Կառավարությունն ԱԺ է ուղարկել «Դատական օրենսգիրք սահմանադրական օրենքում» փոփոխությունների օրինագիծը, որով քրեական գործեր քննող դատավորների համար 2 նոր մասնագիտացում է կիրառվելու՝ մինչդատական վարույթի նկատմամբ վերահսկողության և կոռուպցիոն բնույթի հանցագործությունների քննությամբ զբաղվող դատավորներ։ Դատավորներն անցնելու են բարեվարքության ստուգում, ԲԴԽ-ի կողմից ընտրվելու և ուսուցանվելու են, ապա նշանակվեն։
Դեռևս կառավարությունում այս նախագծի քննարկման ժամանակ արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանն ասաց, որ դատական իշխանության վիճակագրական տվյալները փաստում են, որ քրեական մասնագիտացման դատավորները քննում են նաև այնպիսի գործեր, որոնք վերաբերում են մինչդատական վարույթի նկատմամբ վերահսկողությանը, կալանքի միջնորդություններ, խուզարկության թույլտվության միջնորդություններ, որոնք իրարից էապես տարբերվում են։ «Մենք կարծում ենք, որ մինչդատական վարույթների նկատմամբ դատական վերահսկողություն իրականացնող մասնագիտացումը անհրաժեշտություն է նմանատիպ միջնորդությունների քննության արդյունավետությունը բարձրացնելու տեսանկյունից։ Եվ մեր հակակոռուպցիոն ռազմավարությունից բխում է նաև, որ պետք է ներդրվեր մասնագիտացում կոռուպցիոն հանցագործությունների քննության մասով, կրկին դրանց քննության արդյունավետությունն ու որակը բարձրացնելու նպատակով»,- դեռևս կառավարության նիստում ասել էր նախարարը։
Փաստաբան Գևորգ Գյոզալյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում ասաց, որ ընդհանրապես դրական է վերաբերում մասնագիտացված դատարանների ստեղծմանը, բայց ներկա դատական համակարգի ու Հայաստանի տնտեսության պարագայում սա կարող է դիտվել որպես ավելորդ ճոխություն։ «Ես ողջունում եմ մասնագիտացված դատարանները։ Ինչքան շատ մասնագիտացված դատարան, այնքան հավանականությունը մեծ է, որ գործերը կքննվեն պրոֆեսիոնալ մակարդակում, բայց հիմա, ես կարծում եմ, որ սա ճոխություն է, որովհետև հասարակությունը առանց այդ էլ հարկերի տակ ճգնում է։ Այսպիսով լրացուցիչ բեռ է դրվում հարկատուների վրա միայն այն բանի համար, որ մենք չունենք պրոֆեսիոնալ դատարաններ։ Կարելի է քրեական մասնագիտացված դատավորներից, որոնք որ լավը չեն, պրոֆեսիոնալ չեն, ձերբազատվել ու բերել պրոֆեսիոնալների, որոնք կարող են գալ ու գործերը քննել պրոֆեսիոնալ մակարդակում։ Հարկ չկա գնալ նոր դատավորներ բերել ու միաժամանակ վճարել այն ոչ պրոֆեսիոնալներին արդարադատություն չիրականացնելու համար։ Այս կոնտեքստում սա ինձ մտահոգում է, բայց եթե կտրվենք հայկական իրականությունից, ապա մասնագիտացված դատարանները, ամեն դեպում, ողջունելի են»,- ընդգծեց փաստաբանը։
Մեր զրուցակցի խոսքերով, եթե շարունակում ենք մնալ հայաստանյան իրականության մեջ, ապա սա կարող է դիտվել ընդամենը որպես կոսմետիկ փոփոխություն, քանի որ, եթե առանձնացվում են մինչդատական վարույթն ու կոռուպցիոն գործերը և մնացած քրեաիրավական գործերով դատավորները թողնվում են ոչ պրոֆեսիոնալների հույսին, ապա մեծ ակնկալիքներ ունենալ չի կարելի։ Ավելին, Գյոզալյանի խոսքերով՝ մեծ անջրպետ է առաջանալու։ Օրինակ՝ այս գործերը, որոնք պետությունը կհամարի կարևոր, դրանք կքննվեն բարձր պրոֆեսիոնալիզմով, իսկ մնացած գործերը կմնան ոչ պրոֆեսիոնալների ձեռքին. «Հայկական իրականության մեջ, բոլոր դեպքերում, դատական բարեփոխումները պետք է իրականացվեին, և ենթաճյուղեր չպետք է ստեղծվեին։ Երբ պետությունը քրեական արդարադատության մասով իր առաջ դրված խնդիրը գոնե կարողանար իրականացնել, ապա սրա կարիքը չէր լինի։ Սա լավագույնս ցույց է տալիս 2.5 տարվա բացթողումը, երբ որևէ բան չի արվել, և հիմա հապշտապ փորձում են խնդիրներ լուծել, որովհետև վերջին զարգացումները, հայտարարությունները իրենց հուշեցին, որ խնդիր ունեն։ Բայց ես կարծում եմ՝ հապճեպ լուծումները ճիշտ չեն»,- նկատեց Գյոզալյանը։
Ամեն դեպքում փաստաբանը համակարծիք չէ, որ այս փոփոխությամբ իշխանությունը կվերցնի դատարանները, ճնշում կգործադրի դատարանների, դատավորների վրա, քանի որ, Գյոզալյանի խոսքերով, իշխանությունը եթե կարողանար դատարանները իրենով անել, հիմա արել էր արդեն։ Եվ հետո, նրա դիտարկմամբ, այս դատական իշխանությունն այն իշխանությունն է, որ առանձնանում է որևէ մեկի ձեռքում չլինելու իր սկզբունքայնությամբ. «Կյանքը ցույց է տվել, թե այս դատական համակարգը ոնց է աշխատել և աշխատում։ Դա որևէ մեկի համար գաղտնիք չէ։ Այդ առումով ես մտահոգություն չունեմ, որ այս փոփոխությունը կարող է գործիք դառնալ իշխանության ներսում»։
