
Հայաստանի կառավարությունը որոշել է հարավարևելյան սահմանների ամրապնդման նպատակահարմարությունից ելնելով՝ Կապան, Մեղրի, Տեղ համայնքների կողմից կառավարությանը տրված մի շարք հողամասեր փոխանցել Ռուսաստանի անվտանգության դաշնային ծառայության՝ ՀՀ-ում տեղակայված սահմանապահ վարչությանը։
Հողամասերը կտրամադրվեն ռուսական ուժերին անհատույց օգտագործման իրավունքով։ Համապատասխան որոշումն ընդունվել է մայիսի 27-ի կառավարության հերթական նիստում։
«2020-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ պայմանավորված անհրաժեշտություն է առաջացել ամրացնել ՀՀ հարավարևելյան սահմանները, որի նպատակով էլ առանձնացվել են համապատասխան հողամասեր»,- նշված է կառավարության հիմնավորումներում։
«Իրազկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ նախագահ Դանիել Իոաննիսյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց, որ կառավարության այս որոշումը իրավական առումով չափազանց վիճելի որոշում է.«Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև 1992 թվականի սահմանապահների տեղակայման վերաբերյալ պայմանագիրը ենթադրում է, որ ռուս սահմանապահների մանդատի մեջ մտնում է միայն Թուրքիայի և Իրանի սահմանների պաշտպանությունը։ Մեղրի, Կապան, Տեղ գծով սահմանը Ադրբեջանի հետ սահմանն է և դրա պաշտպանությունը մեր զինված ուժերի գործառույթն է։ Սա մեկ, հաջորդ խնդիրն այն է, թե ինչպե՞ս է որոշվել, որ ռուս սահմանապահները պետք է կանգնեն Իրանի հետ սահմանից մինչև Տեղ գյուղ»,-ասաց Իոաննիսյանը՝ հավելելով, որ այս ամենը իրեն հիմք է տալիս կարծելու, որ հենց այդ հանգամանքով էր պայմանավորված և նախապես պլանավորված, որ Տեղ գյուղից ավելի հյուսիս ադրբեջանցիները պետք է առաջ գային։ «Տեղ գյուղից դեպի հյուսիս արդեն Լաչին միջանցքն է, ապա սկսվում է Խոզնավարը, Սև լիճը։ Այստեղ հստակ կապ կա։ Ամեն ինչ արդեն շատ ակնհայտ է։ Երբ դեկտեմբերին ստորագրվեց գաղտնի համաձայնությունը, որը մինչև այսօր բոլորը հերքում են, բայց բոլորը գիտեն, որ այդ համաձայնությունը կա և ըստ որի Հայաստանի զորքերը նաև Կուբաթլուի ուղղությամբ պետք է հետ գային։ Հենց դրա սահմաններում էլ որոշվել է, որ ռուս սահմանապահները այդ հատվածում պետք է դիրքեր ունենան։ Բայց նորից եմ ասում՝ ինչու հենց այնտեղ։ Ես խորին վստահություն ունեմ, որ Ադրբեջանի առաջ գալը Ռուսաստանի պատվերով է։ Դա ակնհայտ է ու արդեն պարզ էր, որ դեռ այն ժամանակ էր որոշված այս ամենը։ Ենթադրում եմ, որ ռուս սահմանապահները սկզբում չեն համաձայնել սահմանի ամբողջ երկայնքով կանգնել, որպեսզի հիմա Ադրբեջանը առաջ գալու հնարավորություն ունենար և հիմա իրենք նման քայլ անեին»,-ասաց Իոաննիսյանը՝ կրկին հավելելով, որ իրավական առումով կառավարության որոշումը վիճելի է և խիստ անհասկանալի, քանի որ պարզ չէ, թե ո՞րն է ռուս սահմանապահների մանդատը, ի՞նչ պարտականություններ ունեն նրանք սահմանային այդ հատվածում և ինչի՞ համար իրենք պետք է այդտեղ տեղակայվեն։
Անդրադառնալով կառավարության որոշման հիմնավորմանը, ըստ որի 2020-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ պայմանավորված անհրաժեշտություն է առաջացել ամրացնել ՀՀ հարավարևելյան սահմանները, որի նպատակով էլ առանձնացվել են համապատասխան հողամասեր, Իոաննիսյանը նկատեց, որ դա սուտ է, քանի որ նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրով Կուբաթլուի և Զանգելանի շրջաններում հայկական զորքերը չպետք է տեղաշարժվեին, որևէ խոսք չկա այդ համաձայնագրում Կուբաթլուի և Զանգելանի մասին.«Դա նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրով չէր նախատեսվում։ Դա դեկտեմբերի գաղտնի պայմանագրով է եղել։ Բայց կրկնում եմ, պետք է հստակեցնել, թե որն է ռուս սահմանապահների մանդատը Սյունիքում, որտե՞ղ է դա գրված, 92 թվականի պես պետք է դրա համար լինի միջպետական պայմանագիր։ Իսկ միջպետական պայմանագիրը ստորագրվել է 1992 թվականին, գործում է առ այսօր և որևէ բան առ այսօր չի փոփոխվել։ Իսկ այդ պայմանագիրը վերաբերում է բացառապես Իրանի և Թուրքիայի հետ սահմանին։ Իսկ սահմանային այդ հատվածում Ադրբեջանն է»,-ասաց Իոաննիսյանը։
Մեր դիտարկմանը՝ կառավարության ենթակայության տակ գտնվող այդ հողամասերը Ռուսաստանի անվտանգության դաշնային ծառայության՝ ՀՀ-ում տեղակայված սահմանապահ վարչությանը փոխանցելուց հետո ռուսական կողմը ինչ լիազորություններ ունի դրանց նկատմամբ, Իոաննիսյանը պատասխանեց, որ ոչ մի լիազորություն, քանի որ դրա վերաբերյալ որևէ միջազգային պայմանագիր չկա։