«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ԳԽ նախկին պատգամավոր Ազատ Արշակյանը։
– Պարոն Արշակյան, նշվում է, որ Մոսկվայում եռակողմ հանդիպումից զատ, Պուտինը Ալիևի հետ երկկողմանի քննարկումների ընթացքում կնքել է մի քանի տնտեսական պայմանագրեր, օրինակ, Բաքվում ՈՒԱԶ գործարանի մասնաճյուղ և «Գազպրոմբանկի» մասնաճյուղ բացելու մասին։ Ո՞րն էր արդյոք Պուտինի համար ավելի կարևոր՝ ռազմագերիների հարցի՞ լուծումը, թե՞ տնտեսական նման հարցերի քննարկումը։ Որպես միջնորդ՝ ինչպե՞ս պետք է պահեր իրեն ՌԴ-ն։
– Ես ուրիշ առիթով արդեն ասել եմ, որ ՌԴ-ի դերակատարությունն այստեղ հանձնողի դերն է: Ռուսաստանն իր ազդեցության գոտին, իր բաստիոնի դարպասները բաց է անում Թուրանի առաջ, թույլ է տալիս, որպեսզի Թուրքիան մտնի Ադրբեջան, Կասպից ծով, Միջին Ասիա և Վոլգայով բարձրանա մինչև Թաթարստան։ Մեկուսացած, պատժամիջոցների լծի տակ հայտնված Ռուսաստանը կարծես թե կարոտել է թաթար-մոնղոլական Ոսկե հորդայի լծին և բաց է անում իր դարպասները, իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը այդ հլու-հնազանդ հավատարիմ դարպասապահն է։ Դարպասապահին ենթարկեցին դաժան բռնության և դարպասները բացեցին: Այստեղ առաջին զրկվողը ՌԴ-ն է, երկրորդը՝ Հայաստանը, որն իր զավակներին զոհաբերեց՝ պաշտպանելու ռուսական իմպերիայի հարավային դարպասը, իզուր տեղը հավատարիմ մնաց։ Հայաստանին հրավիրել էին այդ ներկայացմանը որպես վկա։ Եվ Հայաստանը՝ որպես վկա, կակազելով, թոթովելով ինչ-որ շահեր էր առաջ քաշում։ Այդտեղ Հայաստանը և հայ ժողովուրդը զոհն են, Նիկոլ Փաշինյանը՝ որպես դարպասապահ, մեղավորը, որ չկարողացավ կանխել մեր երկրի, մեր ժողովրդի թանկարժեք զոհաբերությունը։ Հիմա նրանք միավորվում են, Մոսկվայում տեղի ունեցավ զոհի և մեղավորի միացումը: Ստացվում է, որ մենք համ զոհն ենք, համ մեղավորը, բայց այդպես չի լինում: Մենք ունենք մեղավոր, ունենք զոհ և ունենք դահիճ։ Զոհը հեռավար էր Մոսկվայում կատարվող ներկայացմանը։ Իսկ մեղավորը և դահիճը սակարկում էին՝ ինչքանով ինչ կտաք, ինչը ինչի դիմաց։
– Ռազմագերիների հարցը, կարծես, բացարձակ չկար իրենց օրակարգում:
– Ռազմագերիների հարցը այդ մակարդակով քննարկելու հարց չէ, մենք պետք է ունենայինք ռազմագերիներ, և դա տեխնիկական հարց է։ Այդ մակարդակում ռազմագերիների հարց չենք քննարկում, հանձնաժողով է ձևավորվում, որը լուծում է հարցը. պատերազմի պատճառով մեզ մոտ հայտնված քաղաքացիներին մենք տալիս ենք, նրանք էլ մերոնց են տալիս: Դա պետք է լուծվեր նոյեմբերի 9-ի հայտարարության մեջ: Ընդհանրապես դա առաջին կետը պետք է լիներ, դա լուծվում է, հետո անցնում են մյուս կետերին։
– Կարելի՞ է արձանագրել, որ Հայաստանն այս հարցում անփութություն է ցուցաբերել:
– Այո՛, անհավատարմություն է ցուցաբերել իր քաղաքացիների և զինվորների նկատմամբ, անշնորհակալություն է ցուցաբերել, դավաճանել է իր քաղաքացիներին, իրենց պարտքը կատարող քաղաքացիներին լքել է: Փոխանակում ենք կատարում, հանձնում ենք պաշտոնյաներին, այն պաշտոնյաներին, որոնք պատասխանատու էին պատերազմի համար, նրանց հանձնում ենք իքս թվով և ստանում ենք իքս թվով մեր զինվորականներին և քաղաքացիներին, այսինքն՝ պատանդ ենք տալիս մեղավորներին: Նրանք անձամբ գնում են, փոխարինում ռազմագերիներին և այնտեղ հայտնված քաղաքացիներին։ Նիկոլ Փաշինյանը պետք է հայտարարեր՝ չեմ գնում Հայաստան, գնում եմ Բաքու, իմ փոխարեն ազատեք մեկ հոգու։