Իրաքի արտաքին գործերի նախարար Ֆուադ Հուսեյնը առաջիկա օրերին կայցելի Թեհրան, որտեղ նոր նախագահ Իբրահիմ Ռայիսիի հետ հանդիպմանը նրան կհղի Իրաքում տեղի ունենալիք ռեգիոնալ անվտանգության Վեհաժողովին մասնակցելու հրավեր: Իրաքի մայրաքաղաք Բաղդադում տեղի ունենալիք Վեհաժողովին ծրագրվում է հրավիրել Արաբական Միացյալ Էմիրությունների, Եգիպտոսի, Կատարի, նաև Թուրքիայի ղեկավարներին: Իհարկե փորձագիտական հանրության համար դժվար պատկերացնելի է, որ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն ընդունի հրավերը, հաշվի առնելով, որ լարված հարաբերության մեջ է Եգիպտոսի նախագահ Սիսիի հետ: Կհաջողվի՞ կազմակերպիչներին հաղթահարել այդ անհանդուրժողությունն Էրդողանի մոտ, պարզ չէ: Ընդ որում, կազմակերպիչների մասին խոսելիս, այստեղ թերևս պետք է նկատի ունենալ ոչ թե հենց Իրաքը, այլ թերևս շատ ավելի հետաքրքիր նախաձեռնություն: Խոսքը Վաշինգտոնի մտադրության մասին է, ուր բոլորովին վերջերս այցելել էր Իրաքի վարչապետ Մուստաֆա ալ Քազիմին:
Ինչպես նշում են փորձագետները, մեծ հավանականությամբ հենց Վաշինգտոնում է հղացել Իրաքում ռեգիոնալ անվտանգային Վեհաժողով կազմակերպելու գաղափարն ու դրա շրջանակը քննարկվել է Իրաքի վարչապետի հետ: Իհարկե, անկասկած է, որ այստեղ կա հնարավոր մասնակիցների, կամ պոտենցիալ մասնակիցների միջև խնդիրների չափազանց բարդ կծիկ և բանն այստեղ միայն Թուրքիայի նախագահի վերաբերմունքը չէ Եգիպտոսի նախագահի նկատմամբ: Այստեղ զգալի հարց է, թե արդյո՞ք Թեհրանի համար ընդունելի է լինելու այն գաղափարը, որին առնչություն ունի Վաշինգտոնը և որով ըստ էության փորձ է արվում Իրաքը վերածել լայն իմաստով իրան-ամերիկյան որոշակի երկխոսության հարթակի: Ըստ ամենայնի, ամերիկացիները այնքան էլ մեծ հեռանկար չեն տեսնում Վիեննայի ուղիղ գործընթացի առումով և փորձում են Իրանին անել անուղղակի երկխոսության ավելի լայն առաջարկ, Իրաքի կամ այսպես ասած իրաքյան ռեգիոնալ պլատֆորմի միջոցով, ներգրավելով այնտեղ նաև Թուրքիան ու արաբական առաջատար երկրները: Կգնա՞ Իրանն այդ առաջարկին ընդառաջ:
Բանն այն է, որ այստեղ Իրանի դիրքորոշումը գուցե շատ ավելի կարևոր է, քան Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի վերաբերմունքը: Ավելին, Իրանի համաձայնության դեպքում Էրդողանը թերևս անգամ դժկամությամբ, բայց կփորձի դուրս չմնալ երկխոսությանբ իրաքյան պլատֆորմից: Մյուս կողմից, Թուրքիան կարող է փորձել նաև տորպեդահարել այդ պլատֆորմը, առավել ևս, որ այդ գործում նա կարող է ակնկալել Մոսկվայի աջակցությունը:
Համենայնդեպս, մոսկովյան շրջանակների ուշադրությունը, և բավականին մտահոգ տոնայնությամբ ուշադրությունը Իրաքում հնարավոր ռեգիոնալ Վեհաժողովի հանդեպ, հուշում է, որ Ռուսաստանը այստեղ տեսնում է մերձավորարևելյան ռեգիոնալ միջավայրում ԱՄՆ դիրքերի ամրապնդման, նոր կոնֆիգուրացիայի ձևավորումով անվտանգային նոր միջավայրի հաստատման միտում, այդ թվում իրան-ամերիկյան հնարավոր երկխոսության հեռանկարով: Իհարկե պարզ չէ, թե այդ գործընթացին ինչպես է վերաբերելու Պեկինը, որը ներկայումս Իրանը վերածում է իր ռեգիոնալ «պրոքսի» հարթակի:
Ակնառու է մի հանգամանք, որ իրաքյան պլատֆորմի նախաձեռնության հնարավոր առարկայացումը հիմնավոր ազդեցություն է թողնելու ռեգիոնալ անվտանգային լայն մրջավայրի, այդ թվում Կովկասի համար: Այլ կերպ ասած, իրաքյան պլատֆորմի հաջողությունը կարող է զգալիորեն շոշափել նաև Հայաստանի համար կարևոր շահեր: Երևանն անշուշտ հեռու է, սակայն ձեռքը զարկերակին պահելը թերևս լինելու է հույժ կարևոր, հնարավոր փոփոխություններին անհրաժեշտության դեպքում արագ արձագանքելու համար: Այդ իմաստով Հայաստանը իրաքյան պլատֆորմի պոտենցիալ մասնակիցների շրջանակի առումով ունի սերտ և ջերմ հարաբերություն գործնականում բոլորի հետ, բացառությամբ Անկարայի: Ըստ Բաղդադի ուղղությամբ ծավալվող զարգացումների, Հայաստանը թերևս պետք է փորձի դրա շուրջ հնարավոր ներգրավվածություն ունեցող պետությունների հետ՝ Հայաստան-Իրաք, Հայաստան-Եգիպտոս, Հայաստան-ԱՄԷ, Հայաստան-Կատար, Հայաստան-Իրան երկկողմ հարաբերությունների միջոցով առավելագույն էֆեկտ ստանալ անվտանգային հավանական նոր պայմանավորվածությունների տրամաբանությունից:
