«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է պոլսահայ քաղաքական գործիչ Գայուշ Չալըքման-Գավրիլոֆը:
– Թուրքիայի ԱԳ նախարարը դատապարտել է Հայաստանում ռազմական հեղաշրջման փորձը: Այս հայտարարությամբ Թուրքիան ի՞նչ խնդիր է լուծում:
– Քանի որ Թուրքիան ժամանակին տուժել է զինվորականների, բանակի բռնություններից, այդ երկրում 3-4 անգամ զինվորականությունը վերցրել է իշխանությունը, դրա համար իրենք շատ դեմ են նման զարգացումներին՝ որտեղ էլ դա լինի: Իրենք էլ վախ ունեն, որ ամեն վայրկյան Թուրքիայում բանակը կարող է դեմ դուրս գալ և վերցնել իշխանությունը: Իմ կարծիքով՝ իրենց ընդհանրապես չի հետաքրքրում, թե Հայաստանում ինչ է տեղի ունենում, ուղղակի դա իրենց վախի դրսևորումն է:
– Հայաստանում տեսակետ կա, որ այսպիսի հայտարարություն տարածելով Թուրքիան նպատակ է հետապնդում Հայաստանում կասկած տարածել, որ Թուրքիան պաշտպանում է Հայաստանի իշխանությանը, ինչը իշխանության դեմ արտահայտվողների մի մասի համար իշխանությանը վարկաբեկելու գործիք կդառնա։ Կիսո՞ւմ եք այս մոտեցումը:
– Ոչ, համաձայն չեմ, Թուրքիային իր ունեցած փորձն է ստիպում այդպիսի հայտարարություն անել: Ուղղակի զինվորականների իշխանության գալուն դեմ լինելն է ստիպել նման բան հայտարարել:
– Ամեն դեպքում, ինչո՞ւ էր պետք Թուրքիային ընդհանրապես հայտարարություն անել Հայաստանի հետ կապված:
– Նախևառաջ, հարևան երկիր է: Քանի որ իրենց տեսակետով Հայաստանը ծնկի իջած է հիմա, իրենց համար վտանգ չի ներկայացնում, ուզած բանը կարող են բանեցնել Հայաստանի նկատմամբ: Հայաստանի մասին կարող են հանգիստ խոսել, նույնիսկ սահմանները բացելու մասին են խոսում: Հուսամ՝ Հայաստանը գոնե այդ հարցում մի քիչ խելացի կլինի և չի բացի սահմանը: Նման դեպքում Թուրքիան Հայաստանի վրա խոսելու իրավունք կունենա: Այս պահին Թուրքիան Հայաստանից այլևս վտանգ չի տեսնում և կարող է բացել սահմանը, որովհետև Հայաստանը հիմա իր ոտքի տակ է:
– Արցախյան վերջին պատերազմում հստակ էին Թուրքիայի դիրքորոշումն ու գործողությունները, որոնք բացահայտ պատերազմի մեջ էին մտել Հայաստանի դեմ:
– Այստեղ վերաբերմունքի հարց չէ, Թուրքիան այս պատերազմում միակ ուժն էր, որ Հայաստանի դեմ էր դուրս եկել: Ադրբեջանի բանակն ի՞նչ էր, այն ամբողջությամբ թուրքերից էր կազմված: Մի կողմից՝ Թուրքիայի կողմից Սիրիայից բերված վարձկաններն էին, մյուս կողմից՝ թուրքական բանակի պրոֆեսիոնալ զինվորները: Դա ամբողջությամբ թուրքերի կողմից կազմված բանակ էր, այսինքն՝ Հայաստանի դեմ պատերազմող միակ կողմը հենց Թուրքիան էր, նա երրորդ կողմը չէր:
– Նախօրեին նաև Կարո Փայլանն էր անդրադարձել Հայաստանում տեղի ունեցող իրադարձություններին՝ դատապարտելով Հայաստանում հեղաշրջման փորձը: Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում ՀՀ-ում տեղի ունեցող իրադարձությունները:
– Անշուշտ, զինվորականությունը չպետք է խառնվեր քաղաքական հարցերին: Անշուշտ, պետք է հանգիստ թողնեն վարչապետին ու կառավարությանը, բայց ակնհայտ է, որ դա մեր ձեռքը չէ, ակնհայտ է, որ Ռուսաստանն ինչ ուզի, դա է լինելու, եթե ժողովուրդը խելացի չլինի: Ամեն տեղ էլ նույնն է, պետք է ժողովուրդը խելացի լինի և հստակ տեսնի, թե ինչ է իրեն պետք: Եթե կարծում է, որ իրեն անկախություն է պետք, ապա պետք է իր դիրքում ամուր մնա: Եթե նպատակը ուրիշի լծի տակ մտնելն է, ապա խնդրեմ, թող Քոչարյանին բերեն, թող Սերժ Սարգսյանին բերեն, քամվենք, պրծնենք: Կամ պետք է ուրիշի լծի տակ սպառվենք, վերջանանք, Հայաստանից բան չմնա, կամ պետք է ոտքի կանգնենք և կանգնենք մեր երկու ոտքերի վրա ամուր: Բոլոր դեպքերում, իմ համոզմամբ, Հայաստանը արտահերթ ընտրությունների պետք է գնա: