«Առաջին լրատվական»-ի հարցերին պատասխանել է Արցախի ԱԺ պատգամավոր Գեղամ Ստեփանյանը:
– Արցախի մի քանի պատգամավորներ հանդես են եկել օրենսդրական նախաձեռնությամբ, որով առաջարկում են ռուսերենն Արցախում դարձնել պաշտոնական լեզու: Դուք հայտարարություն էիք տարածել՝ նշելով, որ Լեզվի մասին օրենքը չի կարող փոփոխվել առանց հանրության իրական համաձայնության։ Ի՞նչ քայլեր եք պատրաստվում ձեռնարկել։
– Նախ պետք է պատգամավորներն ու հանրությունը ծանոթանան այդ օրենքի նախագծին: Այսինքն՝ նախագիծը պետք է դրվի հանրային քննարկման:
Գործընթացը տարբեր ձևաչափերով կարող է լինել: Դրա համար և խորհրդարանական լսումների ֆորմատ կա, և առհասարակ նախաձեռնողները թեմայի շուրջ կարող են տարբեր հարթակներ ստեղծել և հանրային քննարկումներ կազմակերպել: Անպայման չի, որ դա կանոնակարգված լինի այդ ֆորմատով: Ես, օրինակ, նշել եմ, որ պետք է պրոֆեսորադասախոսական անձնակազմի, ուսուցչական կոլեկտիվների, հասարակական ակտիվիստների, երիտասարդության, ուսանողության շրջանում թեման քննարկվի:
– Մինչ օրս որևէ խնդիր չի եղել Արցախում ռուսաց լեզվի հետ կապված, յուրաքանչյուր արցախցի շատ լավ տիրապետում է ռուսերենին, ու հիմա փորձելով պաշտոնական լեզվի կարգավիճակ տալ՝ սրանով ի՞նչ խնդիր են լուծում:
– Այստեղ նախկինում բնակչության ռուսերենին տիրապետելու հարցի հետ զուգահեռներ անցկացնելն այնքան էլ տրամաբանական չէ: Ինչ վերաբերում է նրան, թե ինչ խնդիր են ուզում լուծել, ապա կարծում եմ՝ ճիշտը նախագծի համահեղինակներին հարցնելն է:
– Հնարավոր համարո՞ւմ եք, որ այստեղ եղել է ռուսական կողմի ճնշումը:
– Որևէ ճնշման մասին խոսելը չեմ կարծում, թե տեղին է այս պարագայում, բայց թե կոնկրետ ինչ իմաստ է դրված դրա տակ, ինչ նպատակ է հետապնդում՝ դա կարող են հստակ ասել օրենքի նախագիծ մշակողները: Օրենքի նախագիծը դեռ նոր է մտել շրջանառության մեջ և դեռ երկար է մնալու շրջանառության մեջ: Կարծում եմ՝ ավելի հանգամանալից ձեր հարցերի պատասխանը հենց առաջին իսկ քննարկումներից հետո կարող ենք տալ՝ և՛ ես, և՛ համահեղինակները:
– Արցախի ԱԳ նախարարը հայտարարել է, թե նորմալ է, որ ռուսաց լեզվին պաշտոնական կարգավիճակ տրվի, ավելին՝ ասել է, որ դա պետք է դեռ 1990-ականներին արվեր: Դուք այստեղ վտանգներ չե՞ք տեսնում, որ Արցախը կորցնում է իր սուվերենությունը:
– Ես չեմ տեսել ԱԳ նախարարի այդ հայտարարությունը: Այս փուլում իմ դիտարկումը հետևյալն է. նախագիծը դրվել է շրջանառության մեջ և ոչ միանշանակ արձագանք է ստացել հանրության կողմից: Դա տրամաբանորեն ենթադրում է, որ պետք է քննարկումներ կազմակերպվեն: Ես այսօր բոլոր համահեղինակների հետ խոսել եմ, և բոլորը կիսել են իմ կարծիքը, որ անհրաժեշտություն կա տարբեր լայն հարթակներում քննարկում կազմակերպելու: Այդ քննարկումների ժամանակ բոլոր հարցերի, մտահոգությունների մասին կխոսվի, շատ բան կպարզվի:
– Պատերազմից հետո ստեղծված նոր իրողությունները կարո՞ղ էին հիմա այսպիսի փոփոխության պատճառ լինել: Նախագծի հեղինակներն, օրինակ, որպես փաստարկ բերում են ռուս խաղաղապահների առկայության գործոնը:
– Իհարկե, ռուս խաղաղապահների գործոնը հենց պատճառներից մեկն է այդ նախաձեռնության:
– Ե՞րբ եք պատրաստվում համահեղինակների հետ հանդիպել, կյանքի կոչել քննարկումները:
– Հանդիպումներ նախաձեռնելու, քննարկումները կյանքի կոչելու իրավասությունը պատկանում է համահեղինակներին:
– Իսկ հնարավո՞ր է, որ ձեր խմբակցությունը դեմ լինի նման նախագծի ընդունմանը:
– Այս պահին չեմ կարող ասել, դեռ քննարկում չենք ունեցել այդ թեմայով: Քննարկում կունենանք, որից հետո, իհարկե, մեր դիրքորոշումը կհայտնենք:
