գործընկերներին ներգրավվել այս ամենում և ընդհանրապես ինչպիսի գործընթացներ կզարգանան Վրաստանի շուրջն ու երկրում առհասարակ։ Ուստի Սաակաշվիլու ազատ արձակման հարցը կապված է համալիր խնդիրների հետ, որոնք ոչ թե երկրի ներսում են, այլ երկրից դուրս։ Սաակաշվիլին փորձառու քաղաքական գործիչ է, ով օգտվում է իր մրցակցի ցանկացած ձախողումից, օգտվում է այն բոլոր հնարավորություններից, որոնք կարող են իր օգտին լինել։ Սաակաշվիլին մարդ է, ով կանոններին չի ենթարկվում, այդ պատճառով էլ դժվար կանխատեսելի է քաղաքական մրցակցության մեջ։ Եվ բնականաբար պետք է այդ ամենին լուրջ մոտենալ ու առհասարակ նրա վերադարձը Վրաստան պետք է շատ լուրջ ընկալվի իր հիմնական մրցակիցների կողմից։
-Հնարավոր է՝ նրա բանտում գտնվելը այլ խաղացողների համար Վրաստանի հանդեպ վերաբերմունքի փոփոխության պատճառ լինի։
Հիմա հարցն այն չէ, թե ինչքան երկար նա կանցկացնի բանտում, հարցն այն է, թե ինչի համար է նա ազատազրկվելու։ Այն պայմաններում, երբ երկրում կա խնդրահարույց դատական համակարգ և շատերն են կասկածում դատարանների անկախությանը՝ բնականաբար այդ դատարանի կայացրած որոշման լեգիտիմությունն ընկնում է։ Առաջանում են բազմաթիվ հարցեր՝ այդ թվում, թե որքան արդար են նրան դատելու։ Կարծում եմ առաջին հերթին պետք է բարձրացնել դատարանների լեգիտիմությունը ,․ նոր Սաակաշվիլու մասով որոշում կայացնել։ Սաակաշվիլուն տարբեր մեղադրանքներ են առաջադրված՝ քիչ կարևորներից, մինչև բավականին լուրջ մեղադրանքներ։ Ինքն օգտվում է երրորդ նախագահի կարգավիճակից ու պետք է այդ հարցին լուրջ վերաբերել։ Այսինքն՝ կայացվեն այնպիսի որոշումներ, որոնք ոչ մեկի մոտ կասկած չեն առաջացնի։
-Հնարավո՞ր է Վրաստանի թուլացած իշխանություններին պարտադրվեն ձևաչափեր՝ այդ թվում 3+3-ը։ Սովորաբար նման պայմաններում իշխանություններին ավելի հեշտ է լինում կառավարել։
-Այս կոնտեքստում շատ հետաքրքիր է վարչապետի հայտարարությունն, ով ասաց, որ չէր ցանկանա այդ ֆորմատին մասնակցել, հասկանում է, որ դժվար է լինելու, բայց նաև անհրաժեշտ է։ Սա մոտավորապես այն է, ինչ ես էի կանխատեսել։ Իհարկե համագործակցության վերաբերյալ հետաքրքրություն կա, բայց նաև հասկանալի է, որ դժվար է լինելու աշխատել այնպիսի երկրի հետ, որն օկուպացրել է քո տարածքը։ Ես կարծում եմ, որ Հայաստանում ևս այդպիսի հարցեր են առաջանում՝ ինչքանով է հնարավոր աշխատել այն երկրների հետ, որոնք ոչ կայուն վարք են դրսևորում նաև միջազգային ասպարեզում։ Կարծում եմ՝ շատ հետաքրքիր կլիներ գործընթացների մեջ ներառել այնպիսի գործընկերների, որոնք և՛ կայուն վարքագիծ ունեն և նաև վերջին 20 տարիների ընթացքում բարեհաջող աշխատում են մեր երկրների հետ։ Խոսքն այնպիսի երկրների ներառման մասին է, որոնք ունեն կայուն տնտեսական ու քաղաքական համակարգ, նաև միջազգային հարթակներում կարևոր խաղացող են։ Շատ տրամաբանական ու կարևոր կլիներ նրանց ինչ-որ կարգավիճակով այդ ձևաչափի մեջ ներառելը։
