«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի նախագահ, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանը։
– Պարոն Պողոսյան, մարտի 29-ին Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը ընդունել է Հայաստանի արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանին։ Հանդիպմանը քննարկվել են մի շարք հարցեր` կապված արդարադատության ոլորտում երկու երկրների համագործակցության հետ։ Ձեր կարծիքով՝ կա՞ անհրաժեշտություն քննարկելու և որոշակիացնելու նաև Հայաստանի և Արցախի ինստիտուցիոնալ հարաբերությունները։ Խոսքը պայմանագիր կնքելու մասին է, որի անհրաժեշտությունը Դուք ևս նախկինում տեսնում էիք։
– Այս պահի դրությամբ Ազգային ժողովի կողմից ընդունված հռչակագրերով Հայաստանը հանդիսանում է Արցախի Հանրապետության ու Արցախի Հանրապետության բնակչության անվտանգության երաշխավորը։ Իսկ անվտանգության դաշտի մեջ մտնում է ամեն ինչ։ Ցավոք սրտի, այսօրվա դրությամբ Հայաստանն իր պարտականությունները չի կատարում։ Այնպես որ, այդ այցի շրջանակներում եթե նայենք, ապա պարզապես կարող ենք ասել, որ հաշվետվողականության իմաստով ինչ-որ այց են կատարել, որ հետո ներկայացնեն ու ասեն՝ տեսեք, միայն սոցապ նախարարը չի գնում, նաև արդարադատության նախարարն է գնում։ Այլ պարագայում ես կցանկանայի տեսնել, որ բոլոր մնացած ոլորտներում համագործակցությունն աշխատում է։ Հիմա գնացել երևի ինչ-որ հարցեր են քննարկել, ասում են՝ կան բացված քրեական գործեր, գուցե դրա հետ կապված հարցեր են քննարկվել։ Բայց դժվար է ասել, թե ինչ են քննարկել իրականում։ Ասում են՝ համագործակցություն, բայց համագործակցություն ի՞նչ իմաստով։ Եթե Հայաստանի իշխանությունները չեն օգտագործում Արցախի Հանրապետություն ձևակերպումը, ապա ո՞ւր են գնացել։ Եթե մարդն ասում է, որ Տեղ գյուղից այն կողմ Ադրբեջանն է, արդարադատության նախարարն ո՞ւր է գնացել։ Ինձ հետաքրքրում է՝ արդարադատության նախարարն այսօր կիսո՞ւմ է գործող իշխանությունների մոտեցումները, ի՞նչ է քննարկել։
– Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ ռուս–հայկական համատեղ ռազմական խմբավորումը պետք է դառնա Հայաստանի անվտանգության պաշտպանության գլխավոր գործիքը։ Ըստ Ձեզ՝ կա՞ն արդյոք մտադրություններ Արցախը նույնպես հայ–ռուսական խմբավորման երաշխիքների շրջանակ ներառելու վերաբերյալ։
– Բոլորս գիտենք, որ այսօրվա դրությամբ Արցախի անվտանգությունն ապահովում են Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ ուժերը և Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակը՝ ինչքան որ նրանից մնացել է։ Ոչ մեկի համար էլ գաղտնիք չէ, որ Հայաստանում տարածվում են այն մոտեցումները, որ մեր տղաները չպետք է գնան Արցախ, զորակոչն այնտեղ չի արվում, այնտեղից էլ ով գալիս է արձակուրդ, այլևս չի վերադառնում։ Ուրեմն ինչի՞ հաշվին ենք երաշխավոր լինելու՝ բացի սոցիալական գումարներից։ Ինձ շատ հետաքրքիր է՝ քննարկե՞լ են արդյոք օկուպացված տարածքների իրավական կարգավիճակը, սեփականության իրավունքը ո՞նց են պաշտպանելու, Հայաստանը դա ո՞նց է անելու, օկուպացված տարածքներից տեղահանվածների իրավունքները ո՞նց են պաշտպանելու։ Այն մարդիկ, որոնք Հայաստանում են հաստատվել, փախստականի կարգավիճակ ստանալո՞ւ են, քննարկե՞լ են այդտեսակ հարցեր։ Ինձ հետաքրքրում է՝ արդյոք ՀՀ արդարադատության նախարարությունը կստանձնի՞ պարտականություն բարձրաձայնելու Արցախի Հանրապետության բոլոր խնդիրները միջազգային ատյաններում ու դրա հետ միասին նպաստի ադրբեջանական օկուպացիայի մասին օրենքի ընդունմանը Արցախի Ազգային ժողովի կողմից։ Եթե կօժանդակի, փորձագետներ կուղարկի, որ աշխատանք տանեն, միգուցե կարող ենք ասել, որ ինչ-որ գործողություններ արվում են։ Այլ պարագայում անիմաստ է դա ասել։