Հայաստանը կօգտագործի բոլոր հնարավորությունները, այդ թվում միջազգային հարթակների, որպեսզի լուծի սահմանային խնդիրներն ու գերեվարված հայ զինծառայողների վերադարձի հարցը, անդրադառնալով Գեղարքունիքի ուղղությամբ մայիսի 27-ին տեղի ունեցած միջադեպին հայտարարել է վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանը կառավարության նիստում: Միջազգային հարթակների շարքում ներառվո՞ւմ է ՄԱԿ ԱԽ դիմելու և խնդիրը այդ տիրույթ տեղափոխելու հնարավորությունը: Նախօրեին Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ Հայաստանը կարող է դիտարկել նաև այդ հնարավորությունը, եթե չաշխատի ՀԱՊԿ և հայ-ռուսական փոխօգնության մեխանիզմը: Այդ մեխանիզմը ներկայումս չի աշխատում, կամ համենայնդեպս առկա իրավիճակի հանգուցալուծման առումով չի նկատվում դրա աշխատանքի որևէ էական արդյունք: Ավելին, նկատվում է, որ անգամ այդ մեխանիզմին Հայաստանի բաց հղումների պարագայում, Ադրբեջանը ոչ միայն չի զսպվում, այլ ըստ էության անում է նորանոր սադրանքներ: Հետևաբար, Հայաստանը դեռ որքա՞ն պետք է սպասի ՄԱԿ ԱԽ մեխանիզմի գործարկման հարցում:
Եվ ինչո՞ւ է Հայաստանը դիտարկում ՄԱԿ ԱԽ տարբերակը, ոչ թե ՀԱՊԿ և հայ-ռուսական տարբերակին այսպես ասած զուգահեռ, այլ դրա փոխարեն՝ եթե այն չաշխատի, ապա կդիմենք ՄԱԿ: Իսկ գուցե ՄԱԿ դիմելը ստիպի աշխատել ՀԱՊԿ և հայ-ռուսական փոխօգնության մեխանիզմներին: Թե՞ Հայաստանին այդ հարցում կաշկանդում է Ռուսաստանի դժգոհությունը, որը ՄԱԿ ԱԽ-ում քննարկման համատեքստում արդեն ստիպված է լինելու խնդիր ունենալ կամ Ադրբեջանի, կամ Հայաստանի հետ՝ դեմ գնալով կամ մեկին, կամ մյուսին: Այլ կերպ ասած, ՄԱԿ ԱԽ ձևաչափը Ռուսաստանին ստիպելու է կամ լինել Հայաստանի դաշնակից, կամ հայտարարել, որ Հայաստանի դաշնակիցը չէ: Իսկ դա արդեն նոր քաղաքական իրավիճակ է, որից Մոսկվան փորձում է խուսափել և գուցե գործադրում իր ազդեցությունը Երևանին այդ քայլից հեռու պահելու համար: Այդ իմաստով, շատ կարևոր է, որպեսզի ՄԱԿ ԱԽ ձևաչափի հարցում Հայաստանի ներքաղաքական դաշտում ձևավորվի կոնսենսուս հիմնական խաղացողների միջև, հիմնական դերակատարների միջև, լինեն նրանք նախկին, ներկա, թե այլ ուժեր: Հենց այդ իմաստով կարևոր է, որպեսզի ՄԱԿ ԱԽ դիմելը դիտարկվի և կառուցվի ոչ թե ՀԱՊԿ և հայ-ռուսական մեխանիզմի փոխարեն, այլ ի լրումն դրա, հենց այդ մեխանիզմին օգտակար լինելու ձևակերպումով: Դա ոչ միայն պետք է Ռուսաստանում հակադիր տրամադրություն չխթանելու և առիթ չտալու համար, այլ նաև նույն ՄԱԿ ԱԽ-ում Հայաստանի ճկունության դաշտ ապահովելու, որովհետև պատրանք է, թե ՄԱԿ ԱԽ-ում ամեն ինչ ընթանալու է Հայաստանի սցենարով: Այդուհանդերձ, իրական քաղաքականության ռեժիմում թերևս պահաջվում է, որպեսզի Հայաստանի խորհրդարանի արտահերթ ընտրության մասնակից եթե ոչ բոլոր, ապա առնվազն բոլոր նկատելի և առանցքային ուժերը, անկախ քաղաքական բովանդակությունից, հայտարարեն ՄԱԿ ԱԽ մեխանիզմը գործարկելու անհրաժեշտության մասին: Այդպիսով, ի դեպ, նրանք նաև ցույց կտան, թե որքան են առաջնորդվում Հայաստանի շահի ու անվտանգության, և որքան՝ այդ հասկացության վրա ընդամենը քաղաքական «մակաբուծության» նկատառումով: