| ՀՀ կառավարությունը հաստատել է «Պետական տուրքի մասին» ՀՀ Oրենքում փոփոխություն և լրացում կատարելու մասին որոշումը։ Նախագծով առաջարկվում է պղնձի և մոլիբդենի միջազգային բարձր գների պարագայում սահմանել պետական տուրք պղնձի, մոլիբդենի խտանյութի և ֆեռոմոլիբդենի՝ դեպի երրորդ երկրներ արտահանելու լիցենզիաներ կամ թույլտվություններ կամ հավաստագրեր տրամադրելու համար։ Նախագծի իրականացման նպատակն է՝ երկրի ընդերքի շահագործումից գեներացվող բարձ շահույթն ուղղել մշակող արդյունաբերության և հանքարդյունաբերության ոլորտում ռազմավարական ակտիվների զարգացմանը և արդյունաբերական արժեշղթաների խորացմանը, խթանել հանքերի առավել արդյունավետ շահագործմանը և գործող հանքավայրերի արտադրողականության բարձրացմանը` նոր տեխնոլոգիաների ներդրմամբ, խթանել շրջակա միջավայրի նկատմամբ առավել պատասխանատու հանքարդյունաբերությանը` հնարավորինս նվազեցնելով վնասակար արտանետումները:
Ըստ կառավարության՝ այսօր ոլորտում գեներացվում է գերշահույթ, որը, ըստ նախարարության ուսումնասիրությունների, արդյունավետ չի հարկվում։ Հետևաբար՝ անհրաժեշտություն է առաջացել իրականացնել կտրուկ քայլեր և կիրառել խնդիրը կարգավորող կարճաժամկետ գործիք, հետագայում երկարաժամկետ լուծումներ տալու նպատակով։ Արտահանման ծավալների պահպանման պայմաններում պետական տուրքի առաջարկվող դրույքաչափերի դեպքում ընդհանուր առմամբ բյուջեի տարեկան մուտքերը կկազմեն շուրջ 72 մլրդ դրամ։ Տնտեսագետ, «Տնտեսական իրավունքի կենտրոն» ՀԿ նախագահ Մովսես Արիստակեսյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց, որ ողջունում է կառավարության քայլը, թեև դա ոչ ամբողջական՝ կետային լուծում է համարում։ «Նման առաջարկ մեր կազմակերպությունը արել է առնվազն սրանից 4 տարի առաջ, երբ փոփոխվում էր հարկային օրենսգիրքը։ Իհարկե, մենք դեմ էինք եկամտահարկի համահարթեցմանը, բայց դրա հետ մեկտեղ առաջարկում էին, որ պետք է փոխվի և բնապահպանական վճարը, և այդ տուրքերը, որովհետև տարիներ շարունակ մետաղական հանքերի հանքատերերը շահագործել են պետական սեփականություն, ազգային հարստություն հանդիսացող հանքերը և նկատելի որևէ հարկ կամ տուրք չեն վճարել պետական բյուջե։ Բայց երբ նայում ենք այդ հանքերի սեփականատերերին, նրանց աշխատակիցներին, ապա տեսնում ենք, որ նրանք դարձել են խոշոր սեփականատերեր։ Այսինքն հսրստացել են պետական ընդերքից, բայց պետական բյուջե չեն մուծել որևէ նշանակալի հարկ։ Մուծված հարկերը իրենց ստացած գերշահույթերի համեմատ շատ չնչին են։ Հարկային ռեժիմը նախորդ իշխանությունների ժամանակ այնպես էր մտածված եղել, որ քամեն պետությունը և հարստանան միայն իրենք։ Դա քրեաօլիգարխիկ համակարգի շատ ցայտուն մի օրինակ է և ցավալիորեն այդ պատկերը շարունակվում է մինչև հիմա։ Ես ողջունում եմ կառավարության քայլը, բայց դա չպետք է լինի կետային որոշումով»,-ասաց Արիստակեսյանը՝ ավելացնելով, որ պետք է մտածել պրոեկտների փոփոխության, բնապահպանության վճարի փոփոխության և մնացած հարկերի մասով։ «Պետք է լինի համակարգային մոտեցում, հարկային օրենսգիրքը պետք է փոփոխվի։ Դրա արդյունքում վճարվող հարկերն ավելի մեծ կլինեն, ավելի մեծ գումարներ կուղղվեն պետական բյուջե։ Ավելին, պետք է աշխատեցնել նաև մյուս օրենքը, բացահայտել սեփականատերերին, նայել այդ սեփականատերերը ինչպես են հարստացել՝ սեփականաշնորհման, ապա նաև շահագործման շրջանում, և դա ենթարկել ապօրինի հարստացման օրենքի կարգավորումներին»,-ասաց տնտեսագետը։ Ավելին, մեր զրուցակցի խոսքով՝ մի փոքր էլ պետք է հեռու գնալ և փոփոխել սահմանադրությունն ու ամրագրել, որ ՀՀ ընդերքը պատկանում է ժողովրդին և ոչ թե պետությանը, ապա դրա արդյունքում ժողովրդի անունից գնալ ազգայնացման, քանի որ դրանց սեփականատերերը այդ հանքերին, գործարաններին տիրացել են ապօրինի, սխալ ապապետականացման և սեփականության գործընթացի շրջանակներում, որը սկսել է 1993 թվականից։ Պետք է վերանայել բոլոր ապապետականացված սեփականաշնորհված բոլոր որոշումները, որոնք վերաբերում են ռազմավարական նշանակություն ուենցող հանքերի, գործարանների և այլն։ Դա պետք է լինի անցումային արդարադատության շրջանակներում՝ արագացված կարգով»,-եզրափակեց Արիստակեսյանը։
|
