Հայկական Սփյուռքը և հայկական պետականությունը պետք է համատեղեն ջանքը պետականության շահը միջազգային ասպարեզում ձեակերպելու և ներկայացնելու հարցում, այսինքն՝ Հայաստանի միջազգային սուբյեկտության ձևավորման և արեալի ընդլայնման հարցում: Հայաստանի անկախությունից ի վեր՝ 30 տարվա ընթացքում պետք է տեղի ունենար այդ տրանսֆորմացիան, սակայն այդ ժամանակը բաց է թողնվել: Երբ մինչև անկախ Հայաստանի գոյությունը Սփյուռքը իր ներկայիս մեթոդաբանությամբ հետամուտ էր հայկական հարցին, դա լիովին հասկանալի էր, Սփյուռքն այդ միջոցով փորձում էր գործոն լինել միջազգային հարաբերությունների այն համակարգում, որտեղ մյուս խաղացողները հարաբերությունների իրավա-քաղաքական, ռազմա-քաղաքական սուբյեկտներ էին, իսկ հայությունը՝ ոչ:
Արդեն 30 տարի կա հայկական պետականություն, բայց հայկական հարցում գործունեության մեթոդաբանությունը շարունակում է մնալ նույնը, և ավելին՝ ինչ որ տեղերում նույնիսկ որոշակի հակադրության վիճակում հայտնվում պետական շահի և ռազմավարության տեսանկյունից, հաճախ նույնիսկ պետականությունն է անպատեհ կերպով ներքաշվում հին մեթոդաբանության շրջանակ: Վաղուց ժամանակն է մոտեցումների, մտածողության ու պատկերացումների փոփոխության միջոցով գալ մեթոդաբանության և սկզբունքի փոփոխության: Դրա էֆեկտիվությունը շատ արագորեն կսկսի զգացվել ոչ միայն Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցում, այլ մի շարք այլ քաղաքական, տնտեսական և ռազմա-քաղաքական հարցերում, որոնք Հայաստանի պետական շահի և անվտանգության տեսանկյունից տեսանելի ապագայում գուցե առավել կարևոր են: Այսօր սփյուռքի ջանքը պետք է ուղղվի մեկ այլ ճանաչման՝ Արցախի ինքնորոշման իրավունքի, Արցախի կարգավիճակի՝ Հադրութ-Շուշի դեօկուպացիայի հարցի ուղեկցությամբ:
