«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է Միգրացիոն ծառայության պետ Արմեն Ղազարյանը:
– ՌԴ պաշտոնյաների կողմից թվեր են ներկայացվել, որ ՌԴ-ում անօրինական բնակվող 61 հազար ՀՀ քաղաքացու Հայաստան են վերադարձնելու: Մենք ինչպիսի՞ հոսք ենք սպասում առաջիկա ամիսներին, և արդյոք ռուս պաշտոնյաները փորձե՞լ են Ձեզ հետ կապ հաստատել այս խնդրի հետ կապված:
– Սա ՌԴ-ում ներքին գործընթաց է, այսինքն՝ յուրաքանչյուր երկիր ինքն է որոշում իր միգրացիոն քաղաքականությունը, իր միգրացիոն կանոնակարգը: Միակ դաշտը, որտեղ մեր երկրները համաձայնել են համատեղ իրականացնել միգրացիոն կարգավորում, աշխատանքային միգրացիային է առնչվում, որը ծածկում է ԵԱՏՄ-ի մասին համաձայնագիրը: ԵԱՏՄ երկրները ձևավորում են համատեղ աշխատուժի շուկա և, ըստ այդմ, փոխադարձաբար միմյանց երկրների քաղաքացիներից չեն պահանջում աշխատանքի համար թույլտվություն: Բայց այն, ինչ հիմա է տեղի ունենում Ռուսաստանում, աշխատանքային միգրացիային չի առնչվում, այլ առնչվում է անօրինական միգրացիայի կարգավորմանը: ՌԴ մեր գործընկերներն իրականացրել են իրենց ուսումնասիրությունները և պարզել են, թե յուրաքանչյուր երկրի քաղաքացիներից քանիսն են իրենց երկրի տարածքում գտնվում անօրինական կերպով, այսինքն՝ ՌԴ միգրացիոն օրենսդրության խախտմամբ: Այդ խախտումները կարող են տարբեր լինել, բայց իրենք հաշվարկել են, և այդ թիվը հրապարակել է ՌԴ ՆԳ նախարարությունը:
– Այդուհանդերձ, այս խնդրով համատեղ քննարկումներ եղե՞լ են:
– Ինչ վերաբերում է համատեղ քննարկումներին, ապա որոշ ժամանակ առաջ տեղի է ունեցել ԱՊՀ երկրների միգրացիոն մարմինների ղեկավարների խորհրդի հեռավար նիստը, որի ժամանակ այս հարցը քննարկվել է, և եկել ենք եզրահանգման, որ պետք է տարվի տեղեկացման, իրազեկման համապատասխան աշխատանք, որպեսզի քաղաքացիները, որոնք անօրինական կերպով են գտնվում ՌԴ-ում, լքեն այդ երկիրը, այնուհետև օրինական կերպով մուտք գործեն, եթե ցանկանում են կրկին մուտք գործել: Սրան զուգահեռ ՌԴ ՆԳ նախարարությունը օրենսդրական փոփոխությունների փաթեթ է ներկայացրել Պետական դումա, որը էականորեն խստացնում է միգրացիոն օրենսդրությունը: Փաթեթը դեռևս չի ընդունվել, բայց առաջիկայում ամենայն հավանականությամբ կընդունվի: Միակ աշխատանքը, որ մենք կարող ենք այս մասով իրականացնել, իրազեկումն է, որն արվում է:
– Այսինքն՝ եթե այդ մարդիկ վերադառնան Հայաստան, մենք աշխատանք չունեցող քաղաքացիների խնդրի առջև՞ ենք կանգնելու:
– Պարտադիր չէ, որ նրանք լինեն աշխատանքային միգրանտներ: Նրանք անօրինական կերպով ՌԴ տարածքում գտնվողներ են: Այո, մեր միգրացիոն հոսքերի տրամաբանությունից ելնելով կարող ենք եզրակացնել, որ նրանց զգալի մասը կարող են լինել աշխատանքային միգրանտներ, բայց պարտադիր պայման չէ:
– Սա լրացուցիչ դժգոհության ալիք չի՞ բարձրացնի Հայաստանում:
– Ես նմանատիպ վերլուծություններ չեմ կարող անել, դա ավելի շատ գուշակությունների դաշտից է:
– Ամիսներ առաջ Գերմանիայից հայ միգրանտներին վերադարձնելու խնդիր էր ծառացած: Այսօր ո՞ր փուլում են այդ աշխատանքները, ո՞ր երկրներից այդ վտանգը դեռ կա, որ կարող են արտաքսումներ կամ վերադարձումներ լինել:
– Միգրացիոն քաղաքականության ոլորտում խստացումները ամբողջ աշխարհում են ընթանում: Գրեթե բոլոր տեղերում դա տեղի է ունենում: Հաշվի առնելով, ասենք, 2015-2016 թվականներին Եվրոպայում տեղի ունեցած միգրացիոն ճգնաժամը, մենք շատ ավելի խստացրինք միգրացիոն քաղաքականությունը, և եվրոպական բոլոր երկրներն էլ ռեադմիսիոն համաձայնագրերի շրջանակներում փորձում են հետ ուղարկել անօրինական միգրանտներին: ՌԴ-ի հետ ևս մենք ունենք ռեադմիսիոն համաձայնագիր, և ՌԴ-ից ևս ստանում ենք քաղաքացիության ճշգրտման հայցեր: Որպեսզի հարցին պատասխանենք, պետք է տեսնենք, թե որտեղ են ուղղված մեր միգրացիոն հոսքերը: ԵՄ երկրներից հիմնականում դրանք Ֆրանսիան ու Գերմանիան են, իսկ ոչ ԵՄ անդամ երկրներից, բնականաբար, Ռուսաստանը: Սրանք են այն երկրները, որտեղից հիմնականում մեր քաղաքացիները վերադարձվում են:
– ՌԴ-ից մեր քաղաքացիների վերադառնալու հետ կապված կոնկրետ ժամկետներ կա՞ն:
– Ռուսաստանի գործընկերները տեղեկացրել են, որ հունիսի 15-ն է վերջնաժամկետը: Այսինքն՝ մինչև հունիսի 15-ը մենք պետք է իրազեկման աշխատանքներ իրականացնենք, որպեսզի այնտեղ անօրինական գտնվող մեր քաղաքացիները վերադառնան, այնուհետև, եթե կրկին ցանկություն կա մեկնելու, արդեն նոր կանոններով, պահպանելով միգրացիոն օրենսդրության բոլոր պահանջները, կարողանան մեկնել: ԵԱՏՄ պայմանագրի 99-6-98-րդ հոդվածները կարգավորում են միայն աշխատանքային միգրանտների հատվածը, իսկ այն գործընթացը, որ հիմա է տեղի ունենում, այդ երկրում օրինական բնակության հիմքերի ապահովման գործընթացն է: Մեկը մյուսի հետ կապ ունեն, բայց ուղղակիորեն կապված չեն:
