Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ տեղի է ունեցել Հայաստանի անվտանգության խորհրդի ընդլայնված կազմի խորհրդակցություն, որի ժամանակ քննարկվել են ընթացիկ հարցեր: Ըստ պաշտոնական հաղորդագրության, Նիկոլ Փաշինյանը հայտնել է, որ այդպիսի ձևաչափի քննարկումները կլինեն ավելի հաճախ: 2021 թվականին սա արդեն երկրորդ այդպիսի խորհրդակցությունն է: Առաջինը տեղի էր ունեցել հունվարի 3-ին: Ընդ որում, բավականին հատկանշական էր դրա այսպես ասած քաղաքական մթնոլորտը: Բանն այն է, որ այդ նիստից օրեր առաջ Արցախի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Վիտալի Բալասանյանը տվել էր հարցազրույց, որը համընդհանուր գնահատմամբ ընկալվել էր իբրև Արցախի դե ֆակտո իշխանության հարցազրույց:
Դրանից հետո Երևանում Արայիկ Հարությունյանի մասնակցությամբ ԱԽԽ նիստի անցկացումը դիտարկվեց իբրև այդ համատեքստում ազդակ, որ պատերազմից առաջ Արայիկ Հարությունյանի նախագահության հեռանկարին աջակցած Երևանը պատերազմից հետո չի պատրաստվում հրաժարվել Արցախում քաղաքական կոմունիկացիայից և ազդեցությունից:
Միաժամանակ, սա իհարկե լոկ ներքին քաղաքական խնդիր չէ, ներքին քաղաքական ուժերի կամ թևերի հարաբերություն կամ շահերի բախում չէ: Բանն այն է, որ պատերազմից հետևանքով հիմնավորապես քանդված հայկական անվտանգային համակարգում առաջացել են բազմաթիվ հարցեր, այդ թվում նաև մի դիլեմա, կապված Արցախ-Հայաստան կամունիկացիայի հետ, ոչ միայն տրանսպորտային-ենթակառուցվածքային, այլ նաև քաղաքական: Ռուս խաղաղապահների ներկայությունն ու գործառութային էական ազդեցությունը ստեղծում է նոր իրողություններ, այդպիսով ստեղծելով վիճակ, երբ Արցախի կառավարման հարցում դե ֆակտո առավել մեծ դերակատարում կարող են ունենալ նրանք, քան պաշտոնական Ստեփանակերտի կառավարման կառուցվածքն ու հիերարխիան:
Հետպատերազմյան այս իրավիճակը բերում է մեծ անորոշություն ու մարտահրավերներ, որից ի դեպ փորձում է օգտվել նաև Բաքուն, բարձրաձայն կոշտ և սպառնալից հռետորաբանություն կիրառելով Հայաստանից Արցախ պաշտոնական մակարդակի այցերի կապակցությամբ: Մինչդեռ, Արցախի ինքնորոշման և կարգավիճակի միջազգայնացման հարցը էապես կախված է այն հանգամանքից, թե որքանով կպահպանվի Երևան-Ստեփանակերտ կապի ինտենսիվությունը և ներդաշնակությունը: Դրա խախտումը խեղելու է արցախյան հարցը ամբողջապես, ինչին ձգտում են Թուրքիան ու Ադրբեջանը, և ինչին փորձում են ու փորձելու են բերել Ռուսաստանին:
Բանն այն է, որ ներկայումս Մոսկվային գայթակղելով Արցախում ռազմական ներկայության «լեգիտիմ» իրողությամբ, զուգահեռ փորձելով նենգափոխելով և խեղել կարգավիճակի հարցի միջազգային հեռանկարը, Անկարան ու Բաքուն ակնկալում են հաջորդ փուլում արդեն անցնել Արցախում ռուսական ռազմական ներկայության ապալեգիտիմացման գործուն քայլերի: Այդ իմաստով, թեև այժմ Երևանի համար անփոխարինելի են Արցախում ռուս խաղաղապահների ներկայությունն անվտանգային տեսանկյունից, ռազմավարական տեսանկյունից Մոսկվայի համար անփոխարինելի է Երևան-Ստեփանակերտ պաշտոնական հաղորդակցության հանգամանքը:
