Ռոբերտ Քոչարյանի դեմ մարտիմեկյան քրգործի կարճումը, իհարկե, զարմանալի կամ անսպասելի չէ այն որոշումից հետո, որ օրեր առաջ կայացրեց Սահմանադրական դատարանը՝ 300.1 հոդվածը համարելով հակասահմանադրական: Դրան հաջորդող տրամաբանական որոշումը լինելու էր քրգործի կարճումը: Իրավականորեն ինչ շարունակություն կարող է ունենալ գործընթացը, կասեն իրավաբանները: Կլինի մեղադրանքի վերաորակավորում, նոր մեղադրանքի ներկայացում՝ այլ հատկանիշով, թե՞ նոր քաղաքական իրավիճակում մարտիմեկյան գործը կփոխզիջվի ավելի կարևոր որոշումների կամ համաձայնությունների, որոնք նշանակալի են Հայաստանի պետականության ու անվտանգության հեռանկարների տեսանկյունից: Այդ ամենը գնահատելն իսկապես բարդ է, քանի որ դրա համար պահանջվում է խորհրդապահական տեղեկատվություն, ինչը մեր ձեռքի տակ գոյություն չունի: Առաջիկա զարգացումները թույլ կտան կռահել տեղի ունեցողի տրամաբանությունը հետահայաց, պարզ կլինի ժամանակի ընթացքում: Քաղաքական առումով հետաքրքրության է արժանի այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանի գործի շուրջ տեղի ունեցող զարգացումները փաստորեն ծավալվեցին արտահերթ ընտրության շուրջ քաղաքական համաձայնությանը զուգահեռ, և բավականին արագ:
Ըստ այդմ` հարցերից մեկն այն է, թե արդյո՞ք դա եղել է քաղաքական համաձայնության գործոններից, փոխզիջման առարկաներից, որի շնորհիվ եղել է արտահերթ ընտրության շուրջ համաձայնությունը: Միևնույն ժամանակ, մյուս կարևոր հարցն այն է, թե ինչպիսին է Մոսկվայի դերն այդ գործում: Այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանի գործում Մոսկվան եղել է անմիջականորեն ներգրավված, պարզ էր դեռևս 2018-ի հուլիսին Լավրովի հայտարարությունից, թե Հայաստանի նոր իշխանությունը խոստացել է ձեռք չտալ նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաներին, բայց չի կատարել այդ խոստումը: Հետագայում, իհարկե, եղան բազմաթիվ դրսևորումներ, ընդ որում՝ հակասական, երբ Մոսկվան մեկ հրաժարվում էր Ռոբերտ Քոչարյանից, մեկ ստանձնում նրա պաշտպանական քաղաքական առաքելությունը: Այժմ այդ իմաստով մակընթացության փուլն է՝ արտահերթ ընտրությանն ընդառաջ: Եվ հատկապես ուշադրության է արժանի այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանի գործը կարճվում է նրա մոսկովյան այցին և վաղը Նիկոլ Փաշինյանի Մոսկվա կատարելիք այցին և Պուտինի հետ երկուսի շփումներին զուգահեռ: Միևնույն ժամանակ, ապրիլի 6-ի լրահոսում այդ իմաստով ուշադրության է արժանի մեկ այլ տեղեկություն, որը մնաց փոքր-ինչ ծածկված: Վարչապետ Փաշինյանը ազատել է իր խորհրդականին՝ գեներալ Արշակ Կարապետյանին, որը 2016-ի Ապրիլյան քառօրյայի օրերին ԶՈՒ ԳՇ հետախուզության բաժնի պետն էր և պաշտոնանկ եղավ քառօրյայից հետո: Ամենաուշագրավն այն է, որ նրան պաշտոնանկ անող նախագահ Սերժ Սարգսյանը նույն Կարապետյանին ամիսներ անց նշանակեց Մոսկվայում ՀՀ դեսպանատան ռազմական կցորդ: Եթե Կարապետյանը թերացել էր հետախուզության մեջ, ինչո՞ւ Սերժ Սարգսյանը նրան ազատեց, բայց գործուղեց Մոսկվա: Դա որոշակիորեն դեմա՞րշ էր Ռուսաստանի դեմ, որին Սերժ Սարգսյանը խիստ թափանցիկ ակնարկով մեղադրում էր Ապրիլյան քառօրյայի համար: Եվ ինչո՞ւ Նիկոլ Փաշինյանը վերադարձրեց Կարապետյանին թավշյա հեղափոխությունից հետո՝ նշանակելով խորհրդական: Եվ ամենակարևորը՝ ինչո՞ւ է նա ազատում Կարապետյանին այժմ: Կարապետյանը ինչ-որ միսիա իրականացրել ու ավարտե՞լ է, թե՞ չի իրականացրել միսիան, և այժմ նաև չկա դրա անհրաժեշտությունը՝ իրավիճակ է փոխվել:
Համենայնդեպս, Ապրիլյան քառօրյայից եկող և մարտիմեկյան գործի հետ զուգահեռվող այդ հետագիծը գուցե միայն օրվա լրահոսում չէ, որ ունի մեկտեղում: Եվ ընդհանրապես, Հայաստանի անցնող մոտ երեք տասնամյակում, կամ առաջին հաղթանակին հաջորդած մոտ քառորդդարյա շրջափուլում տեղի ունեցող արտակարգ և ողբերգական իրադարձությունները, թերևս, բավականին շատ են ու մասշտաբային՝ մեկ պետության համեմատաբար կարճ պատմության մեջ առանձին իրողություններ լինելու համար: Ըստ այդմ, այդ ամենը հասկանալու երկար ճանապարհն անցնելու համար Հայաստանի հանրությանը, թերևս, պետք է իրողությունները դիտարկել առավելագույնս լայն համատեքստով և մեծ շրջանակով: Այդ իմաստով, գործը իսկապես ծանր է, բազմակի ծանր, քան կարելի է պատկերացնել որևէ քրգործով դիտարկվող որևէ լուծում: