«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Արցախի ԱԺ «Միասնական հայրենիք» խմբակցության ղեկավար, Արցախում «Լեզվի մասին» օրենքի փոփոխության հեղինակներից Գագիկ Բաղունցը։
– Պարոն Բաղունց, Արցախի համալսարանի մի քանի դասախոսներ կոչ են արել նախագծի հեղինակներին հրաժարվել այդ գաղափարից։ Հնարավո՞ր է՝ հրաժարվեք ռուսերենին պաշտոնական լեզվի կարգավիճակ տալու օրենսդրական նախաձեռնությունից։
– Մենք անկախությունից երբեք չենք հրաժարվելու, ոչ էլ մեր ընդունած որոշումներից, այդպիսի բնավորություն չունենք: Բայց մենք իրենց կարծիքն անպայման նկատի ենք առնելու, իրենց հետ հանդիպում ենք կազմակերպելու, ինչպես երեկ ԱԺ-ում լսումներ կազմակերպեցինք, քննարկեցինք այդ հարցը, հասարակության տարբեր շերտերի կարծիքը լսեցինք: Այսօր հարցը քննարկման փուլում է գտնվում, սպասում ենք նաև կառավարության մոտեցումներին: Որոշակի փոփոխություններ լինելու են, բայց մենք, խոր մտածելով՝ այս տարբերակի կողմնակիցն ենք և փորձելու ենք հստակեցնել, ձևակերպել ու օրենքի տեսքով ուժի մեջ մտցնել:
– Այսինքն՝ չեք հրաժարվի այս նախագծից, միայն որոշակի փոփոխություննե՞ր են հնարավոր:
– Գիտեք, ես կյանքում ոչ մի անգամ 100-տոկոսանոց երաշխիք որևէ բանի չեմ տալիս, բայց դա մեր սկզբունքային դիրքորոշումն է, և մենք փորձելու ենք մեր տեսակետը պաշտպանել մինչև վերջ:
– Հնարավոր չէ՞ր առանց ռուսերենին պաշտոնական կարգավիճակ տալու շարունակել գործել՝ հաշվի առնելով, որ լրջագույն դժգոհություններ կան այդ կապակցությամբ:
– Մենք այդ լրջագույն դժգոհողների մի մասի հետ արդեն քննարկել ենք այդ հարցերը, և հավաստիացնում եմ, որ մեծամասնությունը մեր հիմնավորումներն ընդունում է և իրենց լրջագույն դժգոհություններից հրաժարվում: Որևէ մեկը չի ասում, որ հայերենի նկատմամբ ոտնձգություն է տեղի ունենում, ավելին՝ հայերենն իր գերակայությունը պահպանելու է բոլոր ոլորտներում, պարզապես ռուսերենի օգտագործման խնդիր կա տարբեր ոլորտներում, որը կնպաստի մեր համագործակցությանը ՌԴ ներկայացուցիչների հետ թե՛ քաղաքական, թե՛ ռազմական, նաև կրթական, գիտատեխնիկական համագործակցության մասին է խոսք գնալու։ Մենք բազմիցս ասել ենք, որ մենք պետք է իմանանք, թե ով է մեր ընկերը, ով է մեր ձգտումներին սատարողը և ով է մեր թշնամին։ Մենք այդ տեսանկյունից ենք հարցին մոտենում, և մենք այս պահի խնդիր չենք լուծում, այլ ռազմավարական մոտեցում ենք ցուցաբերում, հասկանում ենք, որ այս քայլերը հիմնավորված են, և այս քայլերը պետք է արվեն, որքան էլ ցավալի լինի։ Ես երկու պատերազմին էլ մասնակցել եմ, ղարաբաղյան առաջին պատերազմի ժամանակ գունդ եմ ղեկավարել և հպարտ եմ, որ մենք կարողացել ենք սեփական ուժերով, ռուսական սպառազինության օգնությամբ ինքներս կարողացել ենք պաշտպանել մեր երկրի տարածքները։ Այսօր որքան էլ ցավալի է, բայց փաստ է, որ մենք սեփական ուժերով չենք կարողացել պաշտպանել մեր 12000 տարածքը, և սա փաստ է, որից որևէ կերպ չենք կարող խուսափել։ Եվ նման հարցերը մենք պետք է առանց փակագծերը բացելու հասկանանք, որ բոլոր քայլերը ընդհանուր շղթայի օղակներ են, որոնք, որքան էլ հպարտ հայի համար անընդունելի թվան, բայց մենք այդ քայլերին գոնե ժամանակավոր պետք է գնանք։ Ես տարբեր հարթակներում բազմաթիվ օրինակներ եմ բերում․ նույն գեներալ Կուտոզովը 1812 թվականին Մոսկվան հանձնել է ֆրանսիացիներին, բայց հետագայում և՛ Մոսկվան է վերադարձրել, և՛ գրեթե Փարիզ հասել։ Այսինքն՝ նման ժամանակավոր զիջումներ միշտ էլ պատմության ընթացքում եղել են, և պետք չէ վախենալ, շատ մտահոգվել։ Հայերենը մնալու է մեր սրբությունը, և որևէ մեկը չփորձի ներկայացնել մեզ, որ մենք հրաժարվում ենք հայերենից, ո՛չ, պարզապես ռուսերենը այն լեզուն է, որ մեզ հնարավորություն է տալու անմիջական համագործակցության ՌԴ-ի և այլ պետությունների հետ։
– ՌԴ-ից նման պահանջ հնչե՞լ է, թե՞ սա ձեր նախաձեռնությունն է։
– Ոչ մի պարտադրանք կամ թելադրանք չի եղել, սա մեր պատկերացումն է Արցախն այս խորագույն ճգնաժամից հանելու, ճանապարհային քարտեզի մի հատվածն է, և կարծում եմ, մոտ ժամանակներս համագործակցության արդյունքները կվկայակոչեն այն մասին, որ մենք ճիշտ ճանապարհին ենք։ Մենք այս քայլին գնում ենք, որ հնարավորինս արագ հաղթահարենք լրջագույն պրոբլեմները և՛ քաղաքական, և՛ ռազմական, և՛ այլ ոլորտներում։
– Կառավարությունը դրական եզրակացություն կտա՞ նախագծին։
– Չփորձեմ հայտարարություններ անել, բայց այս հարցը քննարկել եմ և՛ նախագահի, և՛ ԱԽ քարտուղար Վիտալի Բալասանյանի հետ, հակազդեցություն նրանց կողմից չի լինի, կառավարության հետ էլ պայմանավորվել ենք՝ մինչև շաբաթվա վերջ ձևակերպելու են իրենց մոտեցումները, հանդիպելու ենք իրենց ներկայացուցիչների հետ։