«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է իրանահայ քաղաքական մեկնաբան Սահակ Շահմուրադյանը։
-Պարոն Շահմուրադյան, Իրանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Սաիդ Խաթիբզադեն հայտարարել է, որ Իրանը պատրաստ է միջնորդ լինել հայ-ադրբեջանական բանակցություններում և նշել է, որ Իրանը տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն հաստատելու համար պատրաստ է ցանկացած օգնություն ցուցաբերել։ Ի՞նչ դիտարկումներ ունեք այս հայտարարության մասին, ի՞նչ դերակատարում կարող է ունենալ Թեհրանն այս փուլում։
-Անկասկած Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանային բախումները խիստ մտահոգում են Իրանին՝ անվտանգության առումով։ Եվ Իրանը բազմիցս այդ տեսակետից իր մտահոգությունն է հայտնել և կողմերին զսպվածության կոչ է արել։ Ես կարծում եմ, որ պարոն Խաթիբզադեի հայտարարությունն Իրանի ընդհանուր քաղաքականության շրջանակներում է եղել։ Նկատի ունենալով Իրանի ներկայիս իրավիճակը սահմանամերձ շրջաններում, տեղի ունեցող բախումները, Աֆղանստանում առաջացած խնդիրները, Իրաքում տեղի ունեցող իրադարձությունները մտահոգում են Իրանին՝ իր անվտանգությունն ապահովելու իմաստով։ Նաև Իրանի համար խիստ կարևոր է Հայաստանի՝ Սյունիքի հատվածի անվտանգության ապահովումը՝ նկատի առնելով իր տնտեսական ծրագրերի հեռանկարը, որ Սյունիքի միջոցով ուզում է ճանապարհ բացել դեպի Սև ծով և Եվրոպա և այն, որ Իրանը սպասում է նորընտիր նախագահի երդմնակալությունից հետո մեծ հավանականությամբ բանակցություններ սկսել Եվրոպայի հետ ու Հայաստանին դիտում է որպես տարանցիկ ճանապարհ դեպի Եվրոպա։
Ես կարծում եմ, որ արտգործնախարարության հայտարարությունը բխում է Իրանի առկա մտահոգություններից՝ տարածաշրջանում խաղաղությունը պահպանելու համար։ Ինչպես որ հայտարարվել է՝ Իրանը ցանկանում է բոլոր հարևան ու բարեկամ երկրների հետ իր բարիդրացիական կապերը պահպանել ու օգնել տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու աշխատանքներին։
-Իսկ Հայաստանը կարո՞ղ է հույս ունենալ, որ Իրանի դիրքորոշումը հայանպաստ կլինի, թե հերթական անգամ գործ կունենանք բալանսավորված քաղաքականության հետ։
-Իրանը Հայաստանի կամ ադրբեջանի նկատմամբ որոշակի կողմնապահ քաղաքականություն չի վարում ու փորձում է երկու երկրների միջև բալանսավորումը պահպանելով իր բարիդրացիական հարաբերությունները հաստատել երկու կողմերի հետ։ Մենք հաճախ ենք տեսնում, որ Իրանի պաշտոնյաների հայտարարությունում ընդգծված է, որ Իրանը ցանկանում է խաղաղությունը պահպանել կողմերի միջև ու պատրաստ է երկու կողմերի հետ էլ համագործակցել։ Չենք կարող հստակ ասել, որ Իրանը հայանպաստ քաղաքականություն է վարում ընդդեմ Ադրբեջանի կամ հակառակը։
-Թեհրանի ջանքերն, ամեն դեպքում, Մինսկի խմբին զուգահե՞ռ կլինեն, թե կա աջակցություն այդ խմբի աշխատանքներին։
-Այս պահի դրությամբ չենք կարող գնահատական տալ, որ Իրանը համամիտ է Մինսկի խմբի ջանքերի հետ, որովհետև Իրանի քաղաքականությունը մասամբ մոտ է նաև Ռուսաստանի դիրքորոշմանը։
-Առանձին Ռուսաստանի՞։
-Այս տարիների ընթացքում, ղարաբաղյան պատերազմից առ այսօր բանակցությունների ընթացքում Իրանը այնքան էլ չի համակրել Մինսկի խմբի համանախագահության ջանքերին։ Երբեմն արտահայտվել է այդ ուղղությամբ։ Բայց կարծում եմ, որ Իրանը նախապատվություն կտա միջազգային ջանքերին՝ Ռուսաստանի մեծ դերակատարությամբ։