Հայաստանի պաշտպանության նախարարը ընդունել է ռուսաստանցի զինվորական մասնագետների խմբին, նրանց հետ քննարկելով Հայաստանի զինուժի արդիականացման հարցեր, ներկայացնելով Հայաստանի առաջնահերթությունները: Հայկական բանակի արդիականացման թեման հատկապես ակտիվ խոսակցության մաս է կազմում 44-օրյա պատերազմից հետո, երբ պարզ դարձավ, որ հայկական զինուժը տարիների ընթացքում պատրաստվել է ոչ այն պատերազմին, որը հասունանում էր Հայաստանի շուրջ: Հինգերորդ սերնդի պատերազմը, որ Թուրքիան Ադրբեջանի ու ահաբեկիչների միջոցով պարտադրեց Հայաստանին, չափազանց անհասանելի մարտահրավեր էր հայկական զինված ուժերի համար: Թե որոնք են այդ ամենի պատճառները, առանձին խոսակցության նյութ է: Ներկայումս առավել քան կարևոր է հասկանալ, թե ինչ է պետք անել, որպեսզի Հայաստանը պատրաստ լինի նոր մարտահրավերներին: Մարտահրավերներ, որոնք այլևս չեն լինելու այնպիսին, ինչպիսին 44-օրյա պատերազմն էր: Հայաստանն այլևս պետք է պատրաստվի վեցերորդ, յոթերորդ, և գուցե ավելի հեռու սերունդների պատերազմի: Հայկական քաղաքական ղեկավարությունը հայտարարել է, որ բանակի արդիականացման, այլ կերպ ասած այդ գալիք սերունդների պատերազմի հավանական մարտահրավերներին պատրաստվելու գործում հիմնական գործընկեր է Ռուսաստանը: Սա իհարկե միանգամայն հասկանալի ռազմա-քաղաքական իրողությունների բերումով առկա վիճակ է, որոնց մասին խոսել եմ բազմիցս և անկասկած դեռ կլինեն խոսակցության առիթներ:
Տվյալ պարագայում սակայն խնդիրն այն է, որ հայկական զինուժի արդիականացման գործում հասկանալի, օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ մի շարք պատճառների բերումով Ռուսաստանին ընտրելով գործընկեր, Հայաստանը ուղղակի պարտավոր է այդ գործխընթացում ապահովել նաև այլ գործընկերների ներգրավվածությունհը: Հասկանալի է, որ բարդ կլինի ապահովել այն աստիճանի, որը հավասարազոր կլինի Ռուսաստանի ներգրավվածությանը կամ կբավարարի Հայաստանի ամբողջական պահանջները; Բայց, պետք է անել առավելագույնը, մասնավորապես Հայաստան-ՆԱՏՕ գործընկերությունը խթանելու, կարելի է ասել նույնիսկ՝ վերականգնելու ուղղությամբ, և անել առավելագույնը նաև երկկողմ՝ հայ-ամերիկյան, հայ-ֆրանսիական ռազմական կոմունիկացիա խորացնելու համար: Առանցքային ուղղություն կարող են լինել նաև ՆԱՏՕ անդամ Լեհաստանն ու Հունաստանը: Այդ ամենը համադրել ռուսական «արդիականացման» հետ,անշուշտ բավական բարդ է լինելու ոչ միայն քաղաքական, այլևս տեխնիկական առումով: Սակայն, պետք է անել իհարկե առավելագույնը: Ի վերջո, անհրաժեշտ է անել առանցքային մի եզրահանգում: 44-օրյա պատերազմը նաև ռազմական մոդելների բախում էր, որտեղ պարտվեց ռուսական մոդելը, պարտվեց ՆԱՏՕ-ական մոդելի: Ընդ որում, Արցախը այդ բախման միակ գոտին չէր: Մինչ այդ, այդ բախումը տեղի էր ունենում Իդլիբում, Լիբիայում, և երկու այդ ուղղություններում էլ պարտվեց ռուսական մոդելը:
ՆԱՏՕ-ն, կամ հյուսիսատլանտյան անվտանգային մոդելը ներկայումս անկասկած անվիճելի առաջատարն է աշխարհում, հատկապես, երբ խոսքը այնպիսի մասշտաբի պատերազմների կամ ռազմական գործողությունների մասին է, որոնք համաշխարհային սահմանման իմաստով այդուհանդերձ լայնածավալ չեն, չեն ենթադրում ռազմավարական սպառազինության լայնամասշտաբ կիրառում, որտեղ արդեն դեր կարող է խաղալ հրթիռային զինանոցը: Այդ իմաստով, առաջատար ռազմական բեվեռի հետ գործակցությունը հայկական բանակի արդիականացման կարևոր բաղադրիչ է, որի՝ ռուսական բաղադրիչին զուգահեռ ապահովումը պետք է լինի հայկական ռազմա-քաղաքական ղեկավարության առաջնահերթություն: Միևնույն ժամանակ, ասել, թե ռուսական բաղադրիչը Հայաստանի համար անպետք է բացարձակապես, իհարկե կլինի անմտություն: Այստեղ կա մի էական հանգամանք: Ռուսական բաղադրիչը ունի օգտակարության իր «գործոնները»: Սակայն այստեղ անկասկած է, որ գլխավոր խնդիրը պետք է լինի հենց հայկական դաշտում՝ ապահովել այդ բաղադրիչներից առավելագույն էֆեկտ և որակ ստանալը: Դա մեր խնդիրն է, եթե այն չլուծենք մենք, չի լուծելու ոչ մի այլ մասնագետ, լինի ռուսաստանցի, թե ուրիշ երկրից: Ընդհանրապես, հայկական բանակի արդիականացման արդյունքը կախված է լինելու գլխավորապես հայկական ռազմա-քաղաքական մտքի որակից: Առանց դրա, էֆեկտիվ չի կարող լինել անգամ ամենաորակյալ աջակցությունը, իսկ դրա առկայությամբ՝ հնարավոր կլինի գուցե «քարից» էլ էֆեկտ «քամել»:
