«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է վրաց քաղաքագետ Գելա Վասաձեն։
-Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլին առաջարկել է միջնորդություն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, և այս պահին նա այցով գտնվում է Բաքվում, այնուհետև լինելու է Երևանում: Ո՞րն է լինելու Թբիլիսիի դերը այս հարցում:
–Ինձ համար դժվար է դատել Բաքվում Ղարիբաշվիլիի առաջարկած ծրագրի մանրամասները, բայց ես հույս ունեմ, որ դա վերաբերում է Հայաստանին և Ադրբեջանին բոլոր վիճելի հարցերի շուրջ երկկողմ ուղղակի բանակցությունների հարթակ տրամադրելուն: Սա հենց այն է, ինչ հիմա անհրաժեշտ է, և Վրաստանի դերն այս դեպքում գաղտնիությունն ու բանակցային գործընթացին չմիջամտելն է: Սա շատ կարևոր է, հատկապես, երբ խոսքը վերաբերում է իրենց կառավարություններին առաջարկություններ պատրաստող տեխնիկական խմբերի աշխատանքին: Սա երկար և շատ աշխատատար գործընթաց է:
-Ինչպե՞ս կարձագանքի Մոսկվան վրացական միջնորդական դերին ՝ նկատի ունենալով Վրաստանի արևմտամետ կուրսի փաստը:
-Չեմ կարծում, որ Մոսկվային այս նախաձեռնությունը շատ դուր կգա, բայց այստեղ ամեն ինչ կախված է ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի ղեկավարության քաղաքական կամքից: Վստահ եմ, որ երկկողմ անմիջական բանակցություններին այլընտրանք չկա: Իհարկե, երաշխիք չկա, որ դրանք հաջողություն կունենան, բայց սա միակ տարբերակն է ՝ փորձել գտնել փակուղուց ելք, որում հայտնվել են մեր հարևանները:
-Եթե նկատի ունենանք, որ Թուրքիան կարևոր դեր է խաղում Վրաստանի տնտեսական կյանքում, կարո՞ղ ենք հույս դնել Թբիլիսիի չեզոքության վրա։
–Վրաստանը 30 տարի եղել է Հայաստանը արտաքին աշխարհի հետ կապող հիմնական տրանսպորտային զարկերակը: Նույնիսկ Վրաստանի համար ամենադժվար ժամանակներում, երբ Վրաստանում գործնականում չկային պետական ինստիտուտներ և տեղի էր ունենում ավազակապետության խռովություն, Վրաստանը դեռ կատարում էր այս գործառույթը: Հիշեցնեմ, որ Աջարիայի ղեկավար Ասլան Աբաշիձեն նույնիսկ ստիպված էր ապահովել Բաթումի նավահանգիստ ժամանող Հայաստան բեռների ուղեկցության անվտանգությունը: Պետական հաստատությունների վերականգնումից հետո ոչ մի օր խնդիրներ չառաջացան: Էլ չենք խոսում Հայաստանի և Վրաստանի տնտեսական համագործակցության մասին: Վրաստանի միջոցով է, որ Հայաստանն այս ամբողջ ընթացքում ստանում է ռուսական գազ: Միակ արգելքը կապված է Ռուսաստանից զենքի ցամաքային տարանցման հետ, և այն մտցվել է 2008 թվականի օգոստոսին Ռուսաստանի Դաշնության ագրեսիայից հետո: Այնուամենայնիվ, մենք հաճախ ենք լսում Հայաստանից կասկածներ Վրաստանի չեզոքության վերաբերյալ, որն, անկեղծ ասած, ինչ -որ տարօրինակ տեսք ունի: Վրաստանը միշտ, ցանկացած կառավարության օրոք, հետևողականորեն հանդես է եկել Հայաստանի և Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորման օգտին, քանի որ դա ձեռնտու է առաջին հերթին բուն Վրաստանի համար:
-Ինչո՞ւ է Վրաստանին անհրաժեշտ այս նախաձեռնությունը:
–Ամեն ինչ պարզ է։ Վրաստանին պետք է խաղաղություն տարածաշրջանում և բոլոր տրանսպորտային հաղորդակցությունների բացում: Խաղաղության հաստատումը պայման կստեղծի Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի ազդեցության նվազեցման համար, իսկ տրանսպորտային հաղորդակցության բացումը լրացուցիչ ծավալներ կստեղծի վրացական նավահանգիստների համար, քանի որ սա կենտրոնական և հյուսիսային Եվրոպայի ուղղությամբ տնտեսապես ամենաարդյունավետ ուղին է: Էլ չենք խոսում տարածաշրջանը Եվրասիայի խոշորագույն տրանսպորտային հանգույցի վերածելու և երեք երկրների միջև տարածաշրջանային տնտեսական համագործակցության հեռանկարների մասին։
