«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է տնտեսագետ Բագրատ Առաքելյանը (Պրահա)
Պարոն Առաքելյան, ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանում տեղի ունեցած ընտրությունների արդյունքները։ Ինչ ցույց տվեցին այդ արդյունքները։
Անցած ընտրությունների արդյունքները լիակատար կերպով արձանագրեցին, որ Հայաստանում գործեց Կրեմլի կողմից նախագծված ծրագիրը, որի առաջին նախընտրական փուլում խաղարկվեց չար և բարի ոստիկանների դրվագը: Չար ոստիկանի դերը կատարում էր Ռոբերտ Քոչարյանը, բարի ոստիկանի դերը՝ Նիկոլ Փաշինյանը: Իբրև հետևանք ընտրողների բավականին մեծ զանգված ձայն տվեց Նիկոլ Փաշինյանի կուսակցությանը միմիայն այն բանի համար, որպեսզի ոչ մի դեպքում Ռոբերտ Քոչարյանը հանկարծակի իշխանության գլուխ չկա: Այս պարագայում Ռուսաստանը մեկ կրակոցով երկու նապաստակ սպանեց: Առաջինն այն է, որ Ռուսաստանի բոլոր հրահանգները կատարող Նիկոլ Փաշինյանը հավաքեց 50-ից ավելի տոկոս ձայներ՝ խլելով այդ ձայները արևմտամետ կուսակցություններից, երկրորդը Պուտինի ընկեր Ռոբերտ Քոչարյանը հայտնվեց խորհրդարանում՝ ինչով ապահովվեց առնվազն մոտակա ժամանակում նրա անվտանգությունը՝ քրեական տեսակետից: Իսկ Հայաստանը ստացավ մի խորհրդարան, որտեղ իրար չհանդուրժող երկու կողմ առավոտից երեկո կքննարկեն այն հարցը, թե ինչպե՞ս է ավելի լավ կատարել Ռուսաստանից իջեցրած հրահանգները: Ես շատ մեծ ցավով եմ այս ամենն ասում՝ հասկանալով, որ դա մեր ընտրությունն էր: Տարիներ շարունակ Հայաստանի լրիվ տարածքում գործում էր հսկայական ռուսական պրոպագանդիստական մեքենան: Մեր ժողովրդի ինքնագիտակցության մեջ են մտցրել այն գաղափարը, որ առանց ռուսների մենք կյանք չունենք: Մենք ուրիշ հնարավորություն չունենք, բացի նրանից, որ լավ, թե վատ, մնանք ռուսի փեշի տակ: Համոզված եմ, որ շատ կարճ ժամանակահատվածում մեր մտածելակերպը կփոխվի, և մենք կկարողանանք մեր երեխաներին ավելի լավ ապագա առաջարկել:
Արդյոք այլ որակի խորհրդարան ենք ունենում։
Այն, որ այլ որակի է դա լինելու, դրանում ես անձամբ կասկած չունեմ: Ուրիշ հարց է, թե արդյոք դա խորհրդարան է լինելու, թե պատրաստի որոշումների ու հրահանգների ընդունարան և իրագործման մի մարմին: Խորհրդարան բառը գալիս է խորհուրդ բառից: Ո՞վ է այդ խորհրդարանում ումից խորհուրդ հարցնելու և կատարում պահանջելու: Չէ որ ընտրված խորհրդարանը փաստորեն բաղկացած է լինելու երկու կողմից, որոնք ոչ միայն իրար չեն հարգում, այլ նաև ատում են: Ես վախենում եմ նույնիսկ մտածել այն օրենքների բնույթի մասին, որոնք այդ խորհրդարանում կարող են ընդունվել: Կարծում եմ՝ այն ողբերգությունից հետո, որոնք մենք բոլորս ապրեսինք, մենք ավելի լավին էինք արժանի:
Փաշինյանը քարոզարշավի ժամանակ խոսում էր պողպատե մանդատի, պողպատե հեղափոխության մասին: Ձեր կարծիքով, իշխանությունը կկոշտացնի՞ իր քաղաքականությունն այդ ուղղությամբ, թե՞ կշարունակի նույն գործելաոճը:
Լսելով նման հայտարարությունները, ճիշտն ասած, ուզում եմ բացականչել՝ պարոն վարչապետ, իսկ ի՞նչն էր խանգարում ձեզ այս տարիների ընթացքում ձեր ուզածն իրագործել: Խորհրդարանումդ ուք ունեցել եք և ունեք մեծամասնություն, ինչը նշանակում է, որ յուրաքանչյուր որոշում կանցկացնեք առանց որևէ խնդրի: Ռեֆորմները, որի մեծ կարիքն ունի Հայաստանը, կարելի է անցկացնել առանց որևիցե պողպատի՝ ընդամենը խորհրդարանում ընդունելով կոնկրետ որոշումներ: Առանց ասֆալտի վրա փռելու կարելի է այն մարդկանց, որոնք հանցագործություն են գործել Հայաստանի տարածքում, կանչել օրենքի պատասխանատվության: Իսկ նման հայտարարություններով միմիայն փչացվում է Հայաստանի իմիջը իբրև ներդրումային տարածք և կարող է բերել անկանխագուշակելի հետևանքների:
Խնդրահարույց չէ, որ եվրոպամետ ուժեր չանցան խորհրդարան։
Շատ ցավալի է, որ Արևմուտքում բնակվող մի քանի միլիոնանոց հայությունն այս նորընտիր խորհրդարանում չունեցավ ոչ մի գաղափարախոսական ներկայացուցչություն: Աշխարհում բնակվող ընդհանուր հայությունը կարելի է դասել մի քանի տնտեսաիրավական մակարդակներում: Դա և Հայաստանում բնակվող հայությունն է, և նախկին Խորհրդային Միության տարածքում բնակվող հայությունն է, և, իհարկե, Արևմուտքում բնակվող հայությունն է: Ոչ ոքի համար գաղտնիք չէ, որ Արևմուտքում բնակվող հայությունն ունի անհամեմատ ավելի բարձր տնտեսաիրավական մակարդակ, քան մնացած հայությունը: Ասեմ ավելին, հիմնական օգնությունը Հայաստանին հալիս է Արևմուտքից և Հայաստանում ընդունելով այդ օգնությունը, այնուամենայնիվ, չեն տեսնում Հայաստանի ապագան Արևմուտքում: Այդ եզրահանգումը կարելի է անել այս ընտրությունների արդյունքներով: Նույն արդյունքներից է ելնում, որ մենք ուզում ենք ապրել Ռուսաստանի նման և ընկերություն անել Ղազախստանի, Ղրղզստանի և Բելառուսի հետ՝ կարծելով, որ դա է մեր ապագան: Բայց ինչպես ասացի, ես համոզված եմ, որ բավականին կարճ ժամանակաընթացում այդ մեր մտածելակերպը, հուսով եմ, կփոխվի և մենք կկարողանանք գնալ ուրիշ ճանապարհով, որը կպահպանի մեր երկիրը հետագա ցնցումներից:
