Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Դմիտրի Պեսկովը հայտարարել է, թե չի կարող ասել ՌԴ նախագահը ստացել է Հայաստանի վարչապետի նամակը՝ փոխօգնության պայմանագրի վերաբերյալ, թե ոչ: Ինչ խոսք, նամակն այսպես, թե այնպես Պուտինին կհասնի, սակայն առաջին արձագանքն իսկ վկայում է, որ Մոսկվան առնվազն մտածում է, թե ինչպես արձագանքի փոխօգնության նամակին: Իհարկե հնարավոր է դիտարկել նաև տարբերակը, որ Մոսկվայի արձագանքը կախված է այն բանից, թե Բաքուն որքան արագ կհեռացնի ստորաբաժանումները Հայաստանի սահմանից: Չենք կարող բացառել, որ Մոսկվան ձեռնպահ է մնում այդ հարցում այնպիսի քայլերից, որոնք կստեղծեն ավելորդ լարվածություն իր ու Բաքվի միջև: Ամբողջ հարցն այն է սակայն, որ եթե Արցախի հարցում Մոսկվան իր լղոզված, թեև միանգամայն հասկանալի և «կոմպլեմենտար» կոնկրետ պահվածքը բացատրում էր իբրև թե միջազգային իրավունքն Ադրբեջանի կողմը լինելով, այսօր նույն կոնկրետությամբ չի խոսում, որ այժմ միջազգային իրավունքը Հայաստանի կողմն է, և Հայաստանի կողմն է հայ-ռուսական ռազմական փոխօգնության և ՀԱՊԿ իրավունքը: Եվ արդեն իսկ այս օրերի այդ պահվածքը կասկած չի թողնում, որ Ֆրանսիան՝ ՄԱԿ մանդատի ներքո իր ռազմական օգնության պատրաստակամությամբ, Հայաստանի համար թերևս չունի այլընտրանք:
Սա անշուշտ չի նշանակում, որ մենք վաղը խզում ենք պայմանագրերը Ռուսաստանի և ՀԱՊԿ-ի հետ ու անցնում Ֆրանսիայի հետ պայմանագիր կնքելուն: Սա ընդհանրապես չի նշանակում Ֆրանսիայի հարցը դիտարկել ի փոխարինում Ռուսաստանի: Ֆրանսիայի հարցը պետք է դիտարկել ի համալրում Ռուսաստանի ռազմական ներկայության, որպես Հայաստանի ռազմա-քաղաքական անվտանգային համակարգի այլընտրանքային համալրում: Ընդ որում, սա արդեն խոսակցություն է ոչ միայն կոնկրետ իրավիճակի մասին, այլ ռազմավարական հեռանկարի, որովհետև կոնկրետ իրավիճակները, ինչպես արցախյան 44-օրյա պատերազմը ցույց տվեց, լինում են էապես տարբեր, բայց «դաշնակցի» պահվածքը դրանից չի տարբերվում որևէ կերպ: Հետևաբար անկասկած է, որ չի էլ տարբերվելու: Մյուս կողմից, Հայաստանը որևէ կերպ չի դնում ադրբեջանա-ռուսական հարաբերությանը հարվածելու կամ խանգարելու խնդիր: Հայաստանը լիարժեք իրավունք ունի դաշնակից Ռուսաստանի առաջ դնել հայ-ֆրանսիական հարաբերությանը չխանգարելու հարց, որովհետև դրա օրակարգում ներկայումս բացառիկ ձևով հստակ դրված են հայկական անվտանգային շահի համար առանցքային խնդիրներ:
