Դրամը վերջին ամիսներին կտրուկ արժևորվել է՝ շուրջ 7 տոկոսով, որը տնտեսության վրա երկակի ազդեցություն է թողնում: Մասնավորապես, օրերս Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը հայտարարեց, որ դրամի արժևորումը բացասական է ազդելու արտահանման վրա, որն այս պահին բավական դրական արդյունքներ է գրանցել: Մյուս կողմից, սակայն մյուս կողմից այն դրական է ազդում ներմուծման վրա:
Որքանո՞վ է դրամի նման արժևորումը նպաստում տնտեսության զարգացմանը կամ խոչընդոտում այդ զարգացմանը: Այս թեմայի շուրջ «Առաջին լրատվական»-ը զրուցել է տնտեսագետ Արմեն Քթոյանի հետ, ով նշեց, որ այդ հարցը միանշանակ պատասխան չունի. «Թե դրամի արժեզրկումը, թե արժևորումը ունեն իրենց դրական ու բացասական կողմերը: Նախապես դժվար է գնահատել, թե դրամի արժևորումը գումարային առումով ինչ ազդեցություն կունենա: Դրական կողմն այն է, որ Հայաստանի պարտքի 75 տոկոսից ավելին արտարժույթով է, դրա սպասարկումը ևս արտարժույթով է: Այսինքն պետությունը դրամով հարկ է հավաքում, այդ հավաքված գումարը փոխակերպում է արտարժույթի և վճարում է պարտքի դիմաց: Այդ տեսանկյունից պետության համար ձեռնտու է, որ արտարժույթը էժան լինի: Եթե դու օրինակ, տարվա կտրվածքով կատարում ես 100 մլն դոլարի պարտքի սպասարկում, և դրամն արժևորվում է 10 դրամով, ապա ամեն մի 100 մլն դոլարի վճարման պարագայում 2-2,5 մլրդ դրամ խնայողություն ես անում: Դրական է նաև ներմուծման տեսանկյունից, քանի որ ներմուծվող ապրանքների գների աճը հնարավոր է լինում զսպել, ներմուծումն էժանանում է և գնաճային ճնշումը երկրում թուլանում է»,-ասաց նա:
Ինչ վերաբերում է բացասական ազդեցությանը, ապա ըստ Քթոյանի դա այն է, որ արտահանումն է թանկանում. «Դրամի արժևորումը բերում է արտահանվող ապրանքների թանկացման, դրսում դրանց մրցունակության նվազման, քանի որ դրսում մեր ապրանքները թանկանում են:
Արժևորումը բերում է նրան, որ դրսից եկող տրանսֆերտների գնողունակությունը Հայաստանում նվազում է: Ասենք, եթե 100 մլն դոլարի տրանսֆերտ եկավ Հայաստան, եթե դոլարը էժանանում է, ապա տրանսֆերտ ստացող անձինք 2-2,5 մլրդ դրամի չափով ավելի քիչ գնողունակություն կունենան, այդ չափով պահանջարկը նվազում է»:
Բացի այդ, ըստ տնտեսագետի, կան նաև այլ ազդեցություններ, ասենք վարքագծի փոփոխությունը, որը գնահատման ենթակա չէ. «Օրինակ, փոխարժեքի տատանումը կարող է բերել դրամի նկատմամբ վստահության կորստի կամ ամրապնդման: Թե դա ինչ թվային ազդեցություն կունենա տնտեսության վրա, շատ դժվար է գնահատել;
Այսինքն կամայական պարագայում ցանկացած տնտեսական գործընթաց ունի երկկողմ էֆեկտ: Ամեն ինչ կախված է նրանից, թե տվյալ ժամանակահատվածում գերակայությունը որն է:
Եթե կարճաժամկետ առումով խնդիրը պարտքի սպասարկումն է, այդ առումով արժևորումը միգուցե դրական է: Եթե գերխնդիր ունենք խթանելու արտահանումը, այս պահին գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանման ակտիվ սեզոն էր, ու այս պարագայում դրամի արժևորումն այնքան էլ դրական չի կարող լինել»,-ընդգծեց տնտեսագետը:
Լուսանկարը՝ Armeniasputnik-ի