Հայաստանի արտգործնախարարությունը տեղեկություն է հայտնել, որ ԱԳՆ-ն են հրավիրվել Հայաստանում հավատարմագրված մի շարք երկրների դեսպաններ, որոնց՝ Բաքվում հավատարմագրված դեսպանները Ալիևի նախաձեռնության շրջանակում այցելել են Շուշի և Հադրութ՝ Արցախի դեմ պատերազմի հետևանքով օկուպացված տարածքներ: Հայաստանի ԱԳՆ-ում դեսպանների հետ հանդիպմանը անընդունելի է համարվել այդ այցելությունը, որը փաստորեն լեգիտիմացնում է Արցախի ժողովրդի դեմ ադրբեջանական ագրեսիան: Հայաստանի ԱԳՆ-ը հայտնել է իր դիրքորոշումը այդ կապակցությամբ: Սա իհարկե կարևոր քայլ է, սակայն իրավիճակին թերևս հարկ է նայել ավելի լայն իմաստով: Իսկ լայն իմաստով ակնառու է այն, որ Ալիևի նախաձեռնության մեջ ներգրավվել են երկրների դեսպաններ, որոնք շատ կարևոր են Հայաստանի համար ընդհանրապես, որոնց հետ աշխատանքը Հայաստանի համար անկախ ամեն ինչից պետք է լինի քաղաքական, դիվանագիտական աշխատանքի կարևոր ուղղություն, բազմաթիվ տնտեսա-քաղաքական հարցերի հարուստ օրակարգով: Ահա այդ իմաստով, առավել նախընտրելի է, որպեսզի Հայաստանը պոստֆակտում դժգոհության իրավիճակներից խուսափելու համար էական քայլեր ձեռնարկի կանխարգելիչ արդյունավետության համար, որպեսզի ալիևյան նախաձեռնությունները Հայաստանի համար չունենան նաև կարևոր երկրների հետ որոշակի անհամաձայնությունների կամ դժգոհության արտահայտման «էֆեկտ»: Իսկ Բաքվի ղեկավարը իր նախաձեռնություններում անշուշտ առաջնորդվում է նաև այդպիսի մղումներով:
Հետևաբար, «Շուշի այցի» պատմությունը հուշում է, որ Հայաստանի համար հրատապ խնդիր է արտգործնախարարության գերատեսչական ամբողջացումը և ղեկավար նոր կազմի ձևավորումն ու աշխույժ դիվանագիտական-քաղաքական աշխատանքի ձեռնամուխ լինելը, որի խնդիրը կլինի այդ թվում արցախյան հարցի հետագա զարգացումների համատեքստում Հայաստանի դիրքորոշումներին համահունչ միջազգային վարքագծի ձևավորումը: Խոսքը ոչ թե որևէ երկրի Ադրբեջանի դեմ տրամադրելու մասին է, այլ քայլերի մասին, որոնք կկանխեն որևէ երկրի Հայաստանի դեմ տրամադրելու կամ Հայաստանի և որևէ երկրի միջև խնդիրներ խթանելու ալիևյան փորձերը, կկանխարգելեն արցախյան հարցում Ալիևի և Էրդողանի աշխարհաքաղաքական խաղին Հայաստանի դեմ կամ Հայաստանի հաշվին կառուցվող գործընթացներին այլ երկրների որևէ, անգամ արարողակարգային մասնակցությունը: Ահա այդ ամենի ֆոնին բավականին հատկանշական է հուլիսի 14-ին կայացված որոշումը, որով Նիկոլ Փաշինյանն ԱԽ քարտուղարի պաշտոնից ազատել է Արմեն Գրիգորյանին, նրան նշանակելով արտաքին գործերի նախարարի առաջին տեղակալ, կամ դե ֆակտո նախարար՝ առնվազն այս պահին, քանի դեռ ձևավորված չէ կառավարությունը և չի սկսել աշխատել նոր ԱԺ-ն: Այս դեպքում իհարկե առաջանում է երկու հարց: Արդյո՞ք Արմեն Գրիգորյանը նաև դե յուրե կնշանակվի նախարար, երբ սկսի կառավարության ձևավորման գործընթացը, և ո՞վ է փոխարինելու նրան ԱԽ քարտուղարի պաշտոնում:
