«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է իրանագետ Տիգրան Դավուդյանը
–Պարոն Դավուդյան, տեսակետ կա, որ Իրանը անհանգստացած է Մեղրիի հնարավոր միջանցքով։ Որտե՞ղ է երևում Իրանի անհանգստությունը և ի՞նչ կարող է իմանալ Իրանն այս թեմայով, որ մենք չգիտենք։
-ԻԻՀ-ում ամիսներ է, որ մտահոգ են Մեղրիի հնարավոր միջանցքի հարցով․ դա ծայր առավ 9 նոյեմբերի 2020 թվականի եռակողմ համաձայնագրից և Ադրբեջանի նորանոր հավակնություններից անմիջապես հետո։ Հիշենք՝ ԻԻՀ-ի արտաքին գործերի նախարարի այցելությունը Երևան և նրա հայտարարությունը Հայաստանի հողային ամբողջականությունը Իրանի կարմիր գիծը լինելու կապակցությամբ։ Իրանն այդ օրերին հավելյալ զորքեր կուտակեց նաև իր հյուսիս-արևմտյան սահմաններում։ Արցախյան 44-օրյա պատերազմը և մեր պարտությունը թուլացրեց նաև Իրանի տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական դիրքը։ Եթե Արցախը հարավում իր զբաղեցրած տարածքների շնորհիվ հասել էր Իրանի սահմանին և Իրանն ադրբեջանական տարածքներից իրեն ավելի ապահով էր զգում, ապա հիմա իրավիճակ է փոխվել։ Իրանը մտահոգ է ադրբեջանաթուրքական շրջափակումով, որը ուղեկցվում է Իսրայելի հովանավորությամբ և իսլամիստ ծայրահեղականների ներկայությամբ։ Հիշեցնեմ նաև, որ Իսրայելի հատուկ ծառայությունները, Իրանի ատոմական էներգիայի գաղտնի արխիվները գողանալուց հետո Ադրբեջանի ցամաքային սահմանով հանեցին։ Իսրայելը շոշափելի ներկայություն ունի Ադրբեջանում, և դա մտահոգում է Իրանին: Նրանք շեշտում են, որ Արցախի պարտության պատճառով երկարել է իրանա-թուրքադրբեջանական սահմանը և դրան գումարվել է նաև Իրանի սահմանամերձ թուրքախոս քաղաքների խժդժությունները։ Նրանց կարծիքով՝ Ադրբեջանը, Թուրքիան, Իսրայելն ու արաբական աշխարհի վարձկան ծայրահեղականները թշնամական շղթա են կազմել Իրանի դեմ, Մեղրիի հնարավոր միջանցքի հարց հետապնդելով փորձում են Հայաստանն Իրանից կտրել և ԻԻՀ-ի քաղաքական, տնտեսական ու աշխարհաքաղաքական ազդեցությունը տարածաշրջանում պակասեցնել։ Իրանցի մեկնաբանները դժգոհում են նաև Ռուսաստանի երկդիմի կեցվածքից։
-Ինչո՞ւ այց չի պատրաստվում Իրանի նորընտիր նախագահի կողմից դեպի Հայաստան։
-Թե՜ Իրանի և թե՜ Հայաստանի նորընտիր ղեկավարները դեռևս պաշտոնապես չեն ստանձնել իրենց աշխատանքը և շուտ է փոխադարձ գործնական այցելությունների մասին խոսել։ Ենթադրում եմ՝ եթե Իրանի համավարակային պայմանները թույլ տան, երկու շաբաթից ԻԻՀ-ի նորընտիր նախագահ Ռեյիսիի երդմնակալության արարողության կմասնակցի նաև Նիկոլ Փաշինյանն արդեն որպես ՀՀ վերընտրված վարչապետ։
-Ի՞նչ կարող են անել այս հարցում Իրանի խորհրդարանի հայ պատգամավորները։ Ընդհանրապես, նրանք որևէ ակտիվություն հայ-իրանական հարաբերություններում այս տարիների ընթացքում ցուցաբերե՞լ են։
-Իրանի խորհրդարանի հայ երկու պատգմավորներ Ռոբերտ Բեգլարյանն ու Արա Շահվերդյանը գործուն մասնակցություն ունեն իրանա-հայկական հարաբերությունների զարգացման գործում և ընդգրկված են այնպիսի հանձնաժողովներում, որոնք զբաղվում են Հայաստանի հետ կապերի ընդարձակման և երկուստեք ծրագրերի իրագործման աշխատանքներում։ Նրանք տարբեր պատվիրակությունների կազմում հաճախ լինում են Հայաստանում և հանդիպում են հայ պաշտոնատար անձանց և ԶԼՄ-ներին։
