«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Արցախի արտգործնախարար Դավիթ Բաբայանը։
–Պարոն Բաբայան, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Բաքվի ղեկավար Իլհամ Ալիևի միջև տեղի է ունեցել հեռախոսազրույց: Ըստ հաղորդագրության, դրա ընթացքում քննարկվել է ռեգիոնալ կոմունիկացիաների ապաարգելափակման հարցը։ Այս զրույցը հատկապես ուշագրավ է Շուշիի թուրք–ադրբեջանական հռչակագրի ֆոնին, որին Մոսկվան մասնակցություն չի ունեցել։ Ի՞նչ դիտարկումներ ունեք։
–Թուրքիան իսկապես շատ լուրջ ու մեծ ջանքեր է գործադրում Անդրկովկասում ուժեղանալու, իր դիրքերն ամրացնելու համար։ Առաջին հերթին սա վերաբերում է Ադրբեջանում իր ներկայությունը ռազմաքաղաքական առումով ուժեղացնելուն։ Թուրքիան ուժեղ է Վրաստանում՝ տնտեսական ոլորտում, իսկ ռազմաքաղաքական ոլորտում բնական է, որ Թուրքիայի հենարանը Ադրբեջանն է։ Այսպես կոչված Շուշիի հռչակագիրը ցույց է տալիս, որ Թուրքիան է հանդիսանում ներկայիս ստատուս քվոյի պահպանման հիմնական երաշխավորը։ Սա չափազանց ակնհայտ է, մենք պետք է հետևենք այս ամենին, իրականությունից չկտրվենք։ Դժվար թե Թուրքիան կամավոր հրաժարվի իր կարգավիճակից ու առաքելությունից։ Թուրքիան իր առաքելությունն է համարում Օսմանյան կայսրության վերականգնումը, բայց այս անգամ ի տարբերություն նախորդ անգամվա, այս անգամ այդ էքսպանսիան դեպի արևելք է ընթանում։ Եթե հասնեն հաջողության, թեքվելու են նաև դեպի արևմուտք։ Այս պահի դրությամբ հիմնական նպատակն Ադրբեջանն է ու որպեսզի այնտեղ ամրապնդեն իրենց դիրքերը, նրանք պետք է ամրապնդվեն առաջին հերթին Արցախում՝ Արցախի օկուպացված տարածքներում։ Մի կողմից Ադրբեջանը հայտարարում է, թե հաղթանակ է տոնել իր տարածքային ամբողջականությունը վերականգնել, բայց իրականության մեջ մենք տեսնում ենք Ադրբեջանում ինքնուրույնության կորուստ՝ չնայած Ադրբեջանը նույնպես աշխարհաքաղաքական պայքարի շատ հարուստ փորձ ունի ու այնպես չէ, որ անմիջապես դառնալու է Թուրքիայի գաղութը։ Չնայած հիմա փաստորեն արդեն իսկ մեծ կախման մեջ է ընկել Թուրքիայից։
-Չե՞ք կարծում, որ այդ թուրք-ադրբեջանական Շուշիի հռչակագիրը նաև Մոսկվային որոշակիորեն դուրս մղելու փորձ էր։
-Բնական է՝ Ռուսաստանից դուրս թողնելու ու հայոց պետականությանը որպես աշխարհաքաղաքական գործոն չեզոքացնելու միտում է։ Մենք տեսնում ենք բազմաշերտ քաղաքականություն, որը Թուրքիան ու Ադրբեջանը միասին իրականացնում են։
-Իսկ Ռուսաստանն այդ ամենին համարժե՞ք է արձագանքում։
-Չեմ կարող Ռուսաստանի կողմից խոսել, բայց որ նման հռչակագրերը չեն կարող չանհանգստացնել Ռուսաստանին՝ միանշանակ է։ Բայց դա չի նշանակում, որ իրենք էլ պետք է նյարդայնացած արձագանքներ տան։ Կան այլ մեխանիզմներ՝ թույլ չտալու այս վեկտորների զարգացումը, այլապես սա իսկապես կործանարար է լինելու ողջ տարածաշրջանի, եթե չասեմ՝ միջազգային հանրության համար։
-Ընտրություններից հետո քաղաքական իրավիճակը որոշակիորեն կայունացել է երկրում։ Կարծում եք արդեն հնարավոր կլինի՞ անցնել չլուծված հարցերի կարգավորմանը՝ Արցախի կարգավիճակի հստակեցմանը, գերիների վերադարձին։
-Իհարկե կարգավիճակը հարցը մի քիչ ավելի բարդ ու երկարատև գործընթաց է, որոշակիորեն նաև աշխարհաքաղաքական։ Այնպես չէ, որ Ադրբեջանը համաձայնվելու է շատ արագ վերադարձնել գերիներին,դա իր ոճը չէ։ Այդ ուղղությամբ աշխատանքները պետք է ընթանան և քանի որ սա կարևորագույն մարդասիրական խնդիր է, պարզապես չի կարող անտեսվել։
