Կասկածից վեր է, որ Բաքվի ռազմական սադրանքների նպատակը Հայաստանի օրակարգի պարտադրումն է: Թե որն է Բաքվի օրակարգը, ևս պարզ է: Անել առավելագույնը Արցախի կարգավիճակի հարցը չեզոքացնելու համար, անել առավելագույնը հարմարավետ ռուս-թուրքական ձևաչափը պահպանելու համար, և անել առավելագույնը «Զանգեզուրի միջանցք» հարցը մշտապես տաք պահելու համար, եթե անգամ հնարավոր չէ բերել օրակարգ անմիջականորեն: Սահմանային հարցերն ու սադրանքները Ադրբեջանի համար նպատակ չեն, դրանք գործիք են: Հարցն այստեղ այն է, թե է՞լ ում համար են դրանք գործիք, և ինչ խնդիրներ լուծելու համար, քանի որ Բաքուն հազիվ թե միայնակ դեմ գնա ռեգիոնալ կայունության ու խաղաղության օրակարգի, որի վերաբերյալ խոսում են գրեթե բոլորը: Կնշանակի, որ ոչ բոլորի խոսքն է գործ, եթե կարող ենք ասել այդպես: Եվ ուրեմն, ու՞մ համար է Բաքվի սադրանքը միջոց: Թուրքիայի՞, Ռուսաստանի՞, Արևմուտքի՞: Պետք է նկատել, որ մենք երբեք չենք ստանա այդ հարցի ստույգ պատասխանը:
Մենքը իհարկե Հայաստանի ռազմա-քաղաքական ղեկավարությունը չէ, այլ հանրությունը, թեև անգամ ռազմա-քաղաքական ղեկավարության իրազեկվածության աստիճանն է թերևս օբյեկտիվորեն կասկածի տակ: Կովկասում ներկայումս իրավիճակ է, երբ բոլորը գործում են բոլորի դեմ, միաժամանակ կարող են գործակցել միմյանց հետ: Ահա այդ իմաստով, Հայաստանի համար թերևս կա մեկ այլընտրանք՝ անել առավելագույնը ներքին կարողությունները ուժեղացնելու համար, ընդ որում թե անմիջական ռազմական և ռազմա-տեխնիկական, թե սոցիալ-հոգեբանական, տնտեսական, նաև քաղաքական: Միայն դա կարող է լինել արտաքին քաղաքական-անվտանգային հարցերում արդյունավետության ամուր հիմք և դիվերսիֆիկացիայի ռազմավարական խնդրի լուծման նախադրյալ: Ինչպես պետք է լուծի այդ խնդիրը Հայաստանը: Նախ, բնականաբար ներհայաստանյան ռեսուրսների գերկենտրոնացումով և կառավարման գերարդյունավետությամբ, առավելագույնս փորձելով անգամ քաղաքական սուր տարաձայնությունների, անձնական սուր անհանդուրժողության պայմաններում ձևավորել ընդհանուր մեկ նպատակի՝ Հայաստանի տարածքային ամբողջության և ինքնիշխանության շուրջ որոշակի փոխհամաձայնության դաշտ:
Անհրաժեշտ է հասկանալ պարզ իրողությունը, որ Հայաստանի շուրջ մարտահրավերների, ագրեսիայի տարաբնույթ և տարբեր մասշտաբի ռիսկերի հանգամանքը պայմանավորված չէ Հայաստանի քաղաքական ղեկավարության հանգամանքով, հետևաբար ով էլ լինի այդ ղեկավարը, կանգնելու է Հայաստանի ներքին դիմադրունակության խնդրի առաջ: Հետևաբար, եթե որևէ մեկն անգամ ունի պատրանք, թե կարող է ներքին քաղաքական կապիտալ կուտակել Հայաստանի հանդեպ արտաքին նկրտումների ֆոնին, ապա դա կամ քաղաքական անմեղսունակություն է, կամ պարզապես չարամիտ դիտավորություն, որի կրողի համար չկա Հայաստան արժեք, չկա պետություն արժեք: Այդ իմաստով, իրավիճակը շատ պարզ է: Մյուս հանգամանքը, անշուշտ համահայկական ռեսուրսի կոնսոլիդացիայի խնդիրն է, Սփյուռքի ներուժի առավելագույն կիրառության մակարդակով նաև հասնելով արտաքին քաղաքական ճկունության առավելագույն աստիճանի: Եվ, դարձյալ, այստեղ առանցքային հանգամանքը պետք է լինի սկզբունքը, որով առաջնորդվելու են բոլորը: Այն է, ոչ մեկը չունի այլ լուծում, դա մոլորություն է, կամ Հայաստանի հանդեպ ուղղակի դավաճանություն:
Անկասկած է, որ Հայաստանի հանդեպ ռազմական սադրանք-ճնշումները շարունակվելու են, քանի որ դրանք թե Ադրբեջանի համար են գործիք, թե անկասկած այլ, ավելի մեծ ուժային խաղացողների: Մենք «ըստ ճաշակի» կարող ենք դիտարկել նրանցից մեկին, կամ մյուսին, բայց, երբեք չունենալ ստույգ պատասխան: Հետևաբար, այդ «ըստ ճաշակի» դիտարկումները լինելու են ոչինչ, և միակը, որ կարող է լինել ինչ-որ բան, դա հայկական դիմադրությունն է: Հայաստանի զինված ուժերը հուլիսի 28-ին ցույց են տվել դա, և հայությունը պարտք է այդ ցուցադրությանը, որն արժեցել է նաև մեր լուսավոր երիտասարդների կյանքեր:
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի