«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է իրանագետ Արմեն Վարդանյանը։
– Պարոն Վարդանյան, Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանին հայտարարել է, որ Թեհրանը մտադիր է ԵԱՏՄ-ում իր ներկայությունը մշտական դարձնել։ Այս հեռանկարն ինչքանո՞վ է ձեռնտու Հայաստանին։
– Եթե Իրանը դառնա ԵԱՏՄ անդամ, միանշանակ օգտակար կլինի. ապրանքներ ներմուծելու և արտահանելու որևէ տեսակի խոչընդոտ չի լինի։ Կարելի է ասել, բաց սահման կունենանք Իրանի հետ տնտեսական առումով։ Բայց խիստ կասկածում եմ, որ Իրանը դառնա ԵԱՏՄ անդամ։ Այդ պետությունը կառույցներ մտնելու առումով շատ զգույշ է։ Մանավանդ Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական դոմինանտությամբ կառույցում Իրանը դժվար մշտական անդամ դառնա։ Ամենայն հավանականությամբ փորձ է արվում որոշ արտոնություններ պոկել Ռուսաստանից ու ԵԱՏՄ-ից, բայց ամբողջությամբ մտնել ԵԱՏՄ՝ չեմ կարծում։
Հնարավոր է ազատ առևտրի գոտի ունենա մշտական հիմունքներով, ավելի բարելավված պայմաններով։ Բայց ԵԱՏՄ-ի ամբողջական անդամակցության հետ կապված Իրանի պարագայում ես կասկածներ ունեմ։
– Իսկ քաղաքական իմաստով նման հնարավորությունը ի՞նչ նշանակություն կունենա մեզ համար, մի բարեկամ երկի՞ր ձեռք կբերենք այդ ակումբում։
– ԵԱՏՄ-ն ավելի շատ տնտեսական կառույց է, քան քաղաքական։ Քաղաքական առումով չեմ կարծում, թե շատ բան փոխվի։ Հայ-իրանական հարաբերությունները նույնը կմնան։
– Ազգային ժողովի նախագահ Արարատ Միրզոյանը հանդիպել է Հայաստանում Իրանի դեսպանի հետ և հայտարարել, որ Թեհրանը չի կարող ձեռնպահ մնալ Արցախի հարցում դիրքորոշում արտահայտելուց։ Ձեր կարծիքով՝ ինչպիսի՞ն կլինի Իրանի դիրքորոշումն առաջիկայում։
– Իրանը միշտ էլ իր դիրքորոշումն արտահայտել է, ու զարմանալի է Արարատ Միրզոյանի այդ հայտարարությունը։ Իրանը միշտ էլ հայտարարել է, որ կոնֆլիկտը պետք է լուծվի խաղաղ ճանապարհով։ Միգուցե այս իրադարձություններից հետո ՀՀ իշխանություններն ինչ-որ ակնկալիք ունեն։ Բայց ընդհանուր առմամբ Իրանը միշտ էլ կողմնակից է եղել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում կոնֆլիկտի խաղաղ կարգավորմանը։
– Մեծ հաշվով, ստացվում է՝ չեզոք դիրքորոշում։
– Այո, նեյտրալ դիրքորոշում ունի։ Չնայած ազատագրված տարածքների հետ կապված՝ ինքն էլ Ռուսաստանի ու այլ երկրների հետ միասին համարում է, որ դրանք պետք է հանձնվեին Ադրբեջանին։ Բայց բուն կոնֆիկտի լուծման հետ կապված՝ նրանք միշտ էլ նշել են, որ այն պետք է կարգավորվի խաղաղ ճանապարհով։