Տաջիկստանն Աֆղանստանի հետ սահմանին ստեղծված իրադրության պատճառով օգնություն է խնդրել ՀԱՊԿ-ից. «Տաջիկստանը՝ որպես Աֆղանստանի հետ ամենաերկար սահման ունեցող երկիր, միջոցներ է ձեռնարկում իրավիճակի զսպման ու այդ երկրից բխող սպառնալիքների ու մարտահրավերների հաղթահարման համար: Բայց հաշվի առնելով տարածաշրջանում ստեղծվող իրավիճակը, ինչպես նաև այն, որ Աֆղանստանի հետ սահմանի որոշ հատվածներ բարդ լեռնային տեղանքով է անցնում, դժվար է այդ խնդիրը միայնակ լուծել», – ասել է ՀԱՊԿ-ում Տաջիկստանի մշտական ներկայացուցիչ Հասան Սուլթանովը:
Տաջիկական կողմը նշել է, որ իրավիճակը պահանջում է ՀԱՊԿ-ի կողմից համարժեք արձագանք: Տաջիկստանը ՀԱՊԿ-ի երկրների օգնությանն է դիմել 2013 թվականին ընդունված «Տաջիկ-աֆղանական սահմանի ամրացման հարցում Տաջիկստանի Հանրապետությանն աջակցելու մասին» ՀԱՊԿ որոշման հիման վրա:
ՀԱՊԿ-ի՝ Հայաստանին ուղղված մերժումից հետո, ինչպե՞ս պետք է դիրքավորվի Հայաստանը, հարցին ի պատասխան, քաղաքագետ Ռոբերտ Ղևոնդյանը նկատեց․<Չեմ կարծում, թե Հայաստանը պետք է վետո դնի, այնուամենայնիվ պետք է չեզոքություն ցույց տա ու որևէ կերպ չմասնակցի այդ անվտանգության ապահովմանը, եթե գործընթացին գործուն միջոցներ կձեռնարկվեն։ Սակայն, մյուս կողմից, չպետք է խանգարի։ Եթե ՀԱՊԿ-ի մյուս անդամները կորոշեն, որ ցանկանում են մասնակցեն այդ գործընթացին, ռազմական օգնություն ցուցաբերել կամ քաղաքական հայտարարություններ անել, ապա Հայաստանը կարող է ուղղակի ձեռնպահ մնալ՝ առավել ևս, երբ այս հարցում Հայաստանի շահերը կոնկրետ չեն շոշափվում»,-«Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց նա։
Ինչ վերաբերում է Հայաստանի ու Տաջիկստանի վերաբերյալ ՀԱՊԿ-ի դիրքորոշման տարբերությանը, Ղևոնդյանը նկատեց․«Տաջիկստանի մասով խնդիր կա ԱՊՀ սահմանների, Աֆղանստանի հետ սահմանն է, իսկ ՀԱՊԿ-ի գլխավոր ճարտարապետ Ռուսասատնը երբեք չի էլ թաքցրել, որ ՀԱՊԿ-ն իրականում ներկայացնում է ոչ թե անդամ երկրների շահերի պաշտպանության մի ինստիտուտ, այլ ավելի շուտ նախկին ԽՍՀՄ տարածքի ինստիտուտ և այդ տարածքում Ռուսաստանի շահերի պաշտպանության ինստիտուտ։Եվ այ առումով էլ քանի որ այստեղ խնդիրը նախկին ԽՍՀՄ տարածքի կազմի մեջ մտնող պետությունների միջև է, ըստ Ռուսաստանի տրամաբանության՝ ՀԱՊԿ ներքին սահմաններ, այդ պատճառով էլ մեր դեպքում ՀԱՊԿ-ի դիրքորոշումն այսպիսին էր, իսկ այնտեղ ըստ իրենց դիրքորոշման՝ արտաքին սահման է և մոտեցումն այլ է»։
Ղևոնդյանի խոսքերով՝ եթե օրինակ Հայաստանը խնդիր ունենար Իրանի հետ, ապա ՀԱՊԿ-ի դիրքորոշումն արմատապես այլ կլիներ։
Քաղաքագետը չի բացառում, որ Հայաստանի հանդեպ կարող է լինել պարտադրանք՝ Տաջիկստանին որևէ կերպ աջակցելու համար․«Կախված է նրանից, թե Հայաստանն ինչքանով ներուժ կկարողանա հակադրվել այդ պարտադրանքին։Եթե կստացվի՝ շատ լավ, եթե ոչ, ստիպված ենք լինելու ենթարկվել»։
